سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: این اعتراضها به خاطر شباهت نداشتن نقش برجسته ساخته شده با چهره تمثیلی سعدی است.
ماه پیش بود که سردیس مرحوم جمشید مشایخی در خیابان «ج» رونمایی و مشخص شد مجسمه ساخته شده هیچ شباهتی با ظاهر آن هنرمند فقید ندارد. سردیس جمشید مشایخی تا زمان جمعآوری و انتقال مجدد به کارگاه ساخت سوژه طنز و شوخی کاربران فضای مجازی و انتقاد هنرمندان نسبت به عدم توجه به ساخت چهرهای شبیه صورت واقعی استاد مشایخی بود. اکنون اتفاقی مشابه در شیراز رخ داده و رونمایی از المان شهری سعدی شیرازی با انتقادهای زیادی در فضای مجازی روبهرو شده است. کاربران با مقایسه میان چهره تمثیلی از سعدی شیرازی با آنچه مجسمهساز ساخته است، عدم تشابه را به گونهای طنزآمیز به باد انتقاد گرفتهاند.
اگرچه در ۸۰۰ سال پیش که سعدی شیرازی میزیسته امکان عکسبرداری از چهره واقعی وی وجود نداشته و چهرهنگاری در میان ایرانیان مانند آنچه در غرب رایج بوده، وجود نداشته است، اما امروزه چهرهای ثبت شده به عنوان چهره رسمی از سعدی وجود دارد.
در سال ۱۳۲۷ زمانی که قرار بر ساخت بنای آرامگاه سعدی مطرح شد، از طرف دولت وقت سفارش ساخت مجسمه سعدی شیرازی به ابوالحسن خان صدیقی نابغه مجسمهسازی ایران داده شد. ابوالحسن خان نیز چهرهای از سعدی شیرازی نقاشی کرد که از سوی انجمن آثار ملی به عنوان چهره ثبت شده سعدی مورد تأیید قرار گرفت. ابوالحسن خان صدیقی علاوه بر سعدی، چهرههای ثبت شده ابوعلی سینا و فردوسی را نیز طراحی کرده است و آنچه امروزه به عنوان تصویر این مفاخر شناخته میشود در اصل حاصل هنر ابوالحسن خان صدیقی است. از دهه ۲۰ تاکنون چهرههای نقاشی شده از سعدی همگی بر اساس همان طرحی است که صدیقی آن را کشیده و بعد در قالب مجسمه ساخت تا اینکه در شیراز طرحی که قرار بود مشابه پرتره سعدی باشد، رونمایی شد.
انتشار تصویری از نقش برجسته سعدی که در یکی از محلات شهر شیراز نصب شده، واکنشهای نقادانه و طنزآمیزی را در فضای مجازی به دنبال داشته است.
برخی از این واکنشهای طنز عبارتند از: «رفتن مجسمه جناب سعدی رو ساختن! یه جوری داغونه انگار ماهیتابه مسی زدن وسط صورتش!»، «سعدی پیشونیش ورزشکاری بوده. با پیشونی دمبل میزده»، «جناب سعدی با دیدن مجسمشون ناامید شدند و باحزن فراوان تکرار فرمودند، اگر آدمی به چشم است و دهان و گوش و بینی/ چه میان نقش دیوار و میان آدمیت»، «سعدی از خوبای بوکس مگس وزن راند پنجم!»، «سعدی بعد از دیدن این عکس رفته پیش جمشید مشایخی و پرسیده: سیگار داری؟!»، «ندهد هوشمند روشن رای/ به فرومایه کارهای خطیر/ بوریا باف اگرچه بافندست/ نبرندش به کارگاه حریر، احتمالاً سعدی ۷۰۰سال پیش این رو برای سازنده مجسمه جدیدش سروده بوده»، «وقتی سعدی رو مجبور میکنی شعرای خوانندههای پاپ رو گوش کنه!»، «تو چشماش «تو رو خدا با من اینکارا رو نکنید» خاصی هست». یک پایگاه خبری محلی در شیراز با اشاره به اینکه المان نصب شده از سعدی در حاشیه باغ دلگشا واقع است، مینویسد: «در این بین این سؤال پیش میآید که مسئول سفارش این المان نازیبا و توهینآمیز کیست، چه کسی این المان را ساخته و در نهایت چه کسی آن را تأیید و نصب کرده است؟ آیا در شیراز دچار کمبود هنرمند و استاد مجسمهسازی هستیم که باید شاهد اجرای چنین مجسمه زشتی در شهر فرهنگ و ادب باشیم؟ چرا مسئولان مربوط هیچ قید و بندی به فرهنگ و هنر شیراز ندارند و اینچنین آبروی شهر را بازیچه دست خود قرار میدهند؟ آیا پس از حذف احتمالی این المان شاهد عذرخواهی مسببان نصب آن و اعلام هزینه ساخت آن و خسارت وارد شده به شهر خواهیم بود، آن هم درست در زمانی که به گفته شهردار شیراز وضعیت مالی شیراز قرمز است؟» مدیران شهری شهر شیراز تاکنون نسبت به این فاجعه تجسمی واکنشی نشان ندادهاند.