فشار عصبی نه تنها باعث تغییرات خلقی میشود بلکه باعث افزایش احتمال ابتلا به بیماریها از سرماخوردگی ساده گرفته تا بیماریهای قلبی عروقی میشود؛ راههای زیادی برای مقابله با استرس و فشار عصبی وجود دارد، یکی از این راهها استفاده از موادغذایی است.
خوردن غذاهای مناسب، به میزان متناسب که موادمغذی لازم را برای تجدید قوا و سوخت بدن تأمین کند، سیستم ایمنی بدن را نیز تقویت کرده و قدرت بدن در مواجهه با موقعیتهای تنشزا را افزایش میدهد.
بعضی غذاها باعث کاهش سطح سروتونین (ماده شیمیایی که در مغز باعث ایجاد آرامش میشود) در خون میشوند و بعضی غذاهای دیگر باعث کاهش سطح هورمونهای کورتیزول و آدرنالین (هورمونهایی که در بدن باعث ایجاد استرس میشود) میشوند.
برخی افراد با مصرف بیش از حد قند، کافئین، نمک، چربی و چند مادهغذایی دیگر استرس وارده بر بدن خود را افزایش میدهند. عادتهای خاص غذایی میتواند سبب ایجاد یا افزایش استرس در زندگی فرد شود. از جمله این عادتها، مصرف کافئین، الکل، قند و گرفتن رژیمهای سخت است.
تمام کربوهیدراتها در مغز باعث افزایش ترشح ماده شیمیایی سروتونین میشوند. برای اینکه میزان سروتونین در خون بالا بماند، بهتر است از موادغذایی دارای کربوهیدراتهای پیچیده که به کندی هضم میشوند استفاده شود. بعضی از این موادغذایی شامل حبوبات، نان کامل، ماکارانی، سیبزمینی، برنج قهوهای و جو دوسر میباشند. این مواد دارای تریپتوفان زیادی هستند که در مغز به سروتونین که انتقالدهنده عصبی شادیآور است، تبدیل میشود. سایر غذاهای پرکربوهیدرات نظیر میوهها مانند سیب، موز و نیز سبزیهای نشاستهای مانند ذرت، هویج، بروکلی و نیز گوجهفرنگی از این ویژگی برخوردارند.
ماهی و غذاهای دریایی مقادیر زیادی از پروتئین را به بدن ما میرسانند که باعث تقویت عملکرد مغزی، تأمین انرژی و تنظیم فشارخون میشود. ماهی و غذاهای دریایی همچنین غنی از تریپتوفان و در نتیجه سروتونین هستند. مصرف غذاهای غنی از تریپتوفان بهترین توصیه رژیمی برای کاهش استرس و اضطراب خواهد بود. از غذاهای غنی از نظر تریپتوفان میتوان به میگو، ماهی کد، ماهیتن، ماهی هالیبورت، سالمون و ساردین اشاره کرد. ماهیهای چرب نظیر سالمون علاوه بر تریپتوفان، اسیدهای چرب امگا ۳ را به بدن میرسانند؛ امگا ۳ چربی بسیار مفیدی است که موجب بهبود و افزایش عملکرد مغزی و جلوگیری از افزایش زیاد هورمونهای ایجادکننده استرس میشود.
املاح به خصوص پتاسیم، روی، مس و آهن در سیستمهای آنزیماتیک شرکت دارند و بودنشان در بیوسنتز میانجیهای عصبی ضروری است. کمبود این املاح به خصوص آهن در کاهش تواناییهای ذهنی مؤثر است و در ضمن میتواند توان فرد را در مقابل بسیاری از عوامل استرسزا کاهش دهند. منیزیم و کلسیم برای انقباض و انبساط ماهیچهها و نیز تحریک اعصاب ضروریاند. استرس مزمن دفع منیزیم از بدن را افزایش میدهند و این دفع منیزیم موجب استرس و اضطراب بیشتر، کرامپهای عضلانی و نیز سردرد و میگرن میشود. به همین دلیل مصرف غذاهای غنی از این موادمعدنی یعنی کلسیم، منیزیم و پتاسیم، مانند سبزیجات برگ سبز، غلات کامل، نخودها، مغزها، لوبیاها و دانههای خشکشده، محصولات لبنی، آبمیوههای غنیشده با کلسیم و پتاسیم، و نیز میوههای تازه میتواند نقش مؤثری در کاهش استرس و اضطراب داشته باشد.
نیاز بدن به تمام ویتامینهای گروه B. مخصوصاً اسیدفولیک و B۶ در هنگام استرس افزایش مییابد. از جمله موادغذایی غنی از B۶ و فولات میتوان به حبوبات، موز، مغزها، ماهی، سبزیجات برگ سبز و نیز ماکیان اشاره کرد.
ویتامین C. موجود در مرکبات، گوجه فرنگی، فلفل دلمه، توت فرنگی و کیوی میتواند سطح هورمون ایجادکننده استرس را پایین آورده و همچنین باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شود.
نوشیدنیهای گیاهی بدون کافئین هم نظیر چای نعناع، بابونه، رزماری، گل گاوزبان و سنبلالطیب در کاهش استرس مؤثرند. کافئین که در چای، قهوه، نوشابههای کولا و نیز شکلات به میزان زیادی وجود دارد، هورمونهای استرس را تحریک میکند و ممکن است منجر به افزایش ضربان قلب و فشار خون شود.