جوان آنلاین: ایران قرار است به شریک کشور‌های ازبکستان، آفریقای‌جنوبی، ونزوئلا، نیکاراگوئه و سوریه در بازسازی پالایشگاه‌های مستهلک‌شده تبدیل شود و علاوه بر صادرات خدمات فنی- مهندسی ایرانی، متخصصان ایرانی را به آنجا بفرستد. پس از نوسازی پالایشگاه مستهلک‌شده، به شریک جدید حوزه انرژی کشور مقصد تبدیل و توانایی افزایش روزانه صادرات بنزین به این پالایشگاه‌های فراسرزمینی به میزان یک‌میلیون بشکه نفت‌خام در روز فراهم خواهد شد. به باور کارشناسان، این ایده بزرگ گامی در جهت تحقق ایران قوی در حوزه نفت و گاز است.
یکی از مشکلات بزرگ در تجارت نفت‌خام، وابستگی بیش از حد به بازار‌های سنتی و عدم‌به‌کارگیری روش‌های جدید بازارسازی بوده که موجب شده است تحریم‌های خارجی بر تجارت انرژی تأثیر منفی بگذارد و همین امر سبب ضربه‌خوردن تجارت خارجی شود. به باور خبرگان، نیاز است یک بازطراحی جدید در حوزه تجارت انرژی در کشور صورت گیرد تا بتوانیم علاوه بر خنثی‌کردن تحریم‌ها، به سمت توسعه بازار‌های جدید نیز حرکت کنیم تا روی روش‌های جدید توسعه بازار‌های نفتی تمرکز شود.
اخیراً در راستای خنثی‌سازی تحریم‌های غرب علیه صنعت نفت و گاز کشورمان، سیاست سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی و تجهیز پالایشگاه‌های نیمه‌کاره و مستهلک دیگر کشور‌ها به اجرا درآمده است. قطعاً هر چقدر روابط ما با کشور‌های دیگر افزایش یابد، تحریم‌ها بیش از قبل بی‌اثر می‌شود. موضوع بعدی بحث صدور خدمات فنی- مهندسی دانش‌بنیان کشورمان به دیگر کشورهاست که اهمیت بالایی دارد. از طریق همکاری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی می‌توانیم به انتقال دانش به کشور‌های دیگر بپردازیم که مزیت‌های زیادی برای‌مان دارد.
دانش یک سرمایه ارزشمند است که از طریق تلاش‌های فراوان و از سوی نخبگان به دست آمده است. الان اطلاعات باارزشی داریم که خریدار زیادی در دنیا دارد و می‌توانیم با صدور آن‌ها مزایای زیادی کسب کنیم. اینکه امروز کشورمان در جایگاهی قرار دارد که می‌تواند به صدور خدمات فنی- مهندسی به دیگر کشور‌ها بپردازد، نشان‌دهنده اقتدار کشور ماست. الان کشور‌های زیادی در منطقه خواستار دریافت دانش فنی ما هستند و پیشنهاد می‌کنند کار مشترک انجام دهیم.
مسئله بعدی این است که وقتی روابط تهران با کشور‌های منطقه افزایش می‌یابد و شبکه‌ای از ارتباطات ایجاد می‌شود، امریکا و کشور‌های اروپایی و دیگران در ضدیت با ایران نمی‌توانند با منطقه درگیر شوند. افزایش همکاری‌ها و ارتباطات با کشور‌های منطقه به نوعی ایمن‌سازی کشور در مقابل آسیب‌های مختلف است و کار ارزشمندی به شمار می‌رود. با استفاده از تجهیزات تولید بار اول و بومی‌سازی‌شده، به سمت صادرات این تجهیزات و به‌کارگیری آن‌ها در پالایشگاه‌های با ظرفیت نیمه فعال رفتیم. به جای سرمایه‌گذاری نقدی در زیرساخت‌های انرژی کشور‌های همسو برای ایجاد بازار تضمینی فروش نفت، از طریق صادرات تجهیزات بومی‌سازی‌شده این صنعت و خدمات فنی- مهندسی به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی کشور مقابل اقدام کردیم.
دولت سیزدهم در مهم‌ترین اقدام خود در حوزه انرژی، اقدام به بازسازی پالایشگاه‌های نیمه‌فعال و با ظرفیت بسیار پایین‌تر از ظرفیت اسمی کرده است. به این ترتیب، از طریق صادرات خدمات فنی- مهندسی علاوه بر بازسازی پالایشگاه کشور هدف، بستر تأمین خوراک ورودی پالایشگاه منطبق بر نفت‌خام ایران مهیا شده است. به باور کارشناسان، این به معنای، وابستگی کشور هدف به نفت‌خام ایران و بازارسازی تضمینی برای فروش نفت کشور در شرایط تحریمی است.
این اقدامات، تنها بر اثر دستاورد‌های دانش‌بنیانی میسر شد. اگر تخصص جوانان ایرانی و توانمندی شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه خدمات فنی- مهندسی تجهیزات پالایشی در کشور وجود نداشت، به هیچ‌وجه امکان سرمایه‌گذاری و سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی کشور‌های همسو وجود نداشت. حالا با عقد قرارداد‌های سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی، نه تنها در بعد بین‌الملل از روابط دیپلماتیک بسیار بهتری نسبت به قبل برخورداریم بلکه صادرات نفت کشورمان تا حد بسیار زیادی افزایش یافت، به حدی که به میزان قبل از تحریم‌ها رسید. این سیاست کلیدی و راهبردی ایران در بیش از پنج کشور مختلف دنیا قرار است اجرایی شود و ایران قرار است به شریک کشور‌های ازبکستان، آفریقای‌جنوبی، ونزوئلا، نیکاراگوئه و سوریه در بازسازی پالایشگاه‌های مستهلک‌شده تبدیل شود و علاوه بر صادرات خدمات فنی- مهندسی ایرانی، متخصصان ایرانی را به آنجا بفرستد و پس از نوسازی پالایشگاه مستهلک‌شده، به شریک جدید حوزه انرژی کشور مقصد تبدیل و توانایی افزایش روزانه صادرات بنزین خود به این پالایشگاه‌های فراسرزمینی به میزان یک‌میلیون بشکه نفت‌خام در روز فراهم خواهد شد که این ایده بزرگ و مهم جهت تحقق ایران قوی در حوزه نفت و گاز است.
سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی مقدمه تحول بزرگ تجارت انرژی
محمدعلی قدیری، کارشناس انرژی در گفتگو با «جوان» با اشاره به این موضوع که سیاست سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی مزیت‌های زیادی برای کشور دارد، تصریح کرد: افزایش فروش نفت کشور از جمله مزیت‌هایی است که می‌توانیم برای این سیاست متصور باشیم. وی در رابطه با اهمیت و سازوکار همکاری ایران در پالایشگاه‌های مستهلک‌شده خارجی و نوسازی آن ادامه داد: در شرایط تحریمی که فروش نفت کشورمان با مشکل جدی مواجه شده است، استفاده از راهکار‌هایی مانند همکاری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی و تبدیل نفت به فرآورده‌های نفتی در کشور‌های هدف می‌تواند کارساز باشد. این کارشناس انرژی با اشاره به اهمیت مهم ایجاد ارزش افزوده بر نفت‌خام ایران در پالایشگاه‌های فراسرزمینی جدید ایران توضیح داد: یکی از مهم‌ترین مزیت‌های سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی این است که ما از ارزش افزوده‌ای که پالایشگاه‌های مورد نظر روی نفت کشور ما ایجاد می‌کند، بهره‌مند می‌شویم. از آنجا که پالایشگاه‌های هدف را متناسب با نفت‌خام کشورمان تنظیم می‌کنیم، نوعی بازارسازی تضمینی و درازمدت برای نفت کشور به وجود می‌آوریم.
وی ادامه داد: ممکن است پالایشگاه فراسرزمینی مورد نظر تجهیزاتی برای نوسازی نیاز داشته باشد که می‌توانیم به تأمین این تجهیزات بپردازیم. از این طریق، پالایشگاه‌های مورد نظر به لحاظ تعمیرات دوره‌ای به ما وابسته می‌شود.
این کارشناس انرژی خاطرنشان کرد: کلیت موضوع صدور خدمات فنی- مهندسی به کشور‌های دیگر مثبت است. اینکه بتوانیم از طریق صدور این خدمات به کشور‌های دیگر به سهامداری در پالایشگاه‌های آن‌ها بپردازیم، مفید است. صدور خدمات فنی- مهندسی به لحاظ ارزآوری برای‌مان سودمند است. قدیری گفت: به طور کلی، سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی در شرایط تحریمی سیاست مثبتی در راستای بازارسازی تضمینی فروش نفت به شمار می‌رود. این روش برای‌مان ارزآوری دارد و کمک‌کننده است. وی ادامه داد: مهم است که از درآمد‌های حاصل از فروش نفت کشور که بر اثر سیاست‌هایی همچون همکاری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی محقق می‌شود، در راستای توسعه ظرفیت پالایشگاهی کشور بهره ببریم. این موضوع باید با جدیت در دستور کار باشد تا در آینده با مشکلات فزاینده روبه‌رو نشویم.
قدیری تأکید کرد: سیاست سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی مثبت ارزیابی می‌شود و در شرایط تحریمی می‌تواند به فروش نفت کشورمان کمک کند. این سیاست تضادی با سرمایه‌گذاری در توسعه پالایشگاه‌های کشور ندارد. باید از این موضوع نیز غافل نشویم. وی در پایان تأکید کرد: تبدیل نفت به فرآورده سیاست مناسبی است و به افزایش درآمد‌های ارزی کشور منجر می‌شود. سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی یکی از سیاست‌هایی است که در این ارتباط می‌توانیم در پیش بگیریم.
