کشاورزان در استان کرمان به سختی فعالیت میکنند. چراکه بهرغم اینکه استان به عنوان یکی از مناطق گرم و خشک کشور معرفی میشود؛ هرساله نیز میزبان پدیده نامیمون طوفانهای سهمگین هست. معضلی که کم و بیش کشت سنتی در این استان را ناممکن کرده است. از همینرو مسئولان کشت گلخانهای را برای این استان کم آب توصیه میکنند. شیوهای نوین از کشاورزی که طی چهار سال گذشته توانسته در کرمان با رشد ۱۶۶ درصدی مواجه شود و امید است این رقم روزبهروز نیز افزایش یابد.
خشکسالی آمده است و قرار هم نیست به این زودیها سایه شوم خود را از سر برخی از استانهای کشور کنار بزند. معضلی که این روزها کارشناسان از آن به عنوان تغییرات اقلیمی هم یاد میکنند و در استان کرمان با باد و طوفان همراه است. مسئلهای که فعالیتهای روزمره روستاییان و شهرنشینان استان را تحتالشعاع و اولین و ابتداییترین شیوه تأمین معاش یعنی کشاورزی روستاییان را در معرض خطر قرار داده است. در حال حاضر با توجه به شرایط اقلیمی استان؛ کشاورزی سنتی پاسخگوی نیازهای روستاییان و شهرنشینان کرمانی نیست و نمیتوان همچون گذشته در محیط باز به کشت و برداشت در تمام نقاط کرمان پرداخت. از همینرو کارشناسان تغییر شیوه سنتی کشاورزی به کشت صنعتی و گلخانهای را پیشنهاد میکنند. مسئلهای هم به افزایش تولید ختم میشود و هم جلوی تبخیر آب و مواجه شدن کشاورزان با کمآبی را میگیرد. علاوه بر این طوفانهای گاه و بیگاه، ورود ناگهانی سامانه سرمایشی و گرمایشی هم نمیتواند به محصولات آنها آسیب بزند. بنابر این با این شرایط طی چهار سال اخیر کشت گلخانهای در کرمان با افزایش ۱۶۶ درصدی مواجه شده است.
کشت گلخانهای راهکار خروج از بحران آب
ایران دارای اقلیمی خشک و نیمه خشک است و آب برای تولید محصولات کشاورزی عامل مهمی محسوب میشود و توسعه کشتهای گلخانهای در کشور به عنوان مهمترین سیاستهای افزایش بهرهوری اقتصادی، کشاورزی و مدیریت راهبردی آب قلمداد میشود. در همین راستا رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان میگوید: «در سالجاری با افزایش ۱۶۲ هکتاری، سطح گلخانههای جنوب کرمان به ۲ هزار و ۲۵ هکتار رسیده و رتبه اول توسعه گلخانههای کشور به این استان اختصاص داده شده است.» سیدیعقوب موسوی با اشاره به اهمیت کشاورزی گلخانهای در استان ادامه میدهد: «سالانه میزان ۴۰۰ هزار تن از انواع محصولات گلخانهای جالیزی شامل خیارسبز، گوجه، فلفل، بادمجان و توت فرنگی در جنوب کرمان تولید میشود که تمامی محصول خیار خاردار، گوجه فرنگی، فلفل دلمهای و شمشیری و بخشی از بادمجان و خیار سبز به خارج کشور و عمدتاً به روسیه صادر میشود.» معاون زراعت سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان نیز با تأکید بر اینکه میتوان با توسعه کشت گلخانهای منابع آبی بیشتری را ذخیره کرد، بیان میکند: «امروزه با تکیه بر تجارب به دست آمده این را میدانیم که کشت گلخانهای باید توسعه پیدا کند چراکه همین امسال با توسعه گلخانهها توانستیم ۸۰ میلیون متر مکعب در مصرف آب کشاورزی صرفه جویی کنیم.» فرامرز رستگاری با اشاره به ظرفیتی که در زمینه اشتغال در استان ایجاد شده است، اضافه میکند: «توسعه کشتهای گلخانهای در جنوب کرمان بیش از ۲۰ هزار اشتغال جدید را برای اهالی این دیار رقم زده است.»
افزایش ۱۰ برابری تولیدات مداوم کشاورزی
علاوه بر ذخیره منابع آبی و افزایش ظرفیت اشتغالزایی کشت گلخانهای؛ کارشناسان از افزایش ۸ تا ۱۰ برابری حجم تولید محصول در فضای گلخانهای میگویند. کارشناس کشاورزی جنوب کرمان در این باره تأکید میکند: «صنعت کشت گلخانهای یک نوع فعالیت متمرکز و پیشرفته از کشاورزی است که قابلیت تولید محصولات کشاورزی متنوعی را دارد و به همین دلیل بازده اقتصادی بالایی به همراه دارد.» حسین مسلمی ادامه میدهد: «افزایش تولید در واحد سطح، تولید بیش از یک محصول در سال، افزایش کیفیت محصول تولیدی، کاهش مصرف آب، استفاده از اراضی غیر قابل کشت با سیستم هیدرو پونیک، وابستگی نداشتن تولید به شرایط محیطی و امکان بازاریابی مناسب و تنظیم برنامه کشت مطابق با نیاز بازار از جمله مزایای کشتهای گلخانهای به شمار میرود.» حالا که استان کرمان توانسته است طی چهار سال گذشته به عنوان یکی از استانهای پیشتاز توسعه کشاورزی گلخانهای و نوین معرفی شود؛ لازم است مسئولان استانهای دیگر هم با الگوبرداری از کرمان در این مسیر قرار بگیرند. لازم به ذکر است که همین روزها کرمان میزبان طوفانهای سنگینی است که حتی به تعطیلی چند روزه مدارس هم منتهی شده است.