سرویس سبک زندگی جوان آنلاین- کسری محمدیان: دنیای امروز تبدیل به یک دهکده جهانی شده است. این را همه می‌دانیم که با یک کلیک از این سر دنیا می‌توانیم با آن سر دنیا ارتباط برقرار کرده و از حال هم باخبر شویم. پیشرفت تکنولوژی و ایجاد رسانه‌های مختلف، برقراری ارتباط را برای مردم دنیا بسیار سهل و آسان کرده است، اما با ایجاد هر یک از این رسانه‌ها هجومی از اطلاعات و اخبار به ما رو آورده است که اگر قدم‌های خود را با این تحولات در جهت بالا بردن آگاهی و شناخت این رسانه‌های نوظهور، همگام نسازیم قطعاً دچار سردرگمی و مشکلاتی می‌شویم. هر یک از این رسانه‌های تازه متولد شده ویژگی‌های متفاوتی دارند که می‌توانند همچون ابزاری مفید به انسان معاصر کمک کنند تا با استفاده از آخرین پدیده‌های علمی، زندگی دلخواه، آرمانی و پرباری داشته باشد. ضمن اینکه اگر این ابزار، غلط یا با سوءنیت به کار گرفته شود می‌تواند به صورت نیرویی ویران‌کننده و مصیبت بار عمل کند. برای جلوگیری از بروز هر آسیبی باید سواد و دانش استفاده از آن را داشته باشیم. در واقع لزوم داشتن سواد رسانه‌ای امروزه برای همه افراد جامعه به خصوص خانواده‌ها احساس می‌شود تا با داشتن دانش استفاده صحیح از رسانه‌های امروزی بهترین و بیشترین بهره وری را داشته باشند. وقتی بیش از ۸۰ درصد جامعه کاربر فضای مجازی هستند باید سواد استفاده از آن را هم داشته باشیم.
ریشه و زادگاه سواد رسانه‌ای از کشور کانادا است. به همان اندازه که این مفهوم در بین جوامع غربی آشنا و مأنوس است، در ایران مفهومی جدید و دست‌نخورده به حساب می‌آید و به جز چند مقاله محدود و چند کتاب معدود، اثر تألیفی جامعی را نمی‌توان یافت. در حالی که باید به این مفهوم تازه و جدید به صورت جدی پرداخته شود تا افراد مختلف جامعه از بزرگ و کوچک، پیر و جوان که مورد هجوم پیام‌های ارسالی این رسانه‌ها قرار دارند بتوانند از خود محافظت کنند. رسانه‌های نوظهور به خصوص شبکه‌های اجتماعی به شدت خانواده‌های ایرانی را درگیر خود کرده است. برای اینکه خانواده‌ها و مخاطبان بتوانند در کنار بهره‌برداری آگاهانه و فعالانه از این رسانه‌ها، خود را در مقابل چالش‌ها، آسیب‌ها و پیامد‌های مخرب رسانه‌ای حفظ کنند، نیازمند توجه به آموزش سواد رسانه‌ای در سطح جامعه هستیم چراکه در عصر ارتباطات و اطلاعات باید خانواده‌ها را به سواد جدیدی به نام سواد رسانه‌ای مجهز کنیم.
فضای مجازی با قابلیت در دسترس بودن شرایط استفاده راحت را برای مخاطبان خود در همه جا و در همه شرایط فراهم می‌کند. گوشی همراه و دنیای اینترنت به همراه هم فضایی از رسانه را در اختیار مخاطبان خود قرار می‌دهند که در واقع راه فراری برای او نمی‌گذارند. همین فضای مجازی امروزه سبک زندگی و سبک تربیتی خانواده‌های ایرانی را دچار تحول کرده است. والدین با هجمه‌ای از رسانه‌های مجازی روبه‌رو هستند که به دلیل عدم آگاهی و سواد رسانه‌ای، نحوه برخورد با آن را هم نمی‌دانند. وقتی والدین، خود محو و سرگرم در این فضا هستند چگونه می‌توان انتظار داشت فرزندان خود را هدایت کنند. مثلاً مادری را فرض کنید که جذابیت فضای مجازی به قدری برای او بالاست که از فرزند خود غافل شده است. سؤال اساسی اینجاست که این رفتار در روند تربیتی کودک چه نقشی دارد؟ آیا باید رفتار ما با فضای مجازی رفتاری باشد که در فضایی مانند شهربازی انجام می‌دهیم؟ محدودیت‌های ما در استفاده از این فضا چیست؟ نداشتن پاسخ صحیح به این پرسش‌ها آفت‌هایی را به همراه دارد که شاید سربرآوردن آن‌ها ما را به تعجب وادارد. آسیب‌های فضای مجازی بلندمدت است و شاید روزی خود را عیان کند که دیگر کار از کار گذشته باشد.
متأسفانه سواد رسانه‌ای در خانواده ایرانی شناخته‌شده نیست و افراد جامعه نسبت به آن بیگانه هستند، در حالی که باید کاری کرد که سواد رسانه‌ای تبدیل به یک مطالبه جدی در جامعه شود و این امر نیازمند فرهنگسازی عمومی است. باید اقداماتی صورت گیرد تا خانواده‌ها و تمام افراد جامعه با اتکا به سواد رسانه‌ای خود بتوانند رسانه درست را از رسانه‌های غیرمعتبر تشخیص داده و پیا‌های درست و سالم را از پیام‌های دروغین و مخرب تمییز دهند. تا زمانی که از سواد رسانه‌ای برخوردار نشویم مانند غریبه‌ای هستیم که به دلیل نداشتن نقشه‌راه در شهر مجازی گم شده‌ایم و از این سردرگمی رنج می‌بریم.
