اشتباهات مکرر داوری فدراسیون فوتبال ایران را به تکاپوی استفاده از سیستم کمک‌داور ویدئویی (VAR) انداخته، اما رئیس کمیته داوران به این موضوع واکنش‌های عجولانه و غیرمنطقی نشان داده است. با وجود اینکه تیم‌های زیادی در نیم‌فصل اول لیگ برتر از بابت سوت‌های اشتباه متضرر شده‌اند، ولی کمیته داوران نه تنها حاضر نیست اشتباهات داورانش را بپذیرد، بلکه با اعلام رقمی نجومی عملاً استفاده از VAR را منتفی اعلام کرده است!
قضاوت تأثیرگذار فغانی در دیدار سپاهان – پرسپولیس انتقاد‌ها علیه داوری لیگ برتر را شدت بخشیده است. اگرچه در سایر بازی‌ها نیز تعداد اشتباهات کم نبوده، اما اعتراض همه‌جانبه سپاهانی‌ها نگاه‌ها را به این مسئله معطوف کرده است. مردود اعلام شدن گل سالم استقلال سه امتیاز مهم را از تیم شفر گرفت و حتی گل چهارم پرسپولیس به پارس جنوبی نیز به اشتباه از سوی داور رد شد. با این آشفته‌بازاری که داوران لیگ برتر به راه انداخته‌اند، حتی رئیس فدراسیون نیز انتقاد‌ها را بحق خوانده و از ورود کمک‌داور ویدئویی سخن گفته، اما فریدون اصفهانیان با غیرمنطقی خواندن انتقاد‌ها در مقام دفاع از داوران برآمده است.
نیاز مبرم به VAR
Video Assistant Referee یا همان کمک‌داور ویدئویی سیستمی است که پس از پشت سر گذاشتن تست‌های مختلف در مسابقات مهم فوتبالی به قضاوت صحیح داوران کمک می‌کند. در جام جهانی ۲۰۱۸ نیز فیفا برای نخستین بار از این شیوه استفاده کرد و صحنه‌های زیادی مورد بازبینی قرار گرفتند. از آنجا که در نیم‌فصل اول لیگ برتر داوران زیادی با قضاوت‌های نادرست روی نتیجه بازی‌ها تأثیرگذار بودند، ورود این سیستم به فوتبال ایران تا حد زیادی از این اشتباهات جلوگیری می‌کند. با شرایطی که به وجود آمده باید اذعان کرد که VAR از نان شب هم برای فوتبال ما واجب‌تر است. مهدی تاج اخیراً در اظهارنظری برای استفاده از این سیستم چراغ سبز نشان داده بود: «نظر ما و فدراسیون فوتبال هم در استفاده از VAR مثبت است. باید مرجع آن را در تهران قرار دهیم تا تمامی شهر‌ها با استناد به آن از کمک‌داور ویدئویی استفاده کنند.»
هزینه نجومی!
هزینه بالای مجهز کردن استادیوم‌ها به کمک‌داور ویدئویی اولین سنگی بود که آقای رئیس جلوی پای منتقدان انداخت. به نظر می‌رسد اصفهانیان بیشتر از آنکه نگران آینده تیم‌های فوتبال و امتیاز‌های از دست رفته آن‌ها به خاطر اشتباهات داوری باشد، نگران هزینه‌ای است که فدراسیون برای تجهیز استادیوم‌ها به دوربین‌های پیشرفته باید بپردازد: «ما بهترین مدرسان را برای آموزش داوران آورده‌ایم. دوست داریم نقاط قوت داوران بیشتر شود، ولی واقعاً نمی‌دانم چه کار کنیم. باشگاه‌ها هم بیایند خودشان دوربین‌ها را در ورزشگاه‌ها نصب کنند تا سیستم ویدئویی VAR به فوتبال ایران بیاید. قبول دارم این کار سخت است، اما دولت هم باید کمک کند. ما با خود آقای تاج هم که حرف زدیم، او معتقد بود که باید دولت هم کمک کند. جلسات مختلفی برگزار کردیم و در جلسه آخر هم گفته شد که هر ورزشگاه باید حداقل ۱۰ دوربین و اتاق جداگانه‌ای داشته باشد. هر استادیوم ۳۰۰ هزار دلار برای نصب این سیستم هزینه می‌خواهد. البته من قیمت‌ها را دقیق نمی‌دانم، ولی این رقم مطرح شده است.»
از صحبت‌های رئیس کمیته داوران پرواضح است که آن‌ها قادر به برطرف کردن نقاط ضعف داوران لیگ نیستند، اما معلوم نیست که رئیس این کمیته بر چه اساسی از باشگاه‌ها و حتی دولت برای تجهیز استادیوم‌ها کمک خواسته است!
نکته جالب توجه در این خصوص هم واکنش مدیر روابط عمومی وزارت ورزش به این ادعا بود. مازیار ناظمی با انتشار پستی هزینه استفاده از کمک‌داور ویدئویی در هر استادیوم را نهایتاً ۵۰ تا ۶۰ هزار دلار اعلام کرد.
مشکل زیرساختی
اصفهانیان با انتقاد از معترضان به داوری مدعی شد زیرساخت‌ها برای استفاده از VAR در ایران وجود ندارد: «ما اشتباه داریم و این را قبول می‌کنیم، ولی اکثر تیم‌ها می‌گویند اشتباهات به ضرر ما بوده و یک تیم نمی‌گوید که ما از داوری سود بردیم. اگر اشتباهات باعث شده همه ضرر کنند پس کدام تیم سود برده است؟ مگر ما استرالیا را بردیم و به جام جهانی رفتیم، گل آفساید نزدیم؟ ما با گل آفساید به جام جهانی رفتیم، این را همه دیدند. ما باید این سیستم را بیاوریم، اما با توجه به بضاعت فوتبال ما باید قبول کنیم که کار سختی است. کجای دنیا پول حق پخش را نمی‌دهند؟ این پول‌ها را در خارج از ایران می‌گیرند و برای فوتبالشان هزینه می‌کنند. حرف من این است در فوتبال ما از حق پخش چیزی عاید فوتبال نمی‌شود.»
لطفاً توجیه نکنید
زیر سؤال بردن پیروزی شیرین تیم ملی فوتبال مقابل استرالیا و زیر سؤال بردن این برد حماسی گویا آخرین حربه مسئول کمیته داوران است. در حالی که خود او نیز در صحبت‌هایش به عملکرد ضعیف داورانش اعتراف کرده و از همه بهتر می‌داند که به غیر از استثناهایی، چون علیرضا فغانی و دستیارانش، داوری فوتبال ایران حرفی برای گفتن ندارد. بنابراین به جای پیدا کردن توجیه‌های خنده‌دار بهتر است فکری به حال دانش‌افزایی بکند.
