سرویس دانشگاه جوان آنلاین: تحلیل آمار منتشر شده از سوی پایگاههای رتبهبندی شانگهای و کیواس از سوی مؤسسه «تاورلی» در ایتالیا هم نشان از رشد دانشگاههای روسیه، ایران و چین از سال ۲۰۱۷ تا کنون دارد.
چین، پرچمدار شرق
برخلاف اروپا، دانشگاههای آسیایی و حتی غرب آسیا هر ساله نتایج نظامهای رتبهبندی را دستخوش تغییر و تحول میکنند؛ موضوعی که این بار در این رتبهبندی به چشم میآید، عملکرد ضعیف دانشگاههای امریکایی در مقایسه با چند سال اخیر و در سوی مقابل پیشرفت دانشگاههای شرق به ویژه چین است.
امسال دانشگاههای امریکا بدترین عملکرد خود طی ۱۸ سال اخیر را داشتهاند تا جایی که «بن ساتر» مدیر بخش تحقیقات QS نیز در این باره صراحتاً اعلام کرده است که «امریکا ضعف بیسابقهای را در این ویرایش اخیر تجربه کرده است.»
چین یکی از بزرگترین سیستمهای آموزش عالی را در دنیا داراست و یکی از پرجمعیتترین کشورها از نظر داشتن دانشجو به شمار میرود.
۲۱ دانشگاه برتر
نظامهای رتبهبندی دانشگاههای برتر دنیا گرچه با، اما و اگرهای زیادی در بازههای مختلف لیست برترین دانشگاههای دنیا را اعلام میکنند، اما در این بین نگاهی به آخرین رتبهبندیهای صورتگرفته در چند سال اخیر نشان میدهد رشد دانشگاههای شرق از جمله چین قابلتوجه بوده است.
تحصیلات تکمیلی در چین طی سالهای اخیر پیشرفتهای بسیاری کرده و تعداد زیادی از مؤسسات آموزشی آن توانستهاند در بالاترین ردهبندی QS در سال ۲۰۱۹ میلادی قرار بگیرند. نگاهی به رتبهبندی QS در سال جدید (۲۰۲۰) نشان میدهد ۴۲ دانشگاه چینی در این رتبهبندی حضور داشتند. این در حالی است که امسال ۴۰ دانشگاه، سال گذشته ۳۹ دانشگاه و دو سال قبل ۳۳ دانشگاه چینی در QS حضور داشتند. با این اوصاف چین امسال ۹ دانشگاه بیشتر از سال ۲۰۱۷ در این رتبهبندی داشته است. سهم چین از ۳۰۰ جایگاه دانشگاههای برتر دنیا نیز ۲۱ دانشگاه است.
طلوع روسها
طی پنج سال اخیر ۱۰ دانشگاه برتر چین ۴۲۸هزار مقاله تحقیقاتی تولید کردند. در سال ۲۰۱۸ دانشگاه تسینگهوآ که برترین دانشگاه این کشور است، رتبه ۲۵ جهانی و سه آسیا را کسب کرد. شش دانشگاه این کشور در جمع ۱۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گرفتند که این تعداد در سال ۲۰۱۷ برابر با چهار دانشگاه بوده است. در روسیه حدود هزار دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی وجود دارد. تا پیش از سال ۲۰۱۲ دانشگاههای روسی در رتبهبندی QS، حضور چشمگیری ندارند، اما تا سال ۲۰۱۹ در نظام رتبهبندی QS از ۱۴ دانشگاه به ۲۷ دانشگاه ارتقا یافته است.
امسال (۲۰۲۰) نیز ۲۵ دانشگاه روسی در این رتبهبندی حضور دارند. ۲۴ دانشگاه روسیه در رتبهبندی جهانی دانشگاهها QS در سال ۲۰۱۸ حضور دارند که ۱۰ مورد آنها بین ۴۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار دارند. روسیه امسال (۲۰۲۰) ۲۵ دانشگاه را در این رتبهبندی داشته است.
سیطره ایرانیها در غرب آسیا
همچنین در سالهای ۲۰۱۷، ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ به ترتیب ۲۷، ۲۴ و ۲۲ دانشگاه روسی در QS حضور داشتهاند. دانشگاه لومونسوف در تمام این چهار سال اولین دانشگاه بین دانشگاههای چینی بوده است که امسال رتبه ۸۴ جهانی را از آن خود کرد.
این دانشگاه در سال ۲۰۱۹ رتبه ۹۰، در سال ۲۰۱۸ رتبه ۹۵ و در سال ۲۰۱۷ رتبه ۱۰۸ را داشته است. با این اوصاف اولین دانشگاه روسی در QS نسبت به سال ۲۰۱۷ توانسته است رتبه خود را ۲۴ پله افزایش دهد. همچنین نتایج رتبهبندی سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ QS نشان از حضور هفت دانشگاه ایرانی در جمع برترینها دارد.
در سال ۲۰۱۹ دانشگاه تهران با رتبه ۴۱۸، دانشگاه صنعتی شریف با رتبه ۴۲۸، دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه ۵۰۲، دانشگاه نوشیروانی با رتبه ۵۱۸ و دانشگاه شهید بهشتی با رتبه ۶۳۱ و دانشگاه شیراز و امیرکبیر با رتبههای ۶۱۰ و ۴۸۸ هستند.
سقوط انگلیسی
عملکرد ضعیف دانشگاههای انگلیس هم نشان میدهد ۶۶ درصد از دانشگاههای این کشور جایگاه خود را از دست داده و رکورد سومین عملکرد بد خود را ثبت کردند.
به طور مثال دانشگاه کمبریج پایینترین جایگاه خود تا کنون را به دست آورده است. این دانشگاه امسال رتبه هفت جهانی را به خود اختصاص داد.
این در حالی است که سال ۲۰۱۹ رتبه ۶، سال ۲۰۱۸ رتبه پنج و سال ۲۰۱۷ رتبه چهار را به خود اختصاص داد. با این اوصاف کمبریج از سال ۲۰۱۷ تا کنون سه پله نزول کرده است. هر چند دانشگاه آکسفورد نسبت به سال گذشته یک پله ارتقا پیدا کرد.
حوزههای کلی رتبهبندی
پایگاه رتبهبندی کیو. اس یکی از معتبرترین نظامهای رتبهبندی بینالمللی است که توسط مؤسسه کاکارلی سیموندز انگلستان دانشگاههای دنیا را رتبهبندی میکند. روششناسی رتبهبندی جهانی QS بر اساس دامنه گستردهای از فعالیتهای دانشگاهی طراحی شده است. دانشگاهها توسط شش شاخص در قالب چهار حوزه کلی آموزش، پژوهش، قابلیت جذب در بازار کار و بینالمللیسازی ارزیابی میشوند. شاخصهای اصلی رتبهبندی جهانی QS شامل بررسی شهرت دانشگاه با وزن ۴۰ درصد، ارزیابی کارفرمایان با وزن ۱۰ درصد، نسبت اعضای هیئتعلمی بینالمللی با وزن پنج درصد، نسبت دانشجویان بینالمللی با وزن پنج درصد، میزان استنادات به ازای هر عضو هیئتعلمی با وزن ۲۰ درصد و نسبت اعضای هیئتعلمی به دانشجو با وزن ۲۰ درصد است.