دردسر‌های حضور اتباع غیرمجاز برای کشور یکی دو تا نیست؛ تحمیل میلیارد‌ها تومان هزینه به نظام سلامت برای واکسیناسیون و انتقال بیماری‌های واگیر یا چالش‌های مرتبط با ایجاد مشاغل کاذب، بی‌کاری کارگران ایرانی و شکل‌گیری پدیده‌هایی همچون حاشیه‌نشینی و باند‌های تکدی‌گری تنها نمونه‌هایی از این چالش‌هاست. اتباع غیرمجاز و درگیری شدن آن‌ها با باند‌های قاچاق انسان و خرید و فروش اعضای بدن چالش دیگری است که می‌تواند امنیت کشورمان را زیر سؤال ببرد و علاوه بر درگیری میان قاچاقچیان و مأموران امنیتی و نظامی سبب ایجاد چهره نامناسبی از ایران در فضای بین‌المللی شود. همه این‌ها مواردی است که ضرورت نهایی کردن لایحه ساماندهی اتباع بیگانه را بیش از پیش به رخ می‌کشد.
اتباع بیگانه غیرمجاز همیشه یکی از بحث‌های مهم در جامعه ما را به خود اختصاص داده است. طبق برآورد‌ها سالانه حدود ۱۰میلیارد تومان در کشور برای خدمات بهداشتی مهاجران و پناهندگان هزینه می‌شود و بنابر اعلام وزارت بهداشت این وزارتخانه حدود چهار برابر آنچه کمیساریای عالی پناهندگان برای ارائه خدمات بهداشتی در اختیار قرار داده است، برای کنترل وضعیت بهداشتی اتباع خارجی هزینه می‌کند؛ به طوری که خدمات‌بهداشتی به صورت رایگان به این اتباع ارائه می‌شود.
هر چند با تغییر اوضاع اقتصادی و کاهش ارزش ریال اتباع علاقه کمتری برای مهاجرت به کشور و حضور در ایران از خود نشان می‌دهند، اما چالش‌های آن‌ها برای کشورمان و هزینه‌های مادی و معنوی که به ساختار کشور تحمیل می‌کنند، همچنان پا برجاست. آنطور که یحیی کمالی‌پور نایب رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس می‌گوید، مهم‌ترین مسئله در شرایط فعلی ورود اتباع تحت پوشش باند‌های قاچاق انسان به کشور است. اکثر قاچاقچیان کودکان کار و افراد دیگر را به دلایلی از جمله سوء‌استفاده‌های کاری از کشور‌های حاشیه خلیج‌فارس و کشور‌های فقیر به کشور ما وارد می‌کنند، ولی پس از دستیابی به اهداف خود با قتل فرد که می‌تواند یک کودک هم باشد، اقدام به قاچاق اعضای بدن می‌کنند.
باند‌های قاچاق انسان
کمالی‌پور با انتقاد از بی‌توجهی به ورود و خروج اتباع بیگانه افغانی و پاکستانی تحت پوشش باند‌های قاچاق انسان معتقد است: مسئولان کشور ما عزم جدی برای مبارزه با قاچاق در ابعاد مختلف از جمله قاچاق انسان ندارند. وی تصریح می‌کند: با وجودی که شرایط فعلی جامعه رغبت اتباع را برای ورود به کشور ما کاهش داده و درصد بسیاری از اتباع افغانی در حال حاضر به دنبال خروج از کشور هستند، اما آسیب حاصل از فعالیت قاچاقچیان انسان از سالیان گذشته تاکنون مشکلات بسیاری را برای مردم به وجود آورده است. نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در مجلس شورای اسلامی، با اشاره به اینکه درصدی از باند‌های قاچاق انسان به ورود و خروج کودکان کار تبعه افغانستان و پاکستان از کشور اقدام می‌کنند، می‌افزاید: متأسفانه بخشی از خودرو‌های انتقال‌دهنده محموله‌های قاچاق انسان در مرز‌ها نیز دچار مشکل شده، درگیر‌های بسیاری میان قاچاقچیان و مأموران امنیتی و نظامی به وجود می‌آورد، بنابراین همین مسئله هم سبب ایجاد چهره نامناسبی از ایران در فضای بین‌المللی شده است؛ درچنین شرایطی اگر از مرز‌ها به درستی کنترل و حفاظت شود، میزان قاچاق انسان به میزان بسیاری کاهش پیدا می‌کند. وی با تأکید براینکه خودرو‌های بسیاری در مرز‌ها محموله‌های قاچاق انسان را منتقل می‌کنند، تصریح می‌کند: متأسفانه هیچ برخورد قاطعانه‌ای با قاچاقچیان نشده و جلوگیری از قاچاق انسان در برنامه و اولویت کاری دستگاه‌های ذی‌ربط نیست، زیرا در صورت توجه به این مسئله میزان ناامنی‌ها و خطرات حاصل از حضور اتباع بیگانه در کشور به میزان قابل‌توجهی کاهش پیدا می‌کند.
لزوم ساماندهی اتباع بیگانه
فتح‌اله بیات، رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی هم با اشاره به قاچاق انسان در ورود اتباع بیگانه تصریح می‌کند: مرز‌های ما باید به شکلی نظارت و کنترل شوند که از طریق قاچاق هیچ مهاجری نتواند وارد کشور شود و اگر هم به شکل قانونی و در قالب تاجر، گردشگر یا برای درمان آمد، با دقت مورد رصد قرار گیرد.
رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی می‌افزاید: متأسفانه در خبر‌ها می‌شنویم که عده‌ای از اتباع بیگانه به شکل قاچاقی و در یک سواری پنهان شده‌اند تا خود را از طریق مرز‌ها به داخل کشور برسانند، اما وقتی از قاچاق انسان باخبر می‌شویم که ماشین تصادف کرده و سرنشینان آن از بین رفته‌اند.
بیات با تأکید بر بسته ماندن مرز‌های کشور می‌گوید: وزارت کشور با همکاری مجلس و وزارتخانه‌های کار و امور خارجه، لایحه ساماندهی اتباع بیگانه را هرچه سریع‌تر نهایی و تصویب کند تا جلوی ورود غیرقانونی اتباع بیگانه گرفته شود.
حاملان اتباع غیرمجاز قاچاقچی انسان نیستند
حجت‌الاسلام حسین رضایی، رئیس سازمان قضایی نیرو‌های مسلح استان کرمان به عنوان یکی از مناطق درگیر با پدیده اتباع غیرمجاز معتقد است: اطلاق قاچاق انسان بر حاملان اتباع افغانی غیرمجاز، صحیح و اصلاً منطبق با قانون نیست. وی با بیان اینکه قاچاق انسان شامل موارد خاصی است، می‌افزاید: طبق قانون اگر انگیزه‌شخص برداشت اعضا، فحشا، بردگی و ازدواج باشد، جرم قاچاق انسان را می‌توان بر آن اطلاق کرد. خارج از این چهار مورد، اطلاق قاچاق انسان صحیح نیست. پس دقت کنیم و مسئله‌ای را که قاچاق انسان نیست، قاچاق قلمداد نکنیم تا بخواهیم بر آن آثاری بار کنیم.
براساس آخرین گزارش ارائه شده در جلسه کمیسیون ساماندهی اتباع خارجی به ریاست وزیر کشور از ابتدای سال‌جاری تاکنون تعداد ۶۳۰ هزار نفر از اتباع خارجی غیرمجاز شناسایی و بازگردانده شدند، اما انگار حکایت همچنان باقی است.
