جوان آنلاین: جایگاه شورای نگهبان در نظام جمهوری اسلامی می‌طلبد که در تبیین آن پژوهش‌های فراوان انجام شود. اثر «شورای نگهبان، تاریخچه جایگاه»، یکی از گام‌هایی است که در این مسیر برداشته شده است. این پژوهش از سوی دکتر علی آدمی ابرقویی و حسین عطوف انجام شده و مرکز اسناد انقلاب اسلامی به انتشار آن اهتمام ورزیده است. تارنمای ناشر در بسط اهمیت موضوع، خاطرنشان می‌سازد: «همه نظام‌های سیاسی دارای قانون اساسی برای حفاظت از اصول بنیادین خود، سازوکار‌هایی را پیش‌بینی می‌نمایند تا در جریان فرایند‌های سیاسی، ارکان و مبانی مورد نظر مؤسسان آن نظام که در قانون اساسی تبلور می‌یابد، مورد غفلت قرار نگیرد. یکی از این سازوکارها، طراحی نهادی است که وظیفه ذاتی آن، حفاظت از قانون اساسی باشد. در جمهوری اسلامی ایران، شورای نگهبان جایگاه نهاد مذکور را برعهده دارد. در کشور‌های دیگر، چون فرانسه و امریکا نیز نهاد‌هایی مشابه با شورای نگهبان پیش‌بینی شده‌اند. قانون اساسی در هر کشور مبنا و اساس تمامی تصمیم‌گیری‌ها و تأسیس نهاد‌های هر نظام سیاسی محسوب می‌گردد، بنابراین هیچ تصمیمی نباید در مخالفت و تضاد با آن اتخاذ شود. شورای نگهبان در نظام جمهوری اسلامی، ضامن اجرایی شدن این دیدگاه است. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، حکومت ایران را نظامی بر پایه ایمان به‌خدا، اعتقاد به نبوت، امامت، عدالت و معاد معرفی می‌کند. به دنبال آن ساختاری پیش‌بینی می‌شود تا از هرگونه انحراف از موازین اسلامی، در حین قانونگذاری جلوگیری کند و مانع تصویب و اجرای قوانین مغایر با شرع شود. بدین‌ترتیب در نظام جمهوری اسلامی ایران، طبق اصول مختلف قانون اساسی از جمله اصول چهارم، هفتاد و دوم، نود و یکم، نود و سوم و نود و چهارم، شورای نگهبان قانون اساسی مسئول تطبیق مصوبات مجلس شورای اسلامی با شرع و قانون اساسی می‌باشد. جایگاه و اعتبار ویژه شورای نگهبان به‌گونه‌ای است که بر اساس اصل نود و سوم قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی بدون وجود شورای نگهبان اعتبار قانونی ندارد، بنابراین نهاد مذکور، ضامن اجرا و پایبندی به احکام و موازین اسلام و قانون اساسی به شمار می‌آید و تمام وظایف قانونی آن اعم از نظارت بر مصوبات مجلس شورای اسلامی، نظارت بر انتخابات‌های مختلف و تفسیر قانون اساسی، در راستای همان وظیفه ذاتی و مبنایی نگهبانی از نظام جمهوری اسلامی است....»
در بخشی از اثر مورد معرفی، بیانات امام خمینی در باب حدود فعالیت و دخالت این شورا در اداره نظام اسلامی، به این ترتیب آمده است: «من با نهاد شورای نگهبان صددرصد موافقم و عقیده‌ام هست که باید قوی و همیشگی باشد، ولی حفظ شورا مقداری به دست خود شماست. برخورد شما باید به صورتی باشد که در آینده هم به این شورا صدمه نخورد. شما نباید فقط به فکر حالا باشید و بگویید آینده هر چه شد، باشد. شیاطین به تدریج کار می‌کنند. امریکا برای ۵۰ سال آینده خود، نقشه دارد. شما باید طوری فکر کنید که این شورا برای همیشه محفوظ بماند. رفتار شما باید به صورتی باشد که انتزاع نشود که شما در مقابل مجلس و دولت ایستاده‌اید. اینکه شما یکی و مجلس یکی، شما یکی و دولت یکی، ضرر می‌زند. شما روی مواضع اسلام قاطع بایستید، ولی به صورتی نباشد که انتزاع شود شما در همه جا دخالت می‌کنید. صحبت‌های شما باید به صورتی باشد که همه فکر کنند در محدوده قانونی خودتان عمل می‌کنید، نه یک قدم زیاد و نه یک قدم کم. در همان محل قانونی وقوف کنید، نه یک کلمه این طرف و نه یک کلمه آن طرف. گاهی ملاحظه می‌کنید که مصالح اسلامی اقتضا می‌کند که به عناوین ثانوی عمل کنید، به آن عمل کنید. گاهی می‌بینید که باید نخست وزیر در کاری دخالت کند که اگر دخالت نکند به ضرر اسلام است، به او اجازه دهید عمل کند....»
