کد خبر: 887568
تاریخ انتشار: ۰۴ دی ۱۳۹۶ - ۲۱:۵۸
نگاهي به بخش دفاعي بودجه سال 97
دولت در لايحه بودجه 97 به نحو محسوس و غير قابل باوري بودجه دفاعي كشور كه مشتمل بر كليه بخش هاي نظامي اعم از پدافندي و آفندي و نيز طرح و برنامه هاي اين مجموعه است را پايين آورده است.
مصطفي شاه كرمي
مباحث پيراموني بودجه سال آينده كشور و همچنين تعيين تكليف و انگاره هاي دولتمردان سازمان برنامه و بودجه در رابطه با اصول مفروض بودجه ريزي يكي از ابهام آلود ترين بخش هاي آن است.
لايحه بودجه در واقع تئوري ها و چشم اندازهاي يكسال آينده كشور از سوي دولت و دولتمردان را نمايندگي مي كند. به كلام دقيق تر ، لايحه بودجه اي كه دولت به مجلس ارائه مي دهد مملو از مؤلفه هاي مفروض و قابل احصا و اجراي دولت خدمتگزار و استراتژي هاي آن براي هدايت و راهبري كليّت بخش ها و دستگاه هاي كشور است. 
نگاهي به بودجه دفاعي سال 97
رديف بودجه دفاعي سال آينده كشور مستثني از اين نگاه نبوده و بر همين روال و منوال قابل تفسير و تبين است. بدون كمترين لكنت و حاشيه پردازي بايد گفت كه دولت در اين لايحه به نحو محسوس و غير قابل باوري بودجه دفاعي كشور كه مشتمل بر كليه بخش هاي نظامي اعم از پدافندي و آفندي و نيز طرح و برنامه هاي اين مجموعه است را تا سطح بودجه دفاعي سالهاي گذشته(تقريبا قريب به بودجه دفاعي سال 91-90) پايين آورده است.
بر اساس آنچه در لايحه بودجه سال 97 كشور كه توسط دولت تدوين و برنامه ريزي شده است اكثر بخش هاي توسعه اي، تحقيقاتي و حتي عملياتي نيروهاي نظامي كشور با ركود محسوسي كه بر اثر كمبود منابع و بودجه شكل خواهد گرفت، به محاق خواهند رفت. شايد تنها بخش هايي از مجموعه دفاعي – نظامي كشور شاهد اندك رشد بودجه اي – كه آن هم بر اساس آنچه كارشناسان نسبت به خطرات پيراموني كشورمان در منطقه غرب آسيا به دليل حضور نظامي كشورهاي فرامنطقه اي همچون امريكا، انگليس و ... باز هم اندك و حتي ناچيز است- گرديده مربوط به نزاجا(نيروي زميني ارتش) هست.
به هر ترتيب از آنجايي كه بودجه نهادهای نظامی در لایحه بودجه، ذیل بودجه وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تعریف می‌شود، بر اساس آنچه خبرگزاري تسنيم گزارش كرده امسال مجموع بودجه نهادهای نظامی 44.971.355.000.000 ریال است. طبق جدولي كه همين خبرگزاري منتشر كرده بخش هايي مانند : «طرح توسعه پدافند هوایی و نوسازی ناوگان و پایش هوایی» با كاهش چشمگير مواجه شده اند.
اين در حالي است كه طبق برنامه ششم کل کشور که از فروردین‌ ماه امسال اجرایش کلید خورده است، دولت موظف است در حوزه دفاعی و نظامی، 13 اولویت اصلی را رعایت کند، اولویت‌هایی که قانون شده‌اند و رئیس جمهور این قانون را به دولت و دستگاه‌های اجرایی به منظور اجرای دقیق، ابلاغ کرده است.
طبق بخش دفاعی قانون برنامه ششم توسعه، 5 اولویت‌ نخست دفاعی کشور در 5 سال آینده، شامل موارد ذیل است:
1.    توسعه و افزایش توان تولیدی موشکی
2.     توسعه و تقویت توان پدافند هوایی در سطوح مختلف برد کوتاه، متوسط و بلند
3.     توسعه و به‌روزرسانی شبکه‌های ارتباطی امن و پایدار و تعامل‌پذیر و برخوردار از فناوری‌های مناسب با هدف استقرار کامل سامانه فرماندهی و کنترل
4.     هوشمند و متحرک‌سازی برخی سامانه‌های تسلیحاتی متناسب با تهدیدات
5.    توسعه و تقویت امکانات جنگ الکترونیک و دفاع رایانگی (سایبری)
بر اساس این اولویت‌ها، دولت موظف است که لایحه بودجه سالانه را بر مبنای همین قانون در حوزه‌های مختلف به مجلس تقدیم کند. 
تفاوت نبردهاي گذشته و آينده
عدم توازن در بودجه ريزي بخش هايي مهمي از سيستم پدافندي و آفندي كشور كه نتيجه عدم مشاورت با دستگاه ها و برخي مسئولان و دست اندركاران امور نظامي است، آنقدر عيان و مبرّز است كه حتي كم آگاهان اين عرصه با رؤيت تناقضات و گاه تباين ايجاد شده در آن متعجب و بهت زده مي شوند.
كليه كارشناسان و كساني كه در دسته «مطلع» قابل احصا هستند به اين قضيه اشراف و اقرار دارند كه جنگ هاي نظامي آينده ، نبردهايي در حيطه هوايي ، موشكي و جنگال(جنگ الكترونيك) و با تدقيق بيشتر، نبردهايي غير زميني خواهند بود. واكنش غير منطقي و كينه توزانه مغرضين و دشمنان جمهوري اسلامي به توان دفاع موشكي و نيز پيشرفت هاي خيره كننده پدافند هوايي در همه سطوح شاهدي زنده براي تبيين اين نكته و اصل مي باشند؛ كه در سطح موشكي مي توان به نقره داغ شدن تروريست هاي داعش در ديرالزور سوريه توسط توان موشكي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و پوشش گسترده اين اقدام راهبردي و به قول رسانه هاي غربي نمايش هژموني و دست برتر ايران به جهان معرفي شد. همچنين دستيابي به تكنولوژيهاي ممنوعه، فوق سرّي و مخفي من جمله «هسته اي» و «ليزر» از سوي دانشمندان جوان ايراني در كنار كنترل ، هدايت و فرمان دهي به هواپيماي بدون سرنشين آر كيو 170 امريكا كه لبه تكنولوژي ايلات متحده است؛ جملگي مؤيد اين مسئله است.
امريكا امپرياليست، انگليس خبيث و فرانسه جنايتكار در كنار دولت اشغالگر و كودك كش اسرائيل صهيونيست تمام توان بين المللي و منطقه اي خود را به كار گرفته اند تا به أي نحو كان، جلوي پيشرفت و ترقي نظام اسلامي را گرفته و با سنگ اندازي در مسير شتابان و سريع دستيابي و ورود به عرصه هاي انحصاري و كمتر شناخته شده علمي توسط ايرانيان با كليه ابزاري هاي مشروع و قانوني و غير قانوني و حتي غير انساني را بگيرند.
صرف آوردن و طرح چنين مدعاهايي شايد شائبه «توهم توطئه» و معاني از اين دست را براي ملعبه گران و مغلطه سرايان ميسور و فراهم كند اما وقتي اسناد مهمي مانند سند راهبرد امنيت ملي ايالات متحده را در كنار سخنان خبرگان و كارشناسان اهل فني همانند سرلشگر باقري، رئيس ستاد كل نيروهاي مسلح كشورمان قرار مي دهيم، ديگر جاي هيچ شك و شبهه باقي نمي ماند كه براي عقب نماندن از مقوله معقول «تقويت بنيه دفاعي» در مواجهه با دشمنان غدّار و سفاكي كه هيچ سدي را در مقابل نيل به اهداف شيطاني شان نمي بينند،  طي طريق در چنين مسيري الزامات و تمهيدات خاص خودش را طلب مي كند. البته خارج از انصاف است كه اگر بخواهيم به تدوين گران و مصنفان بودجه سال 97 كشور انگ و برچسبي خاص الصاق كنيم، اما ساز كردن آهنگي خارج از حيطه عقل و آينده نگري نيز از افرادي كه به عنوان مبرزان حوزه فعاليت هاي حرفه اي شان دست به تهيه و تدوين لوايحي در اين سطح اقدام كرده اند، مسموع و يا لااقل مطلوب نيست.
انتشار سند راهبرد امنيت ملي امريكا
چند روز پيش سند راهبردهای امنیت ملی ایالات متحده آمریکا (۲۰۱۷) از سوی کاخ سفید منتشر شد. در این سند، دو بخش آن بیش از ديگر قسمتهايش اهمیت دارد؛ نخست اینکه چین و روسیه به عنوان دو تهدید اصلی برای آینده هژمونی آمریکا بر جهان معرفی شده‌اند و دوم اینکه برجسته‌نمایی تهدید ایران به جای اسرائیل و دیگران در منطقه غرب آسیا در دستور کار دولت ترامپ قرار گرفته است.
سند ۲۰۱۷ از چهار راهبرد اصلی سخن می‌گوید که بخش نخست آن به نوعي در «مرکز و محور دايره» و ذيل جايگاه «اولویت اصلی» آن قابل احصا و تعريف است و پس از آن اولویت‌های بعدی قرار دارند.  «حفاظت از فرهنگ و سبک زندگی آمریکای در کنار مردم و سرزمین ایالات متحده» اولویت اصلی دولت آمریکا قرار گرفته است زیرا «یک ملت بدون فرهنگ خود، گویی بخشی از ملت دیگر است» بنابر این بدون حفاظت از فرهنگ، حفاظت از ملت آمریکا معنایی ندارد. در اولویت بعدی، تداوم پیشرفت و شکوفایی این ملت است که نتیجه آن تقویت قدرت ایالات متحده است.
در حلقه بعدی با قدرتی که به دست آمده، امنیت آن تأمین شده و دائماً در حال بازتولید و افزایش است، می‌توان دولت‌های رقیب و دشمنان تهدیدساز را بدون درگیری خشونت‌آمیز و هزینه‌ساز به سمت منافع آمریکا سوق داد و مجبور کرد. در این فرآیند فشار، تقویت مزیت‌های نسبی ایالات متحده و هماهنگی با متحدان خارجی نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. در مرحله آخر و در اولویت بعدی نسبت به رفع تهدیدها، تأمین روند گسترش نفوذ ارزش‌های آمریکایی در جهان در دستور کار واشینگتن قرار گرفته است تا تسهیل‌کننده گسترش هژمونی ایالات متحده بر جهان باشد».
سیاست اصلی دولت ترامپ در مقابله با این سه تهدید (قدرت‌های تجدیدنظرطلب، دولت‌های سرکش و سازمان‌های تروریستی) به کارگیری همه توان داخلی ایالات متحده بدون رودربایستی و ائتلاف با همه متحدان خارجی و دولت‌های همراستا است: «ایالات متحده  به دنبال همکاری با رقبا آن هم از «موضع قدرت» است. برای رسیدن به این هدف، «باید مطمئن شویم که توان نظامی ما از همه برتر است» و کاملاً با توان نظامی متحدانمان و همه اهرم‌های قدرت ما هم‌آهنگ و یکپارچه است. 
ارتش قدرتمند پشتوانه دپيلمات هاست
در ادامه همين روند تئوري پردازان و تدوين كنندگان راهبردهاي ايالات متحده مركز ثقل و نقطه اتكاي دولت ترامپ را به صورت عيان مشخص كرده و تحقق ادامه هيمنه ، هژموني و ابرقدرت ماندن امريكا را چنين اعلام مي كنند: «برخورداری از یک ارتش قدرتمند تضمین می‌کند که دیپلمات‌های ما می‌توانند از موضع قدرت عمل کنند. در چنین صورتی، ما به همراه متحدان و شرکایمان نسبت به هرگونه تجاوزی به منافع ایالات متحده بازدارنده خواهیم بود و درصورت بروز تجاوز، آن را شکست می‌دهیم و احتمال مدیریت‌کردنِ رقابت، بدون بروز درگیری‌های خشونت‌آمیز و همراه با حفظ صلح را افزایش می‌دهیم».
نکته مهم در بکارگیری توان داخلی، سهم عمده‌ای است که دولت ترامپ به ابزار «قدرتِ سخت» داده و گویی به دوران سبوعيت استعمار کهن و فتح سرزمین‌ها با قدرت نظامي و اسلحه بازگشته است. نشانه این امر، آن است که در این سند امنیتی در زمینه توان داخلی برای مقابله با بازیگرانِ تهدیدکننده امنیت آمریکا در عرصه بین‌الملل، بر تقویت مزیت نسبی ايالات متحده تأکید و از حوزه‌ها و مؤلفه‌هایي همانند «قدرت نظامی، صنایع دفاعی، توان هسته‌ای، توانمندی‌های فضایی، فضای سایبر، توانمندی‌های اطلاعاتی. ترجیح قدرت سخت بر نرم» نام برده شده که آمریکا باید مزیت نسبی خود را تقویت کند تا در «همکاری‌ها» ، «تعاملات» و «تخاصمات» دست بالا را برای منافع خود تضمین کند!
در این سند تأکید شده که دولت‌های گذشته آمریکا از زمان فروپاشی شوروی دائماً بر طبل کاهش بودجه نظامی کوبیده‌اند بر اساس این باور نادرست که مردمان جهان، خود به سمت ارزش‌های دنیای آزاد حرکت می‌کنند و همین «غفلت» موجب شده که دولت‌هایی مانند چین و روسیه، خلأ قدرت را در برخی مناطق جهان پر کنند: «از دهه ۱۹۹۰ ایالات متحده تاحد زیادی از آسودگی خاطر راهبردی برخوردار بود. ما تصور می‌کردیم که برتری نظامی ما تضمین شده است و برقراری صلح دموکراتیک اجتناب‌ناپذیر است. ما بر این باور بودیم که گسترش اعتقادات لیبرال دموکرات و گسترش شمول آن می‌تواند به طور بنیادی ماهیت روابط بین‌المللی را تغییر دهد و اینکه رقابت می‌تواند راه را برای همکاری صلح‌آمیز باز کند. ایالات متحده  به جای افزایش توانایی‌های نظامی خود همزمان با افزایش خطراتی که امنیت ملی ما را تهدید می‌کردند، به طور چشمگیری به کوچک‌سازی ارتش تا پایین‌ترین سطح خود از سال ۱۹۴۰ پرداخت. نیروی مشترک به جای توسعه توانایی‌های مهم خود وارد تقریبا یک دهه تعطیلات شد که در جریان آن تهیه سامانه‌های تسلیحاتی جدید بسیار محدود بود...
ما به اشتباه بر این باور بودیم که فن‌آوری می‌تواند خلاء کاهش ظرفیت‌ها را پر کند، ‌ یعنی کاهش توانایی اعزام نیرو به منظور غلبه نظامی، حفظ دستاوردها و دستیابی به نتیجه سیاسی مطلوب. ما خود را متقاعد کرده بودیم که تمام جنگ ها با حفظ فاصله و با کمترین تلفات به سرعت به پیروزی منجر خواهند شد.
شايد اگر اين اظهارات را بدون توجه به شرايط زماني و عوالمي كه در حال حاضر بشر در آن غور كرده و صيرورت دارد، ملاحظه كنيم، شايد گمان بر اين مبنا استوار گردد كه اينها بخشي از القائات و شطحيات متوهمانه ذهن عليل و افليج يك ديكتاتور بي سواد همچون رضا پالاني(پهلوي) هست.
در كمال تأسف و حيرت اما اين بخشي از واقعيات عملي و اجرايي ايالات متحده  است كه ذيل عنوان مطنطن و پر طمطراق «راهبرد امنيتي» دنبال مي كند. 
دشمن موقعيتش را مثل شب عمليات مي بيند
سخنان جالب و تأمل برانگيز سرلشگر باقري درباره نحوه و نوع نگاه يانكي ها به سيستم خودشان و تصورشان از دنيا ، تكمله اي است كه جاي هيچ اما و اگر و يا استدلال تراشي مغالطه آميزي را از «تفسير سازان» و مناديان و مروجان «توهم توطئه» نمي گذارد. سرلشگر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در همایش تقدیر از پژوهشگران برتر سپاه که در دانشگاه جامع امام حسین(ع) برگزار شد، طی سخنانی مي گويد: «اگر ملت ایران امنیت و آرامش دارند حاصل دستیابی به بازدارندگی راهبردی است، بازدارندگی بود که دشمن را به این نتیجه رساند که هزینه جنگ بسیار بیشتر از نفع آن است البته بازدارندگی امری پویا و همیشگی است. من وقتی صحبت‌های مقامات آمریکایی در صنایع دفاعی و یا پژوهشگاه‌های آنان را می‌خوانم، مانند آن است که آنها در شب عملیات حضور دارند و تمام دنیا علیه آنان هستند و اگر کوتاهی کنند نابود می‌شوند. وضعیت آنها در عرصه علم این‌گونه است که با سرعت نجومی و چشمگیر در حال رشد هستند، لذا می‌طلبد که ما هم که داعیه‌دار عقب‌ نماندن از دشمن هستیم ذره‌ای کوتاهی نکرده و شبانه‌روز تلاش کنیم».
شايد با امعان نظر به همه جوانب، محكم و صريح بتوان گفت  وقتي دشمن غدّاري در تراز ايالات متحده با اوصاف شفافي كه عالي ترين مقام نظامي كشور -بعد از فرمانده كل قوا- از موقعيت ، استراتژي و راهبردش ارائه كرده، علت و سطح نگراني دغدغه مندان كشور نسبت به وزن و نوع بودجه ريزي سال آينده كشور و به طور مشخص در حوزه نظامي (آفندي و پدافندي) را بسيار نگران كننده دانست.
هر چند طي روزهاي اخير برخي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي با اظهارات مرتبطي قول به تقويت بدنه دفاعي كشور با اختصاص رديف بودجه هاي منطقي تر نسبت به آنچه در لايحه دولت آمده، بارقه اي از «اميد» و «تدبير» را به وجود آورده اند اما مسئله اينجاست كه نمايندگان تا چه حدي مي توانند اين لايحه را دچار تحول و تغيير كنند. نكته اساسي نحوه نگاه و انگاره هاي مفروض دولتمردان و مسئولان تدوين لايحه بودجه است كه با چه مبنا و تدليلي اقدام به خلق چنين ارقام و رديف هاي بودجه اي كرده اند؟! آيا قوه عاقله دولت براي چنين كوتاهي و تقصير عجيبي كه ايجاد شده، توان اقامه دليل و ارائه استدلال دارد؟! آيا اعتقاد به اينكه:«برخورداری از یک ارتش قدرتمند تضمین می‌کند که دیپلمات‌های ما می‌توانند از موضع قدرت عمل کنند» فقط براي يك امريكايي مصداق دارد يا اينكه چنين مسئله اي يك واقعيت ساري و جاري در تمام دنياست و هر ديپلماتي كه پشت سرش توان بالاي نظامي نباشد ، به واقع فاقد فاكتورها و مؤلفه هاي اقتدار است. چه اينكه همين توان پدافندي و دفاعي قدرتمند كشورمان بود كه باعث شد ديپلمات هاي ما بر سر ميز مذاكره با كشورهايي كه چشم ديدن پيشرفت و آسايش ايران اسلامي را ندارند، حاضر شده و جلوي دوربين هاي خبري ژست هايي سرشار و مملو از احترام و عزت بگيرند.
نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار