اقدامات ترامپ که زیر سایه سیاست لبه پرتگاه و تئوری مرد دیوانه (Madman Theory) در عرصه بینالملل به ویژه در مقابله با جمهوری اسلامی ایران با هدف امتیازگیری و کسب منافع و سود دنبال میشود، فضای آنارشیستی را در جهان تقویت نموده و وجود بینظمی ژئوپلتیک را در عرصه بینالملل تشدید کرده است. انتظار امریکا این بوده که با فرا رسیدن چهارم نوامبر که مصادف شده بود با ۱۳ آبان (تسخیر لانه جاسوسی امریکا) ایران با اوج اعتراضات، اعتصابات و آشوبها مواجه خواهد شد و همزمان امریکا تحریمهای پرشدت را در کنار به صفر رساندن صدور نفت ایران، به راحتی میتواند اجرایی نماید.
چه اتفاقی افتاده است؟ آیا سیاست لبه پرتگاه ترامپ با هدف ایجاد ترس در سایه فاز سوم اقدامات امریکا با شروع تحریمهای پرشدت علیه ایران موفقیت آمیز بوده است؟ آیا تئوری مرد دیوانه نیکسون که طی سالهای ۱۹۷۶ - ۱۹۷۴ علیه شوروی سابق استفاده شده بود و با رسوایی واترگیت موجب برکناری وی گردید، چنین سرنوشتی برای ترامپ رقم خواهد خورد؟ گزارههای تحلیلی زیر برآوردی است از اقدامات عملی و عملیات روانی امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران.
۱ - فاز اول اقدامات عملیات روانی پرشدت امریکا علیه ایران
امریکا با خروج از برجام، عملیات روانی پرشدتی را علیه جمهوری اسلامی ایران آغاز کرد که این اقدام، با هدف ایجاد نگرانی و ترس در افکار عمومی جامعه ایرانی و ایجاد التهاب در بازار و از سوی دیگر موج سواری بر اعتراضات اجتماعی و تبدیل آن به اعتصابات و اغتشاشات طراحی گردید. به رغم تحقق بخشی از اهداف دشمن در این سناریو از طریق موج سواری بر اعتراضات و التهابات بازار، اما پیادهسازی کامل این سناریوی امریکا با شکست مواجه گردیده است.
۲ - فاز دوم اقدامات امریکا علیه ایران
از میانه مرداد تا ۱۳ آبان در یک بازه زمانی ۱۸۰ روزه فاز دوم اقدامات امریکا علیه ایران که با اجرای تحریمهای کم شدت طراحی شده بود، با پیوند خوردن به بخشی از اعتراضات و نابسامانی وضعیت ارز و دلار در ایران، امریکا و متحدان آن یعنی دو ضلع دیگر مثلث شوم (سعودی و صهیونیستی) را امیدوار کرده بود از اینکه پرونده انقلاب اسلامی ایران را در آستانه ۴۰ سالگی آن میتوانند ببندند، بر این اساس سناریوی تابستان داغ را طراحی نموده بودند که با هوشیاری مردم و مسئولان ایران از توطئه دشمن و تقویت وحدت و همدلی بین ملت و مسئولان، اجرای کامل این سناریو و دسترسی دشمن به اهدافش را ناکام گذاشتند.
۳ - چالش خاشقجی برای بازوی منطقهای امریکا
جمال خاشقجی که در دوم اکتبر به کنسولگری عربستان در استانبول رفته بود، به طرز فجیعی از سوی یک تیم عربستانی به سرپرستی و هدایت سعود القحطانی مشاور دفتر سلطنتی عربستان که مستقیماً از بن سلمان دستور گرفته بود، به قتل رسید. آل سلمان با این اقدام جنایتکارانه ضد بشری ضمن متزلزل کردن پایههای حاکمیت خود در عرصه داخلی و خارجی، اهداف راهبردی مثلث امریکایی- صهیونیستی و سعودی را در عرصه منطقه دچار چالش نموده است. نتیجه این وضعیت ساختار تحریمی امریکا علیه ایران را نیز دستخوش تغییرات نموده است و تمرکز امریکا را در آستانه اجرای فاز دوم تحریمهای پرشدت علیه ایران، به سمت مدیریت و حل جنایتی که دامن ترامپ و رژیم صهیونیستی را هم گرفته، سوق داده است.
امریکا که روی نقش سعودیها در ناآرامسازی ایران همزمان با اجرای تحریمها علیه ایران حساب ویژه باز کرده بود، متحد خود یعنی حکومت آل سلمان را در آستانه تهدید و فروپاشی میبیند که این وضعیت شرایط را برای امریکا در اجرای تحریمها و فشار حداکثری علیه ایران، بسیار دشوار نموده است. به ویژه در موضوع منطقه غرب آسیا که از نظر امریکاییها، تضعیف قدرت عربستان در این شرایط که جمهوری اسلامی در عرصه میدانی و سیاسی در منطقه دست بالایی دارد، به هم خوردن هرچه بیشتر توازن قدرت را به دنبال دارد که این وضعیت ایران را در مقابل تهدیدات امریکا مقاومتر خواهد کرد.
۴ - انتخابات امریکا
انتخابات مجلس سنا و میان دورهای کنگره از روز سهشنبه ششم نوامبر برای رقابت یک سوم کرسی (۳۵ سناتور از ۱۰۰ سناتور) و ۴۳۵ کرسی کنگره آغاز گردیده است. آخرین برآوردها حاکی از آن است که دموکراتها در تصرف کرسیهای کنگره، با ۲۱۸ کرسی در مقابل جمهوریخواهان با ۱۹۳ کرسی پیشی گرفتهاند. باتوجه به تغییر ترکیب مجلس نمایندگان امریکا به نفع دموکراتها در این انتخابات، گمانهزنیها حاکی از آن است که اجرای سیاستهای یک جانبه گرایی ترامپ در عرصه جهانی با چالش مواجه خواهد شد و احتمال اینکه ترامپ مورد استیضاح نمایندگان مجلس و حتی همانند نیکسون برکنار شود، دور از ذهن نیست.
گرچه سیاستهای راهبردی دوحزب دموکرات و جمهوریخواه در مقابله ایران چندان تفاوتی ندارد، اما نگاه متفاوت دموکراتها در حل مسائل و مشکلات جهانی و نوع مواجهه متفاوت با متحدان و رقبا نسبت به جمهوریخواهان، اقدامات امریکا علیه ایران را نیز به چالش خواهد کشید.
روزشمار افول امریکا نزد افکار عمومی
فرمایشات روز شنبه گذشته مقام معظم رهبری در دیدار با دانشآموزان و اقشار دیگر به مناسبت سالروز ۱۳ آبان و اشاره به اینکه قدرت امریکا رو به زوال است- امریکا به مراتب ضعیفتر از ۴۰ سال قبل میباشد- ایران در مسیر استقلال سیاسی و استقلال اقتصادی میباشد- جهان با سیاستهای امریکا مخالفت میکند... بازتابهای گستردهای در عرصه جهانی داشته و مسیر فشارهای حداکثری امریکا در مقابل ایران را نیز به چالش کشیده است و تصویری از وضعیت ایران که در ذهن ترامپ و تیمش از فروپاشی ایران در ۴۰ سالگی انقلاب به خیال خامشان نقش بسته بود، با فرمایشات رهبر انقلاب، روزشمار افول و فروپاشی امریکا نزد افکار عمومی را به تصویر کشیده و عملیات آفندی رهبری، امریکا را در پیادهسازی اقدامات تحریمی علیه ایران دچار سردرگمی کرده است.
جمعبندی
گزارههای فوق حاکی از شرایط سخت پیش روی ترامپ در اجرای سیاستهای خود در عرصه داخلی، منطقه (غرب آسیا) و جهانی میباشد. به ویژه این وضعیت، عرصه را بر امریکا برای اجرای اقدامات ضد ایرانی از جمله اجرای تحریمهای پر شدت علیه ایران بسیار دشوار نموده است. در چنین شرایطی امریکا چارهای جز عدول از فشار حداکثری به فشار حداقلی علیه ایران ندارد که بخشی از عقب نشینی امریکا با معافکردن ۱۰کشور از خرید نفت ایران در این راستا ارزیابی میشود، بنابراین مسئولان جمهوری اسلامی ایران با اتخاذ تصمیمات راهبردی هوشمندانه و اقدامات عملی تاثیرگذار در سایه رهبری حکیمانه رهبر معظم انقلاب، از این وضعیت به راحتی میتوانند عبور نمایند که تحقق این وضعیت الزاماتی دارد از جمله:
۱ - تقویت کارآمدی نظام و تقویت مدیریت انقلابی و جهادی در بدنه کارگزاری نظام.
۲ - تهیه بستههای اقتصادی تاثیرگذار برای حل مشکلات و مطالبات جامعه.
۳ - تقویت اراده نظام (قوای مجریه، قضائیه، مقننه و سایر نهادها و سازمان ها) در برخورد با ویژه خواران و مفسدان اقتصادی.
۴ - حفظ و تقویت وحدت، همبستگی و همکاری در سطوح مختلف جامعه به ویژه سطوح تصمیمگیری و تصمیمسازی کشور.
۵ - هوشیاری نسبت به نقشه و اقدامات تهدیدی دشمن به ویژه در حوزه نرم و پرهیز از هرگونه اقدامی که در نقشه دشمن طراحی شده است.
۶ - تقویت تعامل و رابطه در حوزه خارجی به ویژه در سطح همسایگان از طریق دیپلماسی فعال رسمی و عمومی.