سرویس بین الملل جوان آنلاین: وزیر دفاع امریکا که تا چند روز دیگر از سمت خود کنار میرود دیروز دستور ترامپ مبنی بر خروج نظامیان امریکایی از سوریه را امضا کرد. یک مقام ارشد پنتاگون به خبرنگار سیانان گفته که دستور رسمی برای خروج نظامیان امریکایی از سوریه توسط وزیر دفاع این کشور امضا شده است و رئیس پنتاگون که در حال خروج از این وزارتخانه است این کار را قبل از پایان کارش به انجام رسانیده است. به دلیل اختلافاتی که منجر به خروج ماتیس از کابینه ترامپ شده است، برخی تحلیلگران معتقد بودند که وی تا قبل از کنارهگیری این دستور اجرایی را امضا نخواهد کرد. در حالی که وزیر دفاع مستعفی امریکا در استعفانامهاش گفته بود قصد دارد در اسفندماه پنتاگون را ترک کند، «دونالد ترامپ» رئیسجمهور امریکا روز یک شنبه در پیامی غیرمنتظره اعلام کرد ماتیس یک هفته دیگر سمتش را تحویل میدهد.
دستور غیرمنتظره ترامپ برای خروج نظامیان امریکایی از سوریه انتقادات زیادی را برانگیخته است. برخی تحلیلگران آن را نشانه شکست راهبرد امریکا در سوریه خوانده و بعضی از منتقدان امریکایی نیز آن را هدیه کریسمس از سوی ترامپ به دشمنان امریکا از جمله روسیه قلمداد کردهاند. اما به رغم این انتقادها و اعتراضات گسترده به تصمیم ترامپ، کاخ سفید اعلام کرد رئیسجمهور از تصمیم خود عقب نخواهد نشست.
میک مولُوینی، رئیس دفتر موقت کاخ سفید اعلام کرد: بهرغم استعفای وزیر دفاع امریکا و دیگر مقامات عالیرتبه، رئیسجمهور این کشور تصمیش را درخصوص خروج نیروهای امریکایی از سوریه تغییر نخواهد داد. وی در مصاحبه با شبکه خبریایبیسینیوز گفت: به نظر من دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا از ابتدا به مردم گفته بود که نمیخواهد امریکا برای همیشه در سوریه بماند. بهرغم اینکه به نظر میرسد ترامپ برای اجرایی کردن تصمیم خود مصمم است، اما ناظران به سختی میتوانند باور کنند این اتفاق به این راحتی رخ خواهد داد. سرگئی ریابکف، معاون وزیر خارجه روسیه گفت: «من عقبنشینی نیروهای امریکایی از سوریه را باور نمیکنم. امریکا بر اساس منافع خود به حضور در سوریه نیاز دارد.» تحلیلگران معتقدند تا وقتی که آخرین سرباز امریکایی از سوریه خارج نشده نمیتوان به تصمیم امریکا مطمئن بود بهویژه اینکه ترامپ نشان داده هر لحظه میتواند تصمیم خود را عوض کند.
حمایتهای اندک داخلی از تصمیم ترامپ
هرچند تصمیم ترامپ با مخالفت گسترده مراکز قدرت در امریکا مواجه شده، اما بعضی از سیاستمداران این کشور ضمن دفاع از تصمیم ترامپ تأکید کردند بشار اسد پیروز شده و امریکا چارهای جز صحبت با روسیه و ایران ندارد. «رند پال» سناتور جمهوریخواه امریکایی ضمن تأکید بر اینکه نظامیان امریکایی باید از افغاستان و سوریه خارج شوند، گفت که «بشار اسد» پیروز شده و واشنگتن چارهای جز مذاکره با سوریه، ایران و روسیه ندارد. «رند پال» سناتور جمهوریخواه گفت: «ما آنقدر روابط با روسیه را سیاسی کردهایم که حتی یک دموکرات در کشور ما نیست که حامی مذاکره با روسها باشد چرا که میداند دمیدن بر مواضع ضد روسیه، در واقع اقدامی برای زدن ترامپ است». این سناتور جمهوریخواه تصریح کرد: «روسیه یک بازیگر بزرگ است و اگر ما با روسیه درباره سوریه حرف نزنیم، هرگز به یک راهحل دست نخواهیم یافت. ایران هم یک بازیگر است و ما با ایران هم باید درباره سوریه حرف بزنیم، اسد هم بازیگر است و ما نمیتوانیم بگوییم که اسد باید برود، او در جنگ پیروز شده، اما بعضیها سرشان را در برف فرو کردهاند و فقط میخواهند ۲ هزار نظامی به آنجا بفرستند، اما این نیروها ممکن است به سیمهای تله برای یک جنگ بسیار بزرگتر تبدیل شوند جنگی که شامل روسیه و ایران میشود، اما چنین کاری یک اشتباه بزرگ خواهد بود و من فکر نمیکنم که مردم امریکا خواهان یک جنگ بزرگ دیگر در خاورمیانه باشند.»
بازگشت به مرحله قبل از جنگ
با قطعی شدن پیروزی دولت سوریه در جنگ هفت ساله سران کشورهای عربی یکی پس از دیگری برای بهبود روابط با دمشق اعلام آمادگی میکنند. شاه اردن ضمن آرزوی بهبودی اوضاع سوریه و عراق تأکید کرد که روابط ما با دمشق به وضعیت قبل باز خواهد گشت.
«عبدالله دوم» شاه اردن در دیدار با جمعی از خبرنگاران اردنی تأکید کرد: «روابط ما با سوریه بهزودی به وضعیت قبل بازخواهد گشت، برای سوریه آرزوی خیر و خوبی داریم انشاءالله همه امور به قبل بازخواهد گشت.» این اظهارات ملک عبدالله در حالی است که اردن نقش مهمی در طولانی شدن جنگ سوریه داشت و مرزهای خود را در اختیار ناتو قرار داده بود تا به گروههای مسلح کمک کند.
امریکا هماهنگ با ترکیه
ریاستجمهوری ترکیه با صدور بیانیهای اعلام کرد که برای جلوگیری از وقوع خلأ قدرت در سوریه، فرآیند خروج نظامیان امریکایی از این کشور، با ترکیه هماهنگ میشود. در این بیانیه آمده «رجب طیب اردوغان» رئیسجمهور این کشور و «دونالد ترامپ» همتای امریکایی وی، شامگاه یک شنبه بهصورت تلفنی مقدمات برای هماهنگی خروج نظامیان امریکایی از سوریه را فراهم کردند. به نوشته وبگاه شبکه «تی. آر. تی» در این بیانیه آمده است: «این دو رهبر توافق کردند تا برای اجتناب از وقوع خلأ قدرت در سوریه (درپی خروج نظامیان امریکایی) که میتواند منجر به برخی سوءاستفادهها از این دوره گذار شود، هماهنگیها بین ارتشها، دستگاههای دیپلماسی و دیگر مقامات دو کشور حفظ شود.» ترامپ شامگاه گذشته در صفحه شخصی توئیتر خود نوشت: «رئیسجمهور اردوغان قویاً به من وعده داده است که او هر آنچه از داعش در سوریه باقی مانده، ریشهکن خواهد کرد». پیش از این نیز دو مقام امریکایی و یک مقام ترکیهای گفته بودند که موافقت ترامپ با خروج نظامیان امریکا از سوریه در جریان گفتوگوی تلفنی هفته گذشته او با اردوغان صورت گرفته است. این تحولات باعث شده ناظران نسبت به ماجراجویی احتمالی ترکیه در شمال شرقی سوریه نگران شوند.
روزنامه لبنانی البنأ که به حزبالله نزدیک است نوشت، شاید امریکا تصور میکند از طریق ترکیه هنوز میتواند نقشه تجزیه سوریه را عملی کند، اما اردوغان باید بداند ایرانیها و روسها هرگز دمشق را در مقابله با تجاوز ترکیه به شرق سوریه رها نمیکنند. البنأ با طرح این سؤال که «اما حالا صاحبان سوریه و متحدانشان چه کار خواهند کرد»، ادامه داد: رئیسجمهور ترکیه فراموش کرده است که شرق فرات مناطق وابسته به دولت سوریه است که سازمان ملل آن را به رسمیت میشناسد و دولت سوریه برنامههایی تدریجی برای آزادسازی مناطق اشغالی خود وضع کرده و اصلاً از هیچ وجبی از خاک کشورش تحت هیچ فشاری چشمپوشی نکرده است.