در شهر اصفهان نیز با توجه به رشد و گسترش شهرنشینی و مهاجرتهای شهری ،معضلات این کلان شهر بیش از پیش پیچیده شده و برنامهریزی کاربری اراضی شهری را با چالشهای جدی رو به رو ساخته است.
در میان کاربریهای شهری،کاربری پارکینگ،از جمله مواردی است که کلیه کاربری های شهری به وجود آن نیاز دارند و روشن است که در دنیای وابسته به اتومبیل،پارکینگها نیز به اندازه راهها و پلها اهمیت دارند،زیرا دسترسی آسان به محل کار،سکونت،خرید،تفریح و غیره را فراهم ساخته، چرا که بخش لاینفکی از تأسیسات زیربنایی هستند.
همچنین از آن جا که زمان توقف خودروها در شهرها به مراتب بیشتر از مدت زمان حرکت آنهاست،از اینرو پیشبینی فضای مناسب پارکینگ اتومبیلها،بویژه در مناطق پرتراکم و مرکزی شهر از اهمیت زیادی برخوردار است.
***
بهرغم همه برنامهریزیهایی که در راستای ساماندهی پارکینگ ها انجام شده است ، در حال حاضر کاربری پارکینگ بسیار نگرانکننده است و به عنوان یکی از معضلات پیچیده شهری از آن یاد میشود.
ترافیک سنگین و جای پارک نایاب، رانندگان را مجبور میکند با چند بار بالا و پایین کردن یک خیابان، دست آخر دوبله پارک کنند. خیابانهای اصلی باریک یکی از نخستین مشکلات شهر اصفهان است، شهری که هر روز شلوغتر و ترافیکش سنگینتر میشود.
علاوه بر عرض کم، خیابانهای اصلی این شهر قلمرو مطب پزشکان، مراکز تجاری، اماکن تاریخی، هتلها و بیمارستانهاست که روزانه میزبان جمعیت زیادی از سوی شهرها و روستاهای اطراف اصفهان هستند.
حاشیه خیابانها تبدیل به پارکینگی از انواع خودروها و موتورسیکلتها شده است، پارکینگی که حتی زیر تابلوهای ایستگاههای اتوبوس، توقف مطلقاً ممنوع و پیادهروها هم انجام میشود بدون اینکه کسی توجهی به تابلوهای حمل با جرثقیل داشته باشد.
یکی از شهروندان اصفهانی در گفت و گو با خبرنگار ما می گوید: پیدا کردن جای پارک در خیابانهای اصفهان دو برابر زمان توقف، وقت میبرد.
وی با بیان اینکه این امر موجب افزایش ترافیک، استهلاک خودرو و بالا رفتن هزینه سوخت میشود، ادامه می دهد: اگر پارکینگهای عمومی شهر در محل مناسب ساخته میشد، امروز با مشکل پارک های دوبل و حتی سوبل خودروها مواجه نبودیم.
یکی از کسبه خیابان چهار باغ پایین نیز که از پارک خودروها در مقابل مغازه خود شاکی است، بیان می کند: پارک خودروها در مقابل مراکز تجاری، رفت و آمد و ارایه خدمات به مشتریان را دچار مشکل میکند؛ این اظهار نظر در حالی است که دیگر شهروند اصفهانی معتقد است خیابانهای بافت مرکزی شهر اصفهان با وجود عرض کم به پارکینگی برای مغازهداران و کسبه این منطقه تبدیل شده است به طوری که از صبح زود با قرار دادن موانع ، از پارک دیگر خودروها جلوگیری می کنند.
وی پارک نامناسب و بینظم خودرو و موتورسیکلتها در خیابانها و به ویژه بافت مرکزی شهر که یکی از جاذبههای گردشگری نیز به شمار میرود را عامل افزایش حوادث رانندگی و زشت شدن بافت مرکزی شهر اصفهان میداند.
25 درصد جریمهها برای پارک ممنوع
به گفته بسیاری از صاحب نظران ، فرهنگ سازی و تشویق مردم به استفاده از وسایل نقلیه عمومی شرایط ترافیک شهر اصفهان را بهبود خواهد بخشید.
در این باره رییس پلیس راهور شهر اصفهان با اعلام اینکه 25 درصد از قبض جریمه صادر شده در اصفهان مربوط به پارک در محدوده پارک ممنوع میباشد، می گوید: کاربری بافت مرکزی شهر، تردد در این مناطق را به شدت افزایش داده است و متأسفانه علیرغم افزایش اماکن تجاری و اداری در هسته مرکزی شهر ، نسبت به احداث پارکینگ مناسب اقدام جدی صورت نگرفته است.
سرهنگ رضا رضایی که از کمبود و عدم جانمایی مناسب پارکینگهای اصفهان در مرکز شهر گلایه مند است ، تصریح می کند: در خیابانهایی مانند طالقانی، شیخ بهایی، چهارباغ پایین و شمس آبادی با مشکلات اساسی در زمینه کمبود و عدم جانمایی مناسب پارکینگها مواجه هستیم.
احداث پارکینگ به نفع افراد خاص
توسعه استفاده از وسایل شخصی برای حملونقل درونشهری موجب شده است تا علاوه بر مشکلات ناشی از افزایش مصرف سوخت و آلودگی هوا چارهاندیشی برای تأمین فضای مورد نیاز پارک خودروها نیز به معضل دیگری تبدیل شود.
در حال حاضر تأمین جای پارک مناسب حاشیه ای برای خودروها بهویژه در محدوده طرح ترافیک به یکی از مشکلات بزرگ شهروندان تبدیل شده و در بسیاری از موارد شاهد هستیم که رانندگان و شهروندان برای پیدا کردن جای پارک حتی به یکدیگر پرخاشگری میکنند.
در نظر گرفتن مواردی مانند حجم ترافیک در یک خیابان هنگام احداث پارکینگ در سطح شهرهای بزرگ کمک زیادی به بهبود شرایط ترافیکی میکند. پارکینگ باید اصولی و بر اساس مدیریت ترافیک شهر مکانیابی و در جانمایی پارکینگها تجدیدنظر شود.
بسیاری بر این باورند که پارکینگهای احداث شده در اصفهان با سیاستهای ترافیکی این شهر همخوانی ندارد و بدون جانمایی مناسب و یا به نفع افراد خاص احداث شدهاند.
رییس دانشگاه حمل و نقل دانشگاه اصفهان معتقد است تفکر مدیریت شهری اصفهان پولی است و مجوز احداث پارکینگ بدون در نظر گرفتن شرایط مناسب تنها برای دریافت چندرغاز صادر میشود.
غلامرضا شیران می گوید: متأسفانه در شهرهای بزرگ و به ویژه اصفهان مطالعات لازم برای احداث پارکینگ انجام نمیشود و احداث پارکینگها با در نظر گرفتن مزایا برای افراد خاص در دستور کار قرار میگیرد.
وی با اشاره به اینکه حاشیه خیابانها و کوچههای شهر اصفهان در تصاحب کسبه درآمده است، بیان می کند: واکنش پلیس راهور در زمینه برخورد با پارک خودروها در حاشیه خیابانهای شهر خوب بوده اما کافی رنبوده است.
رییس دانشگاه حمل و نقل دانشگاه اصفهان با ابراز گلایه مندی از عدم بهرهوری پارکینگ پاساژها و مراکز تجاری خصوصی، اظهار می کند: مجوز تاسیس مراکز تجاری و پاساژها با پارکینگ صادر میشود و این در حالی است که پارکینگ این مراکز فقط برای استفاده خصوصی کسبه استفاده میشود.
امکان پارک 14 هزار خودرو فراهم می شود!
از سوی دیگر، حجم ورود اتومبیل به شهر اصفهان، خرید و تملک آسان خودرو و علاقه شهروندان به استفاده از اتومبیل شخصی به دلایل متعدد و افزایش روز افزون سفرهای شهری به واسطه دسترسی نامناسب به خدمات شهری،از جمله علل دیگری است که بر اهمیت کاربری پارکینگ میافزاید.
معاون حملونقل و ترافیک شهرداری اصفهان در گفت و گو با خبرنگار جوان از افزایش ظرفیت پارکینگهای شهر اصفهان به 14 هزار فضای پارک خودرو تا پایان سالجاری خبر می دهد، این در حالی است که تا پایان برنامه اصفهان 95 ظرفیت پارکینگهای شهر به 20 هزار فضای پارک افزایش مییابد.
مصطفی نوریان با اشاره به اینکه ظرفیت پارکینگهای عمومی شهر اصفهان از دو هزار و 500 فضای پارک در سال 82 به 13 هزار فضای پارک رسیده است، تصریح می کند: در حال حاضر پارکینگهای شهر خالی است لذا آموزش و فرهنگسازی برای افزایش تمایل شهروندان به استفاده از پارکینگها امری مهم و ضروری است.
سامانه ای برای نظارت بر پارک های حاشیه ای
مدیریت شهری اصفهان به منظور رفاه حال شهروندان پارکینگها را احداث کرده است اما شهروندان حاضر نیستند برای پارک خودروهای خود از پارکینگها استفاده کنند و خودروهای خود را در خیابانهای شهر پارک کرده و سبب افزایش ترافیک در معابر میشوند، این مسأله باعث شده که نیروهای راهور زمان زیادی را صرف برخورد با شهروندان متخلف کنند تا جریان ترافیک در شهر روان شود که البته این اقدام نیز کارساز نمی شود.
معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری اصفهان در رابطه با پارک های حاشیه ای خیابان های اصفهان می گوید: این امر به صورت یک فرهنگ در جامعه جا افتاده و دسترسی راحت تر برای مردم ملاک است و لزوماً رانندگان اصرار دارند در هنگام انجام کاری خودرو خود را در نزدیک ترین محل ممکن پارک نمایند.
نوریان خاطر نشان می کند: این یک بحث فرهنگی است زیرا مردم با وجود پایین بودن هزینه پارک از پارکینگ های عمومی استقبال نمی کنند و با وجود جریمه شدن همچنان به پارک خودرو در حاشیه خیابان ها می پردازند که ایجاد مزاحمت می نماید.
وی در رابطه با موضوع تکمیل نبودن ظرفیت پارکینگهای برخی از نقاط شهر به خصوص در هسته مرکزی شهر و اشباع شدن ظرفیت پارک های حاشیه ای ، اظهار می کند: متاسفانه ظرفیت پارکینگها عموما تکمیل نمیشود و به عبارتی مردم عادت ندارند که از پارکینگ به جای پارک کنار خیابان استفاده کنند. از سوی دیگر پلیس همیشه در خیابان حضور ندارد و اعمال قانون در همه ساعات روز امکان پذیر نیست که طی قرادادی با پلیس این مشکل بزودی رفع خواهد شد.
معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری اصفهان می افزاید: پارک خودرو در حاشیه خیابان زمینهای برای ایجاد ترافیک بیشتر است و ما قصد نداریم در جهت افزایش تعداد پارکینگها در حاشیه خیابانها اقدامی داشته باشیم، بلکه ساماندهی پارکینگها و ترغیب شهروندان به پارکینگ های احداث شده از سوی شهرداری به جای پارک حاشیه ای را در دستور کار داریم.
وی تفاوت در نرخ های پارک های حاشیه ای و پارکینگ ها و نبود نظارت بر اعمال نرخهای مصوب پارک خودرو را دلیل خالی بودن پارکینگ های هسته مرکزی شهر و دوبله پارک کردن خودروها در معابر می داند و می گوید: به زودی سیستم نظارت بر پارک های حاشیه ای و پارکینگ های سطح شهر با همکاری پلیس راهور و گشت های این نهاد جهت اعمال قانون به صورت جدی پیگیری خواهد شد .
حاشیه خیابان ها مملو از خودرو
استفاده از پارک های حاشیه ای و خالی بودن پارکینگ هایی که به این منظور احداث شده اند کلان شهر اصفهان را با مشکل مواجه کرده این در حالی است که میزان علاقه مندی شهروندان نیز نسبت به استفاده از پارکینگ ها کم شده و مشکلاتی را در محلات مختلف شهر ایجاد کرده است...
به گفته شهردار اصفهان ، روزانه بیش از ۶۶ هزار توقف خودرو در حاشیه معابر شهر اصفهان صورت می گیرد که این آمار با توجه به پارکینگ های حاشیه ای متعارف در کلانشهر های دنیا، رقم بسیار زیادی است.
سید مرتضی سقاییان نژاد می افزاید: با وجود اینکه تابلوهای پارکینگ های سطح شهر ظرفیت خالی را نشان می دهد، شهروندان بدون توجه به آن ها به پارک دوبل و سوبل در خیابان های شهر مشغول هستند .
وی تصریح می کند: قوه قهریه ای برای متقاعد کردن شهروندان به پارک خودروها در اختیار شهرداری نیست و علیرغم اینکه پلیس راهور نیز در این زمینه کمک های زیادی کرده ولی هنوز فرهنگ استفاده از پارکینگ در شهر جا نیفتاده است.
شهردار اصفهان با تاکید بر اینکه اصل این مسأله فرهنگ سازی است، عنوان می کند: از سال ۸۲ تا کنون ظرفیت پارک خودروها پنج برابر شده ولی از این فضاها استفاده نمی شود
کارشناسان بر این باورند که معضل پارکینگهای خالی و معابر پر از ماشین با همکاری شهروندان، شهرداری و پلیس راهور حل شدنی است و باید تلاش شود با فرهنگسازی شهروندان را به استفاده از پارکینگها ترغیب نمود.