جوان آنلاین: رادیونمایش «نا» به نویسندگی و کارگردانی «فرناز عقیلی» کاری از گروه تئاتر «تجربه» از ۱۴لغایت ۳۰آبان در تماشاخانه «مهر» حوزه هنری انقلاب اسلامی روی صحنه رفته است. در این اثر بازیگرانی همچون جواد اسماعیلی، همایون ظفرپور، سیدحسن حسینی، مریم محبی و یحیی گلنسایی به ایفای نقش پرداخته‌اند. این رادیوتئاتر که پیش‌تر در سال۱۳۹۴ با عنوان «نم باروت» در هجدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر دانشگاهی اجرا شد و توانست جوایز متن، بازیگری، تهیه‌کنندگی و گویندگی تیتراژ را از آن خود کند، حالا با عنوان «نا» و شیوه‌ای جدید برای عموم اجرا می‌شود. گفت‌وگوی ما را با «فرناز عقیلی» کارگردان این نمایش بخوانید.
برداشتی از گیله مرد
فرناز عقیلی با بیان اینکه قصه این نمایش برداشتی از «گیله مرد» بزرگ علوی است و قصه سربازی را روایت می‌کند که در دوران تبعیدش به گیلان دچار یک عشق نافرجام می‌شود و در نهایت تنها راه رهایی‌اش را انتقام می‌بیند، ادامه داد: «نا» نمایشی است که در قالب رادیوتئاتر با تلفیق سه شیوه رادیو، تئاتر و انیمیشن اجرا می‌شود.
این متن حدود هشت سال قبل برای رادیو تنظیم شد و ما بعد از فراخوان «رادیو در صحنه»، شرکت کردیم و چند روز است که در سالن مهر اجرا می‌کنیم.
نحوه اجرا
وی درباره شیوه اجرای این نمایش گفت: «در رادیو تئاتر عوامل شنیداری بر سایر عوامل نمایشی ارجحیت دارد، اما وقتی حرف از صحنه نمایش به میان می‌آید، نمی‌توان عوامل دیداری را حذف کرد یا نادیده گرفت، از این‌رو در نمایش «نا» سعی شده است ضمن وفاداری به فضای صوتی رادیو (استفاده از میکروفون، حضور افکتور روی صحنه و موسیقی) از عوامل دیداری هم در حد نیاز استفاده شود؛ عواملی چون: حرکت بازیگر، نور، لباس و آکسسوار. از آنجا که بسیاری از مخاطبان، رادیوتئاتر را هم‌شکل و هم‌تراز با نمایشنامه‌خوانی می‌دانند، می‌توان این تفاوت‌ها را مرز بین این دو شیوه دانست. در نگاهی دیگر اگر رادیو را سینمای بدون تصویر در نظر بگیریم و میکروفون را جای دوربین قرار دهیم، در سومین شیوه این نمایش از هنر هفتم در قالب انیمیشن استفاده شده است.»
کار خوب حوزه هنری
رادیوتئاتر از سال۱۳۸۶ از سوی ایوب آقاخانی به عنوان یک شیوه جدید نمایشی از طریق جشنواره فجر و سپس جشنواره تئاتر دانشگاهی وارد بدنه تئاتر ایران شد. راهیابی این شیوه به جشنواره تئاتر دانشگاهی سبب شد نسل جدید تئاتر با آن آشنا شود.
فرناز عقیلی درباره تأثیر حوزه هنری بر پیشرفت این سبک نمایش اینطور می‌گوید: «خیلی از استادان که برای دیدن نمایش آمدند، بسیار تعجب کردند که چرا ما رادیو تئاتر کار کرده‌ایم. خیلی‌ها با این سبک نمایش آشنا نیستند. برای‌شان توضیح می‌دهیم که حوزه هنری سعی دارد به همت آقای ایوب آقاخانی این سبک از اجرا را بین اهالی هنر و هنردوستان جا بیندازد و جدیداً کار را شروع کرده‌اند.
به نظرم کار خوبی است، اما ما راه سختی را در پیش داریم، چون هنوز خیلی‌ها این شیوه را نمی‌شناسند و برخی هم با نمایشنامه‌خوانی اشتباه می‌گیرند. بعضی که برای اجرا آمده بودند شوکه شده بودند و می‌گفتند: «فکر نمی‌کردیم رادیوتئاتر اینطوری باشد، چه خوب که چنین شیوه‌هایی می‌آیند» من مخاطبانی داشتم که دو بار برای اجرا آمدند. به نظرم کارحوزه هنری برای آشنایی بیشتر با این شیوه از تئاتر خیلی خوب است.»
بازخورد خوب
در این چند روز که از اجرای نمایش «نا» در تماشاخانه مهر می‌گذرد، تعدادی از چهره‌های شاخص تئاتر از این نمایش بازدید کرده‌اند.
عقیلی با بیان اینکه پریزاد سیف، سعید داخ، کیهان ملکی، آقای نظام‌آبادی، منوچهر اکبرلو و آقای نداف از سرشناسان تئاتر برای دیدن نمایش آمده بودند، اضافه کرد: اتفاقاً آقای اکبرلو خیلی برایش جالب بود که تو چرا رادیو را به این شیوه کار کردی؟ من رادیو تئاتر را در جشنواره دیده بودم، او خیلی با این شیوه آشنایی دارد. حس کردم برایش جالب بود که شیوه جدیدی با رادیو تئاتر و انیمیشن را تلفیق کرده‌ایم. همه به من می‌گفتند چرا رادیو؟ چون رادیو در صحنه را زیاد نمی‌شناسند و مجبور بودیم توضیح بدهیم. در کل بازخورد خوبی گرفتیم.»
عدم‌شناخت عامه
این کارگردان رادیوتئاتر می‌گوید: «همیشه در جشنواره‌های فجر و دانشجویی بوده است و بیشتر دانشجویان و اهالی تئاتر آشنایی اندکی با این سبک نمایش دارند، اما عامه مردم شناخت چندانی ندارند، اما این چند شب که اجرا داشتیم، مخاطبان غیردانشجو هم آمده بودند و برای‌شان این شیوه جدید و جالب بود، البته افراد معمولی آن را با نمایشنامه‌خوانی اشتباه می‌گرفتند و وقتی کار را دیدند، نظرشان عوض شد که اینقدر فاصله بین این دو شیوه است و این را خیلی دوست داشتند، چون شیوه‌ای تلفیقی است و همزمان می‌توانیم رادیو را بشنویم، ببینیم و فکر می‌کنم عامل جذاب و نو در حوزه هنر‌های نمایشی است.»
