جوان آنلاین: روزنامه جام جم در شماره امروز خود، طی گزارشی پیرامون مذاکره با آمریکا نوشت: بحث مذاكره با آمریكا كه سكه رایج سالهای اول دولت یازدهم بود این روزها دیگر رونقی ندارد و با وجود تظاهر و اصرار فراوان آمریكاییها برای برگزاری نشستی میان مقامات ایران و آمریكا، در كشورمان تمایلی برای این كار دیده نمیشود. گویا مذاکره نیز فرجام آمریکا را دارد: افول.
دولت روحانی كه روی كار آمد بخش عمدهای از حامیانش انتظار داشتند وعده چرخیدن همزمان سانتریفیوژها و چرخ اقتصادی محقق شود و در فضایی كه علت تمام مشكلات، قطع ارتباط با آمریكا معرفی شده بود، طبیعتا اشتیاق بالایی برای مذاكره با آمریكا وجود داشت.
دولت هم بلافاصله مذاكراتی را كه در دولت قبل و به صورت محرمانه آغاز شده بود پیگرفت و این گفتوگوها را با شیب تندی ادامه داد. یكی دو ماه بیشتر از آغاز رسمی فعالیت دولت نگذشته بود كه روحانی با اوباما تلفنی گفتوگو كرد و محمدجواد ظریف و جان كری، پشت میز مذاكره نشستند و چندی بعد عكسهای قدم زدن ظریف و كری در سوئیس، حامیان مذاكره با آمریكا را به وجد آورد.
اما فتیله مذاكره با آمریكا همانقدر كه سریع بالا رفت، سریع هم پایین آمد و شروع این اتفاق هم با انعقاد قرارداد برجام اتفاق افتاد. پس از این توافق، بدعهدیهای آمریكا شروع شد و نهایتا هم با روی كار آمدن ترامپ، همه چیز به هم خورد و آمریكا از توافق هستهای خارج شد و ایران ماند و محدودیتهایی كه از برجام به جا مانده و وعدههایی كه هر روز اروپاییها تحقق آن را به آینده موكول میكنند.
البته به لحاظ سیاسی، كشورهای اروپایی همچنان بر حفظ برجام تاكید دارند و اختلافاتی میان آنها و آمریكا در این زمینه ایجاد شده كه میتوان از آن به عنوان یكی از دستاوردهای برجام یاد كرد، اما این دستاورد سیاسی، تناسبی با هدفی که برای برجام تعیین شده بود ندارد و همین مساله باعث نوعی سرخوردگی در میان اقشاری شده كه توقع داشتند مذاكره با آمریكا و توافق برجام، گره از مشكلات اقتصادی بگشاید و سفره زندگیشان را گستردهتر كند.
الان وقت مذاكره نیست
قطعا طی چنین روندی در افول عطش مذاكره با آمریكا، بیتاثیر نبوده و همین موضوع باعث نوعی همصدایی در جمهوری اسلامی ایران در رد مذاكره با آمریكا شده و چهرههای شاخص جریانی كه تا چند سال قبل بر ضرورت مذاكره با واشنگتن تاكید داشتند این روزها در نفی این مساله سخن میگویند.
البته به نظر میرسد خلف وعدههایی كه از همان فردای برجام و دولت اوباما آغاز شد در تحلیل برخی از حامیان پیشین مذاكره با آمریكا جایی ندارد و آنها معتقدند شرایط ایجاد شده توسط دونالد ترامپ، امكان مذاكره را از بین برده و تا زمان حضور او در كاخ سفید، مذاكره با آمریكا فایدهای ندارد.
بهعنوان مثال چند روز قبل، بهزاد نبوی كه یكی از چهرههای سرشناس جریان اصلاحطلب است در سخنانی با تاكید بر اینكه باید حواسمان به معیشت مردم باشد درباره مذاكره با آمریكا گفت: من معتقد نیستم الان كه ترامپ اسلحه روی شقیقه ما گذاشته باید با او مذاكره كنیم. عدهای میگویند اگر كار را نكنیم وضع بدتر میشود اما الان شرایط مذاكره فراهم نیست.
روحانی: مذاكره بیموقع، برای كشور خطرناك است
مقامات دولتی هم در عالیترین سطح یعنی رئیسجمهور و وزیر خارجه، موضوع مذاكره با آمریكا را رد كردهاند. حسن روحانی، رئیسجمهور كشورمان چندی قبل در سفری كه به استان سمنان داشت با رد پیشنهاد آمریكا برای مذاكره گفت: معتقدیم باید بهموقع حرف بزنیم و بیموقع حرف زدن و بیموقع مذاكره كردن برای كشور خطرناك است. مذاكره بیمورد مانند چیدن میوه نارس است كه هنگام خوردن ذائقه را تلخ میكند و هم به خود و هم به درخت میوه ظلم رساندهایم. پس باید موقع مناسب برسد.
رئیسجمهور افزود: اگر آمریكا در برابر حق سر فرود بیاورد و تسلیم حق بشود با او مذاكره میكنیم. همانطور كه پیش از این در برجام و پس از آن صحبت كردیم و امروز هم یك موردی هست كه اگر شرایط آن مناسب شود، ممكن است صحبت كنیم.
روحانی به برخی شایعات مبنی بر تلاشهای پنهانی برای مذاكره با آمریكا نیز پاسخ داد و گفت: كسی فكر نكند دولت پشت پرده كاری انجام میدهد؛ دولت هیچ چیزی پشتپرده ندارد و همه تصمیمات مهم سیاست خارجی در شورای عالی امنیت ملی به بحث گذاشته شده و تمام موارد مهم با رهبر معظم انقلاب هماهنگ میشود.
پیشنهاد مذاكره در كابل
با وجود مخالفت عمومی در جمهوری اسلامی ایران، دونالد ترامپ از زمان حضور در كاخ سفید تلاش فراوانی برای مذاكره با ایران دارد و متقاعد كردن مقامات كشورهای ناهمسو به نشستن پشت میز مذاكره را امتیازی برای خود قلمداد میكند. از همینرو بارها از كانالهای مختلف پیشنهادهایی از سوی آمریكا برای مذاكره با مقامات ایرانی ارسال شده است.
روحانی در مراسمی در خصوص پیشنهادهای چندباره آمریكا برای مذاكره گفت: دولت فعلی آمریكا در سال گذشته بهصورت مستقیم هشت مرتبه برای مذاكره پیغام داد كه تقاضای آنان را رد كردهام. امسال نیز آمریكاییها از طریق سه كشور و رهبر اروپایی پیشنهاد مذاكره با جمهوری اسلامی ایران را دادند كه این بار نیز ما این پیشنهاد را رد كردیم، زیرا آنها را بهحق ندانسته و حرف آنان را درست نمیدانیم.
ظاهرا این پیشنهادها از سوی آمریكاییها همچنان ادامه دارد و آنطور كه علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی دیروز در همایش دفاع و امنیت در غرب آسیا گفت در سفر اخیر او به كابل نیز آمریكاییها دوبار برای مذاكره پیام دادهاند. شمخانی درباره واكنش او به این پیشنهادها نیز گفت: ایرانیها اهل مذاكره با آدم بیمنطق نیستند و بعد از برجام هم بیاعتمادی به آنها بار دیگر ثابت شد.
ادعای ترامپ درباره درخواست ایران برای مذاكره
رئیسجمهور آمریكا گاهی در اظهار نظرهای خود تلاش میكند تهران را راغب به گفتوگو با واشنگتن نشان دهد و مدعی است پس از تحریمهای جدید آمریكا، ایران نسبت به گذشته تغییر روش داده است.
او در یكی از آخرین اظهارنظرهای خود در این زمینه در مصاحبهای مدعی شد، وضع ایران خوب نیست و آنها میخواهند مذاكره كنند!
البته این ادعاهای ترامپ با واكنش سخنگوی وزارت خارجه كشورمان مواجه شد و بهرام قاسمی در سخنانی گفت: خیالپردازی و اقدامات خصمانه ایالات متحده آمریكا تاكنون باوجود همه تلاشهای كینهتوزانه آنها نسبت به مردم ایران راه بهجایی نبرده است و بی شك در آینده نیز نخواهد برد.
سخنگوی وزارت خارجه افزود: ترامپ صرفا آرزوهای باطل و محال خود را بیان میكند كه با واقعیتهای موجود هیچ تطابقی ندارد. او میداند جمهوری اسلامی ایران دهه هاست با فشارها و سیاستهای تحریمی آمریكا آشنا و رودرروست.
قاسمی تاكید كرد: ترامپ بداند ملت ایران هیچگاه در برابر فشارهای ظالمانه آمریكا سر فرود نخواهد آورد آن هم در برابر حاكمانی كه تحریم را بهجای تكریم و دیوار را بهجای پل برمیگزینند. ایرانیان در طول تاریخ پر فراز و نشیب اما افتخارآمیز خود، آموختهاند چگونه در برابر زیاده خواهان و زورگویان ایستادگی كنند.