گروه بین الملل جوان آنلاین: از انتشار کنترل شده مدارک قتل جمال خاشقجی مشخص بود که ترکها از صفر تا صد جنایت سعودیها در کنسولگری عربستان در آنکارا را میدانند و حالا آنها میگویند صدا و تصویر کشته شدن روزنامهنگار منتقد سعودی را دارند؛ اسنادی که انتشار آن میتواند عواقبی سنگین برای محمد بنسلمان داشته باشد.
پس از انتشار تصاویر افرادی که در روز قتل خاشقجی از عربستان به ترکیه آمده و دو ساعت قبل از خاشقجی وارد کنسولگری شده بودند، حالا مقامات ترکیه به همتایان امریکایی خود گفتهاند آنها صدا و تصویر زمان قتل خاشقجی را دارند.
روزنامه واشنگتنپست به نقل از مسئولان امریکایی و ترکیهای گزارش داد که ترکیه به مسئولان امریکایی اعلام کرده است که فایلهای صوتی و تصویری در اختیار دارد که کشته شدن جمال خاشقجی، روزنامهنگار عربستانی را در داخل کنسولگری کشورش در استانبول ثابت میکند. این روزنامه از یک منبع آگاه که هویتش را فاش نکرد، نقل کرد: «این فایلها در مورد اتفاقاتی است که برای جمال خاشقجی رخ داده زمانی که وارد کنسولگری شد. میتوانید صدای او و همچنین صدای مردمی را که با وی به زبان عربی صحبت میکنند، بشنوید. همچنین اینکه او چگونه مورد بازجویی قرار گرفته و شکنجه و سپس کشته شده است.» واشنگتنپست در ادامه افزود: «هنوز مشخص نیست که مسئولان امریکایی این فایلهای تصویری را دیدهاند یا فایلهای صوتی را شنیدهاند یا خیر، اما مسئولان ترکیهای محتوای این فایلها را به مقامات امریکایی اعلام کردهاند.» مشخص نیست که این فایلها چگونه در اختیار دولت ترکیه قرار گرفته است. بعضی منابع گفتند ترکیه احتمالاً از طریق ساعت مچی پیشرفته جمال خاشقجی به این اسناد دست یافته است. گفته میشود در صورت برقراری ارتباطات همزمان میان «اپل واچ» خاشقجی و گوشی آیفون او که در دست نامزدش خدیجه در بیرون کنسولگری بوده، ممکن است بتوان اطلاعاتی در مورد نقاط دقیق حضور خاشقجی در داخل ساختمان و حتی ضربان قلب او به دست آورد. در همین حال مقامات ترکیه فاش کردند که عربستان سعودی به آنها رشوه داده تا پرونده خاشقجی را مختومه اعلام کنند. هاکان کالین، سفیر ترکیه در لبنان از رشوه ۵ میلیارد دلاری محمد بنسلمان، ولیعهد عربستان به رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه برای بسته شدن پرونده جمال خاشقجی، منتقد عربستان خبر داد. سفیر ترکیه در گفتوگو با یک مسئول عالیرتبه اروپایی این مسئله را فاش کرده است. مقامات ترکیه با تأکید بر اینکه به راحتی از این مسئله نخواهند گذشت، اصرار دارند سعودیها همانطور که مدعی هستند باید تصاویر خروج خاشقجی را از کنسولگری منتشر کنند. رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه روز پنج شنبه پس از بازگشت از مجارستان به خبرنگاران گفت: آنکارا نسبت به ناپدید شدن خاشقجی بسیار نگران است. ما درباره تمامی جنبههای این رویداد تحقیق میکنیم. برای ما ممکن نیست که درباره چنین موضوعی ساکت بمانیم چراکه این یک موضوع ساده و معمولی نیست. اردوغان افزود: به نظر شما آیا ممکن است که هیچ سیستم نظارتی و دوربینی در چنین مکانی، چون کنسولگری عربستان وجود نداشته باشد؟
هرچند به نظر میرسد آنکارا رشوه ۵ میلیارد دلاری عربستان را رد کرده است، اما پیشنهاد عربستان را برای تشکیل یک کارگروه مشترک به منظور انجام تحقیقات در خصوص پرونده جمال خاشقجی پذیرفته است. ابراهیم کالین، سخنگوی ریاستجمهوری ترکیه اعلام کرد: «در چارچوب همکاری میان ترکیه و عربستان و با توجه به پیشنهاد ارائه شده از سوی سعودیها، ما تصمیم گرفتهایم کارگروهی تشکیل دهیم که هدف آن روشن کردن تمامی ابعاد رویداد مرتبط با جمال خاشقجی است.»
واکنش ترامپ
باوجود اینکه تمامی شواهد و مدارک حاکی از آن است که خاشقجی به قتل رسیده است، اما دولت ترامپ میگوید، چون خاشقجی نه امریکایی بوده و نه در خاک امریکا کشته شده دلیلی وجود ندارد روابط تسلیحاتی با عربستان قطع شود، هرچند به نظر میرسد کنگره مصمم است واکنش جدی به این مسئله نشان دهد. دونالد ترامپ، روز پنج شنبه گفت: «آنها میخواهند ۱۱۰ میلیارد دلار به خرید تسلیحات نظامی اختصاص بدهند و این کار برای امریکاییها فرصت شغلی ایجاد میکند. من موافق توقف این قرارداد نیستم، چون در این صورت آنها پولشان را در روسیه، چین یا جای دیگری خرج میکنند.» این اظهارات ترامپ در واکنش به درخواست عدهای از سناتورهای امریکایی صورت گرفت. باب کورکر (جمهوریخواه) و باب منندز (دموکرات) طی نامهای از رئیسجمهور امریکا خواستهاند معاملات سلاح با عربستان را تا مشخص شدن همه زوایای این ماجرا متوقف کند و تحریمهای حقوقبشری علیه ریاض را در نظر بگیرد. رئیسجمهور امریکا با اشاره به اینکه به زودی سرنوشت جمال خاشقجی روشن خواهد شد، اضافه کرد: «او امریکایی نبوده و تنها اقامت امریکا را داشته. این اتفاق هم در خاک ترکیه رخ داده است و ابتدا باید ابعاد موضوع مشخص شود.» هرچند ترامپ اذعان کرد شرایط اصلاً خوشایند نیست و به صورت ضمنی عربستان را مسئول دانست. ترامپ درباره اینکه آیا عربستان در این پرونده دست دارد یا نه گفت: «موضوع، موضوعی وحشتناک است. به اعتقاد من میتوانی بگویی تا الان به نظر میرسد عربستان در این موضوع دست دارد، اما خواهیم دید، ما بسیار روی این موضوع کار میکنیم و مسلماً نتیجه اصلاً چیز خوبی نخواهد بود. موضع ترامپ با واکنش گسترده در داخل امریکا مواجه شد. «وکس» وبسایت لیبرال امریکایی در یکی از نخستین واکنشها نوشت: «ترامپ برای جان خاشقجی قیمت تعیین کرد.»
منتقدان میگویند سیاستهای ترامپ باعث شده محمد بنسلمان اینگونه رفتار کند. همچنین این سؤال در محافل امریکایی مطرح شده که اگر دولت ترامپ از نیت و قصد عربستان سعودی برای ربودن خاشقجی آگاه بوده چرا اقدامی برای نجات روزنامهنگار واشنگتنپست انجام نداده است. ترامپ و جراد کوشنر، داماد وی با محمد بنسلمان روابط شخصی نزدیکی برقرار کردهاند. اولین سفر خارجی ترامپ پس از رسیدن به قدرت به عربستان سعودی بوده که گویا با تشویق کوشنر صورت گرفت. ترامپ در این سفر یک قرارداد تسلیحاتی به ارزش ۱۱۰میلیارد دلار با عربستان سعودی منعقد کرد که از آن به عنوان «بزرگترین قرارداد تسلیحاتی تاریخ امریکا» یاد میشود. در همین حال گزارش شده محمد بنسلمان اخیراً با جراد کوشنر تماس گرفته است، هرچند براساس گزارش سیانان جزئیات بیشتری از گفتوگوهای دو طرف منتشر نشده است. همچنین یک روزنامهنگار مشهور عرب با اشاره به دروغهای رئیسجمهور امریکا درباره تحقیق در زمینه ناپدید شدن نویسنده معارض عربستانی، گفت: ترامپ طی یک معامله محرمانه با آل سعود، بر سر توقف تحقیقات درباره قضیه خاشقجی توافق کرده است. «عبد الباری عطوان»، سردبیر روزنامه فرامنطقهای «رأیالیوم» یادداشت روز خود را در این روزنامه با این عنوان منتشر کرد که «ترامپ در اظهارات تلویزیونی خود درباره جنایت ناپدید شدن خاشقجی دو مرتبه دروغ گفت و معاملات تسلیحاتی را بر حقوق بشر ترجیح داد.»
افزایش فشار بر عربستان
عواقب قتل خاشقجی خیلی زود در حال آشکار شدن است و این سؤال را در ذهن ناظران ایجاد کرده که «آیا محمد بنسلمان برآورد دقیقی از نتایج و عواقب تصمیمهای که میگیرد، دارد.» اکثر رسانههای مطرح امریکایی از جمله «واشنگتنپست»، «نیویورک تایمز»، «سیانان»، «سیانبیسی»، «فایننشال تایمز» و «اکونومیست» اعلام کردند در کنفرانس تجاری «سرمایهگذاری برای آینده» شرکت نمیکنند. این کنفرانس قرار است اول آبان ماه در ریاض برگزار شود و گفته میشود محمد بنسلمان تلاش و هزینه زیادی برای برگزاری این کنفرانس کرده است.