سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: «دلتنگ نباش!» از مجموعه کتاب‌های مدافعان حرم است که از سوی انتشارات روایت فتح منتشر شده است. محسن دریالعل مدیر انتشارات روایت فتح، در گفت‌و‌گو با «جوان» به موضوع تقریظ مقام معظم رهبری بر کتاب «دلتنگ نباش!» و سیاست انتشار مجموعه مدافعان حرم پرداخته است.
فکر می‌کنم مجموعه «مدافعان حرم» بیشترین استقبال را در مجموعه کتاب‌های روایت فتح داشته باشد؟!
قاعدتاً هر موضوع به‌روزی مخاطبان خاص خود را پیدا می‌کند. مجموعه مدافعان حرم نیز به دلیل جوانی و شاخصه هایشان، مورد توجه جوانان قرار گرفته است. همان طور که مجموعه «نیمه پنهان» به عنوان یکی از اولین محصولات انتشارات روایت فتح در سال‌های ابتدایی فعالیت این انتشارات منتشر شد و به دلیل نزدیکی به سال‌های دفاع مقدس، با استقبال خوبی روبه‌رو شد.
تا امروز چند عنوان از مجموعه مدافعان حرم منتشر شده است؟
۱۵ جلد منتشر شده که «دلتنگ نباش!» چهاردهمین کتاب از این مجموعه است. در این مجموعه کتاب‌های پرفروش دیگری از جمله «قرار بی‌قرار» (شهید مصطفی صدرزاده)، «عمار حلب» (شهید محمد حسین محمدخانی)، «بیست سال و سه روز» (سید مصطفی صدرزاده) و کتاب اولین شهید مدافع حرم شهید محرم ترک به نام «جانا» نیز قرار دارند.
کتاب‌هایی که نام بردید چه شاخصه‌ای داشته‌اند که پرفروش شده‌اند؟
هر کدام از این شهدا دارای شاخصه‌ای ویژه بوده‌اند، اما موضوعی که باعث شد از این کتاب‌ها استقبال شود، توجه به جنس خروجی آنهاست، مثلاً در همین کتاب «دلتنگ نباش»، کار به صورت یک رمان مستند است و از جمع آوری صرف خاطرات و انتشار آن‌ها دور شده است. انتشار رمان باعث می‌شود مخاطب احساس نزدیکی بیشتری با سوژه داشته باشد تا اینکه صرفاً بخواهیم کتابی از مجموعه خاطرات کوتاه مانند تاریخ شفاهی منتشر کنیم. فکر می‌کنم برای همین است که رهبر معظم انقلاب نیز در تقریظ‌شان بر این کتاب به موضوع نویسنده توجه کرده‌اند. در تقریظ‌های قبلی می‌بینیم که ایشان به موضوع کتاب و اهمیت پرداختن به موضوع توجه داشته‌اند، اما این بار از نویسنده به خاطر قلمش تشکر می‌کنند و نوع تدوین کتاب را مد نظر قرار داده‌اند.
انتشارات روایت فتح، چطور از میان شهدای مدافع حرم، برای انتشار کتاب زندگی‌شان دست به انتخاب می‌زند؟
سوژه‌یابی شاید بیش از ۵۰ درصد کار ما را پیش می‌برد. اینکه زندگی شهید دارای فراز و فرود باشد، یکی از شاخصه‌های انتخاب است. در «دلتنگ نباش!» شهید قربانی شخصی است که زندگی‌اش دارای فراز و فرود‌های زیادی است. از طرفی هم نزدیک شدن به خاطراتش سخت است، چون فردی نبوده که دوستان صمیمی زیادی داشته باشد و زیاد اهل رفاقت نبوده است. برای همین جمع‌آوری خاطرات بیشتر از سوی پدر، خانواده و همسر انجام شده است. او آدمی خودساخته بوده که در ۱۵ سالگی مادرش را از دست می‌دهد و تا مدت‌ها به تنهایی زندگی می‌کرده است. بعضاً ما با شهدایی روبه‌رو می‌شویم که کار اطلاعاتی می‌کرده‌اند و با اینکه زندگی‌شان سراسر دارای فراز و فرود بوده است، به دلیل مسائل امنیتی و اطلاعاتی امکان پرداختن به زندگی شان وجود ندارد.
به اهمیت سوژه‌یابی اشاره کردید، این سوژه‌ها به چه نحو پیدا می‌شدند؟
ما فرم سوژه‌یابی را در سایت انتشارات قرار دادیم به غیر از آن این فرم را برای شهرستان‌های مختلف ارسال کرده‌ایم. علاوه بر آن تیم‌های تحقیق داریم که به دنبال سوژه‌های مد نظر بر اساس شاخصه‌ها و مولفه‌های مورد نظر هستند. اطلاعات دریافتی از این مسیر بررسی اولیه می‌شوند. این بررسی‌ها چندین بار انجام می‌شود تا به نتیجه نهایی برسد و در نهایت شاید چیزی حدود ۳۰ درصد از سوژه‌ها به مرحله نهایی می‌رسد و تبدیل به کتاب می‌شود، حتی به دلیل محدودیت انتشارات برای نشر کتاب، شاید سوژه‌هایی که بیش از ۵۰ ساعت کار تحقیقی روی آن‌ها انجام شده به خاطر اینکه از نظر شخصیت‌پردازی فکر می‌کردیم کتاب مخاطب پسندی نشوند، کنار گذاشته می‌شوند و شاید حدود سه یا چهار سوژه در نهایت چاپ شوند.
نویسندگان کتاب‌های مدافعان حرم، اغلب جوان و گمنام هستند، این نویسنده‌ها چگونه انتخاب شده‌اند؟
خود خانم مولایی که کتابشان مورد توجه و تقدیر حضرت آقا قرار گرفته است، اولین تجربه نویسندگی را داشته‌اند. ما برای انتشار این کتاب کار کارشناسی قدم به قدمی انجام داده‌ایم و حتی بعد از اینکه کتاب کامل شده بود نزدیک یک سال کار روی آن انجام شد. برای انتخاب نویسنده، انتشارات روایت فتح، دوره‌های نویسندگی برگزار می‌کند و از علاقه‌مندان ثبت نام به عمل می‌آورد. افراد علاقه‌مندی هم هستند که حضوری مراجعه می‌کنند و نمونه کار می‌آورند. از طریق انتشارات نیز نویسندگانی که کار‌های چاپ شده داشته باشند و کارشان به حوزه فعالیت ما نزدیک باشد دعوت به همکاری می‌شوند، حتی شده فردی که هیچ سابقه نوشتن نداشته به ما مراجعه کرده و از او تست نویسندگی گرفته‌ایم که ببینیم استعداد دارد یا خیر، مثلاً از او خواسته‌ایم یک داستان کوتاه یا بخشی از یک داستان بلند را برای ما بنویسد.
از زمانی که بحث تقریظ مقام معظم رهبری بر کتاب‌ها مطرح شد شاهد اقبال مردمی به آن کتاب‌ها بوده‌ایم، فکر می‌کنید اکنون که کتابی از مجموعه مدافعان حرم مورد توجه رهبر انقلاب قرار گرفته، استقبال از این مجموعه افزایش پیدا کند؟
این اتفاق می‌شود هم فرصت باشد و هم آفت. آفت از این نظر که به دلیل همان استقبال شاهد انتشار آثار ضعیف باشیم. اگر به خاطر داشته باشید در ادبیات دفاع مقدس، بعد از انتشار «دا» و تقریظ آن کتاب، شاهد حجم بالایی از تولیدات مشابه آن کتاب بودیم که هیچ کدام از نظر کیفیت در حد «دا» نبودند و استقبالی هم از آن‌ها نشد، اما این فرصت نیز وجود دارد که تقریظ مقام معظم رهبری روند‌هایی را که باید پیش گرفته شود مشخص می‌کنند. به نظرم تقریظ‌ها صرف تعریف از یک کتاب نیست بلکه نشان دادن مسیر است. هر تقریظ یک شاخصه است مثلاً در مورد شهدای مدافع حرم، در این کتاب‌ها شاخصه‌هایی مانند ازدواج در سن پایین، سختکوشی و بی‌تفاوت نبودن در مقابل جامعه که مورد توجه حضرت آقا بوده، پررنگ است یا در کتاب فرنگیس که رهبری تقریظ کردند، بحث قهرمان زن را می‌بینیم. اینکه بسیاری از تقریظ‌ها هم مدت‌ها بعد از نگارش منتشر می‌شوند هم به خاطر هدف‌گذاری‌ای است که روی مفاهیم آن انجام می‌شود، بنابراین می‌بینیم بعضی اوقات یک تقریظ بعد از ۲۰ سال منتشر می‌شود، چون حضرت آقا زمان مناسب انتشار را آن زمان تشخیص داده‌اند و شاخصه مدنظرشان را در آن زمان دیده‌اند.
