مردی نقاش و نویسنده که دچار فراموشی شده، همسرش او را از بیمارستان به خانه آورده و اکنون در تلاش است تا زندگی ایده‌آل و آرمانی خود را در مردی که به ظاهر دچار فراموشی شده، بازسازی کند؛ این بخشی از روایت کتاب خرده جنایت‌های زن و شوهری نوشته اریک امانوئل اشمیت است.
اریک امانوئل اشمیت، نویسنده و نمایشنامه‌نویس فرانسوی 57 ساله‌ای است که بیشتر آثارش رنگ و بوی فلسفی دارد. رمان‌ها و نوشته‌های او به بیش از 43 زبان دنیا منتشر شده و نمایشنامه‌هایش که جزو پرمخاطب‌ترین نمایش‌ها در دنیاست، در بیش از 50 کشور جهان روی صحنه نمایش رفته است. «وارسیون‌های اسرارآمیز»، «زلزله احساسات» و «خرده‌جنایت‌های زن و شوهری» از جمله معروف‌ترین نمایشنامه‌های اشمیت است که بسیار مورد توجه مخاطبان و منتقدان قرار گرفته است.
در این میان «خرده‌جنایت‌های زن و شوهری» به دلیل ذاتِ جذاب و فلسفی‌اش همواره مورد توجه خاص مخاطبان بوده است. این نمایشنامه داستان زوجی است در پی حقیقت؛ حقیقتی پوشیده و گاه عریان که دستمایه اصلی نویسنده در پیرنگ داستان است. در این نمایشنامه، اریک امانوئل اشمیت با طنزی سیاه و تلخ، تحلیلی ظریف از دلدادگی و لایه‌های زندگی زناشویی ارائه می‌دهد و خواننده را متحیر و هر لحظه غافلگیر می‌کند. داستان حول محور ژیل و لیزا اتفاق می‌افتد. هر چه از داستان بیشتر می‌گذرد، خواننده به نوع روابط و زندگی زناشویی آنها بهتر و بیشتر پی می‌برد. لیزا تلاش می‌کند هویت خود و همسرش را آن‌گونه که دوست دارد، در شکل نوینی به‌وجود آورد اما نقطه عطف داستان آنجاست که ژیل به واقع دچار فراموشی نشده، بلکه خود را به فراموشی زده تا پرده از حقیقت واقعه بردارد. این نمایشنامه، ذهن مخاطب را درگیر می‌کند و در پس آن هزاران سؤال برایش شکل می‌گیرد؛ حقیقت چیست؟ آیا واقعاً لیزا همسر اوست؟ چه اتفاقی در پس پرده افتاده است؟ چه کسی واقعاً خیانت کرده است؟ متهم اصلی کیست؟ و...
لیزا و ژیل دائم یکدیگر را مقصر اتفاقات رخ‌داده قلمداد می‌کنند. هیچ‌کس به فکر درست کردن روابط نیست، آنها در اتفاقات گذشته فرورفته‌اند و هر چه بیشتر دست و پا می‌زنند، بیشتر فرومی‌روند. آنچه مشهود است اینکه آنها هنوز یکدیگر را دوست دارند و به یکدیگر وابسته‌اند؛ با وجود تمام مشکلات و حوادثی که پشت سر گذاشته‌اند، هنوز برخی دیالوگ‌های آنها رنگ و بوی دوست داشتن می‌دهد. توجه به بنیان خانواده، هر چند متزلزل و آسیب‌پذیر و توجه به نوعِ روابط زن و شوهر و شیوه گفت‌وگوی آنها با هم، از نکات قابل توجه خط مشی اشمیت است.
این نمایشنامه به کارگردانی «فرهاد آئیش» و با بازی «نیکی کریمی» و «محمدرضا فروتن» به صورت تله‌تئاتر اجرا و از شبکه 4 سیما پخش شده است. این اثر همچنین با ترجمه «شهلا حائری» و توسط انتشارات قطره به چاپ هجدهم رسیده است.
