تنبيه بدني چه‌زمان از آموزش‌وپرورش حذف مي‌شود؟

اگر سري به فضاي مجازي بزنيد مي توانيد تصاوير تكان دهنده اي از تنبيه بدني دانش آموزان را ببينيد كه توسط دوربين هاي غير حرفه اي ثبت شده اند. اخبار اين حوزه هم هر از چندگاه منتشر مي شود و طبيعتا چندين برابر موارد خبرساز تنبيه و رفتارهاي نادرست معمان در برابر دانش آموزان ،‌مواردي را داريم كه مسكوت باقي مي ماند هر چند ممكن است اين رفتارها در ذهن و زندگي دانش آموز سر و صداي زيادي به پا كند و موفقيتش را تحت تاثير منفي خود قرار دهد. آن هم در حالي كه بر اساس آیین‌نامه فعلی آموزش و پرورش هرگونه تنبیه بدنی، اهانت و تعیین تكالیف درسی به منظور تنبیه دانش‌آموزان، ممنوع اعلام شده است. در فصل پنجم و ششم این آیین‌نامه، طی مواد ۶۸ تا ۸۵ به مسأله تنبیه پرداخته شده و در ماده ۷۶ درباره ممنوعیت تنبیه بدنی، خصوصا در دوران دبستان به شدت تذكر داده شده است. بر اساس این قانون معلمان و مسئولان مدرسه حق تنبیه خطاكارترین دانش آموزان حتی با ضعیف ‌ترین شكل آن را ندارند، چرا كه برای موارد انضباطی، قانون مصوب شده است و بر اساس آن با دانش آموزان خاطی برخورد می‌شود.

نجات از زندان !

همين چند روز پيش بود كه گزارشي مبني بر حبس دانش آموزان مازندراني براي تنبيه شان منتشر شد.

در یکی از روستاهای سیاهکل، دعواي دو دانش آموز 9 ساله موجب شد مدیر مدرسه یکی را که فکر می کرد، مقصرتر است در انبار مدرسه حبس کند . این اسارت اما تا بعد از پایان ساعت مدرسه ادامه می یابد و پس از تعطيلي مدرسه گریه هاي دانش آموز به گوش يكي از اهالی روستا كه تصادفا در آن حوالي بوده است می رسد و اين دانش آموز از زنداني به نام مدرسه نجات مي يابد .

نبض تعيلم و نربيت در يك دست و شلنگ در دست ديگر !

داستان تنبيه دانش آموزان اما به همين جا ختم نمي شود و در دوران ما هم هنوز برخي معلم ها،‌ناظم ها و مديران در مدارس براي تعليم و تربيت دست به شلنگ و لوله پليكا مي شوند و مانند دوران پدران ما خودكار و مداد فقط براي نوشتن نيست بلكه براي گذاشتن لاي انگشت نيز كاربرد دارد. اين در حالي است كه مدرسه خانه دوم كودكان و نوجوانان به شمار مي رود و رفتارهاي معلم ها نيز همچون رفتار و تربيت پدر و مادر بر شكل گيري شخصيت دانش آموزان اثر دارد و چه بسا رفتار نادرست يك معلم مسير زندگي يك دانش آموز را منحرف كند؛ همچنانكه بسياري از افراد موفق ،‌موفقيشتان را مديون معلمي هستند كه به راستي معلم بوده است . با وجود اين و به رغم تكرار حوادثي كه نقش منفي آنرا يك معلم بازي مي كند اما ظاهرا هنوز در نظام آموزشي ما براي ورود و استخدام معلمان هيچ سنجش روانشناختي انجام نمي گيرد. اين موضوعي است كه در گفتگو با دكتر حسن فرزانده خالدي مدير كل امور تربيتي و مشاوره آموزش و پرورش مي توان دريافت.

آماري از بيماري رواني معلمان نداريم

با توجه به ظرافت و حساسيت كار معلمان به نظر مي رسد لازم است از آنها تستهاي روانشناسي گرفته شود تا از سلامت روان افرادي كه قرار است نبض تعليم و تربيت ر در دست بگيرند و تعداد زيادي دانش آموز را تربيت كنند اطمينان حاصل شود و در موارد خاص براي درمان يا آموزش آنان اقدامات لازم صورت گيرد. مدير كل امور تربيتي و مشاوره وزارت آموزش و پرورش در پاسخ به اينكه آيا چنين تستهايي وجود دارد يا نه ؟ به "جوان آنلاين" ‌ مي گويد : به طور رسمي چنين تستهاي وجود ندارد زيرا معمولا براي عموم افرادي كه وارد آموزش وپرورش مي شوند غربالگري صورت مي گيرد و گزينش افراد بدين معناست كه در سلامت كامل به سر مي برند مگر اينكه موارد خاص و مسائلي مثل تصادف ، اتفاقات ناگواري مثل زلزله كه فرد تعداد زيادي از اعضاي خانواده اش را از دست بدهد . بنا به توضيح وي در چنين مواردي نيز بلافاصله تيم هاي مشاور آموزش و پرورش در هر جاي كشور باشند براي حل مسئله و مشكل بوجود آمده حاضر مي شوند. وي در پاسخ به اين سوال كه آيا آمار رسمي يا غربالگري هاي ويژه اي براي تعيين معلماني كه مشكلات روحي احتمالي دارند هست ؟ تصريح مي كند: آمار رسمي در اين باره وجود ندارد.

ماموريت آموزش و پرورش دانش آموزان هستند نه معلمان !

مدير كل امور تربيتي و مشاوره آموزش و پرورش در برابر اين نكته كه با توجه به حوادثي كه هر از چند گاه رخ مي دهد آيا وزارتخانه متبوعش برنامه اي براي غربالگري و شناسايي معلماني كه با بيماريهاي رواني دست و پنجه نرم مي كنند ندارد؛‌ اينگونه پاسخ مي دهد: ماموريت ما حوزه دانش آموزان است و بيشتر روي دانش آموزان كار مي كنيم .

خالدي وقتي اهميت سلامت معلمان به خاطر درارتباط بودن با دانش آموزان را متذكر مي شويم با تاكيد بيشتري مي افزايد: وقتي از ابتدا اين غربال گري در گزينش معلمان انجام مي گيرد و با توجه به اينكه ما نهادها و بخش هاي مختلف نظاره گر و پيگير داريم كه مسائل مختلف همكاران را بررسي مي كنند پس اين كار لزومي ندارد.

با وجود اين پس چرا هنوز هم در هزاره سوم ،‌قرن بيست و يكم و در عصري كه انتظار مي رود با عنايت به پيشرفتهاي اجتماعي رفتارهاي مناسب تري با دانش آموزان صورت گيرد هنوز هم اخبار ناخوشايندي از تنبهيات شديد و عجيب و قريب در مدارس ما را به ياد شكنجه گاه هاي قرون وسطايي مي اندازد؟

مدير كل امور تربيتي و مشاوره آموزش و پرورش در پاسخ به اين پرسش تصريح ميكند: اگر معلمي كوتاهي كند و يا چنين مساله اي احساس شود، مدير مدرسه تذكرات لازم را به او مي دهد و اگر به ندرت به مشكلي جدي بر بخوريم آنها هم مثل بقيه همكاران به مراكز مشاوره اي معرفي مي شوند.

بنا به تاكيد وي، از آنجايي كه ‌چنين مواردي در ميان معلمان عموميت ندارد به طور موردي رسيدگي مي شود.

تمام آموزشهاي معلمان

مدير كل امور تربيتي و مشاوره آموزش و پرورش درباره دوره هاي آموزشي كه معلمان براي ارتباط گيري با دانش آموزان و مهارت يافتن در اين امر بايد بگذرانند،مي گويد: ما سه بخش آموزش داريم ؛‌يك بخش در دانشگاه فرهنگيان فعلي يا مراكز تربيت معلم سابق بود و يك بخشي از كتب درسي برنامه درسي ماست . دربخش ديگر تمام معلمان و فرهنگياني كه وارد آموزش و پرورش مي شوند بايد يك دروه بدو استخدام را بگذرانند كه بخشي از آموزش هاي بدو استخدام شامل موضوعات مرتبط با سلامت رواني ،‌رفتاري و مصونيت بخشي در اين باره است . بنا به تاكيد وي اما در بخش سوم معلماني به طور اختصاصي براي آموزش مستقيم و غير مستقيم ديگران آموزش مي بينند. خالدي مي افزايد: بخشي از آموزشهاي موثر در فضاها و جلسات غير رسمي است از همين رو ما افراد را در اين مسير قرار مي دهيم . با وجود اين به نظر مي رسد اين دوره ها در همه موارد كارگشا نبوده است.

شمع بوستان علم

معلم پيام آوري است كه همچون يك مادر يا يك پدر عاشقانه مي آموزاند و دلسوزانه تمام آنچه را كه در توان دارد براي تعليم و تربيت دانش آموزان مي گذارد اما گاهي وقتها بعضي معلمان فراموشش مي كنند اثر مستقيم و مهمي را كه در زندگي يك دانش آموز دارند. اين بعضي ها زياد نيستند اما با برنامه ريزي و نظارت آموزش و پرورش مي توانند براي رفتار مناسب تر آموزش ببينند و در صورتي كه جزو 21 درصد اعضاي مبتلا به اختلالات رواني در جامعه هستند مي توانند درمان شوند تا مدرسه براي دانش آموزان اينده ساز اين مرز و بوم حقيقتا به بوستان علم تبديل شود.