هرچقدر سایه فضای مجازی بر زندگی افراد بیشتر سنگینی میکند، بحث «حریم خصوصی» نیز ملموستر میشود. حریم خصوصی جنبههای مختلفی دارد؛ از جمله حریم خصوصی جسمانی، حریم خصوصی اطلاعاتی و حریم خصوصی در روابط زوجین. بحث حریم خصوصی در روابط زوجین به طور عملیاتی، به این موضوع اشاره دارد که شما میتوانید در زندگیتان کارهایی را انجام دهید که همسرتان از آنها بیاطلاع باشد، به شرطی که لطمهای به رابطه مشترکتان نزند! در رابطه با حریم خصوصی در زندگی زناشویی، یکسری باورهای نادرستی بین زوجین وجود دارد. برخی از آنها معتقدند ازدواج کردهاند تا در تمامی ابعاد زندگیشان با هم شریک شوند، یا به طور مثال میگویند: من هم دوست همسرم هستم، هم همسر او، پس لزومی ندارد با دوستانش در ارتباط باشد. برخی دیگر نیز اعتقاد دارند که اگر حریم خصوصی بین آنها حفظ شود، باعث فاصله عاطفی بیشتر بین آنها میشود و همچنین بیاعتمادی به وجود میآید. همانگونه که در تمامی مسائل، بحث افراط و تفریط وجود دارد، این موضوع هم مستثنی نیست. گاهی دیده شده که برخی از زوجین چنان حریم خصوصی برای خودشان قائل هستند که گویی اصلاً ازدواج نکردهاند. آنها معتقدند حریم خصوصی من پیش از ازدواج و بعد از ازدواج تفاوتی ندارد.
اعتماد در سایه احترام به علایق شخصی
حفظ حریم خصوصی نه تنها باعث ایجاد فاصله عاطفی و روانی نمیشود، بلکه از به وجود آمدن آن نیز پیشگیری میکند. واقعیت این است کسی که به شما عشق میورزد و ادعا دارد عاشق واقعی است، باید به شما، عقاید و افکار و احساسات شما و حریم خصوصی که برای خودتان ساختید، احترام بگذارد، بنابراین بهتر است از همان شروع رابطه، حریم خصوصی خودتان را برای شریک زندگیتان تعریف و حد و مرز آن را مشخص کنید. این موضوع بسیار مهم است. چون پاسخ این سؤال را میدهد که چگونه حریم خصوصی در زندگی رعایت شود که بیاعتمادی به وجود نیاید؟ پاسخش در درجه اول همین است، باید حد و مرز حریم خصوصی از ابتدا تعریف و مشخص شود. یکی از مهمترین راههای پیشگیری از به وجود آمدن خیانت در رابطه، احترام گذاشتن به حریم خصوصی همسرتان است. البته منظور از خیانت، صرفاً خیانت جنسی یا حتی عاطفی نیست. خیانت ذاتاً طیفی است از هر نوع رفتار، به طوری که در آن لحظه کاری کنید که اگر همسرتان شاهدتان بود، انجامش نمیدادید. با این تعریف ممکن است دورهمی شما و دوستان صمیمیتان در یک رستوران بدون حضور همسران نیز مصداق خیانت باشد. لازمه جلوگیری از به وجود آمدن این معضلات پذیرش این موضوع است که فراموش نکنید شما مالک هم نیستید، بلکه شریک زندگی یکدیگرید و البته لزومی به داشتن اشتراکات صد در صدی هم نیست. به طور مثال قرار نیست اگر همسرتان به دلیل علاقهاش به فوتبال قصد دارد امشب را به تماشای بازی از تلویزیون بگذراند، انتظار داشته باشد که شما هم او را همراهی کنید. شما در صورت نداشتن علاقه به این موضوع، میتوانید در آن زمان به مطالعه کتاب مورد علاقه تان بپردازید.
توقعتان از همسرتان را تعدیل کنید
اگر همسرتان میخواهد بدون شما با دوستانش بیرون برود، نگران نشوید. در واقع رابطهای را میتوان سالم نامید که هرکدام از طرفین در حین حفظ کردن رابطه، حریم خصوصیشان نیز حفظ شود و به طور مثال دوستان جداگانهای داشته باشند. بنابراین با توجه به مطالب فوق میتوان این هشدار را به زوجین داد: اگر عادت دارید درون گوشی همسرتان سرک بکشید، این عادت را ترک کنید، نه به این دلیل که ممکن است در پیامکها و تماسهایش ردپای رابطه ممنوعهای را ببینید، در واقع این حق همسرتان است که با خواهرش درددل پیامکی داشته باشد و آن را دور از نگاه شما نگه دارد یا اینکه در دفترچه یادداشت گوشیاش، حرفهای دلش را بنویسد. ممکن است مادرش نظری راجع به شما از سر دلخوری به صورت پیامکی به او گفته باشد که شما نباید بدانید و دانستن آن به رابطه شما و همسرتان لطمه وارد کند. بنابراین بهتر است توقعتان را تعدیل کنید. موضوعی که معمولاً مطرح میشود این است که اکثر زوجین از اینکه طرف مقابلشان برای گوشی خودشان رمز گذاشتهاند، احساس ناامنی و بیاعتمادی میکنند و بیان میکنند که اگر رمز نمیگذاشت، من کنجکاو نمیشدم و به گوشیاش سرک نمیکشیدم. بهترین کار این است که برای اغنا شدن حس کنجکاوی همسرتان هم که شده، زمانی که مشغول کار هستید، به او بگویید گوشی شما را جواب دهد، یا میتوانید رمز گوشی خود را به همسرتان بدهید و از او بخواهید که ببیند پیام مهمی از دوستتان دارید یا خیر؟ و بدین ترتیب اعتمادسازی کنید. در واقع راه اعتمادسازی متقابل، صمیمیت است. صمیمیت هم از راه پذیرش بیقید و شرط به وجود میآید. یعنی همسرتان را تمام و کمال بپذیرید و به رفتارها و احساسات او احترام بگذارید. همچنین توقعتان را از همسرتان تعدیل کنید تا خودتان کمتر دچار مشکل شوید.
تعادل لازم است، حتی در با هم بودن
اگر بخواهید اعتماد، صمیمیت و پذیرش به وجود بیاید، باید برخی رفتارها را انجام دهید و برخی دیگر را انجام ندهید. به طور مثال: سین جیم نکنید. دست از انتقاد و سرزنش بردارید. بحثهای منطقی با او نکنید. بیشتر همدل و همدرد او باشید. اجازه بدهید همسرتان خود خودش باشد و در کنار شما، امنترین جای دنیا را تجربه کند. جنبه دیگری که در بحث حریم خصوصی در روابط زوجین وجود دارد، حفظ حریم خود رابطه است. در واقع منظور این است که رازدار همسرتان و زندگی مشترکتان باشید و هر چیزی که در روابطتان پیش میآید را برای شخص سومی تعریف نکنید. این کار نه تنها راه دخالت اطرافیان را در زندگی شما باز میکند بلکه همسرتان را نیز به شما بیاعتماد میکند و دیگر نمیتواند راحت با شما صحبت کند. لطفاً جعبه سیاه زندگی خود را نزد خانواده و دوستانتان نبرید. این اشتباه پیامدهای زیادی دارد. از جمله اینکه اگر پیش خودتان نگه میداشتید، مسئله زودتر و راحتتر حل میشد و بعد اینکه ممکن است شما مسئله مربوط به همسر خود را با گذشت زمان حل یا فراموش کنید ولی بازگو کردن آن به شخص سوم باعث میشود روی رفتار او با همسرتان تأثیر طولانیمدت داشته باشد، زیرا ترمیم و بازسازی دید او نسبت به همسرتان یا دیرهنگام اتفاق میافتد یا ممکن است هرگز صورت نگیرد و حرمتها از بین برود.
بنابراین میتوان نتیجه گرفت که احترام به حریم خصوصی همسر نه تنها باعث حرمت نهادن و دادن اعتماد به نفس به او میشود، بلکه از به وجود آمدن فاصله عاطفی بین زوجین جلوگیری میکند. اگر به حریم خصوصی یکدیگر احترام نگذارید، همسرتان بعد از مدتی دچار خستگی در رابطه شده و احساس خفقان به او دست میدهد. در هر چیزی تعادل لازم است حتی در با هم بودن.
*روانشناس و مشاور خانواده