سرويس دانشگاه جوان آنلاين: در یک سال اخیر تشکلهای دانشجویی برای حل معضلات مهمی مطالبهگری کردند. پروندههای مهمی که نشاندهنده آن است که جنبش دانشجویی به بلوغ رسیده و توانسته بدون توجه به حاشیهها، به حل مشکلات بپردازد.
کلاس درس هپکو
از ۱۶ آذر سال گذشته تاکنون یکی از مهمترین دغدغههای تشکلهای دانشجویی مبارزه با فساد بود. شاید یکی از نمونههای مهم ورود دانشجویان به موضوعاتی مرتبط با فساد اقتصادی، در هپکو رخ داده باشد. هپکو ابرشرکتی اقتصادی است که از سال ۸۵ به بخش خصوصی واگذار شده و به اذعان کارگران این شرکت، از همان ابتدای واگذاری عملکرد سهامداران چیزی جز سود شخصی نبوده و به فکر کار و تولید در این غول اقتصادی خاورمیانه نبودند.
اعتراضات کارگران در هپکو چند سالی طول کشیده، اما امسال که کارگران برای چندمین بار ریل راهآهن شمال به جنوب را در اراک بستند تا صدایشان به گوش مسئولان استانداری مرکزی برسد، پیش از آنکه رسانههای خارجی سوار بر موج این اعتراضات، فضای مطالبات کارگری کارگران هپکو را منحرف کنند، دانشجویان انقلابی به صورت گروهی در نماز جمعه اراک حاضر شدند و در کنار کارگران قرار گرفتند و نمازجمعه ۲۹ شهریور اراک را ماندگار کردند.
از هفتتپه تا مغان
حضور دانشجویان در هفتتپه البته پیشتر رخ داده بود. دانشجویان وقتی اعتراضات کارگران وارد فاز جدیدی شده بود، به شوش رفتند و در مجاورت هفت تپه، میزگرد برگزار کردند.
در این میزگرد که البته در فضایی متفاوت با میزگردهای مرسوم برگزار شد، نمایندگان بسیج دانشجویی دانشگاههای تهران، یعنی مسئولان سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاههای شریف، شهید بهشتی، امام صادق (ع) و همچنین از دانشگاه علوم قضایی حضور داشتند. آنچه در روند پیگیری این مطالبات رخ میداد، آن بود که دانشجویان مسیر فعالیت دانشجویی را به سمت مطالبات ملموس مردمی تغییر دادهاند. در زمانی که دیگر میتینگهای سیاسی و وعدههای فراوان کاندیداهای ریاست جمهوری یا نمایندگی مجلس دیگر رنگ باخته، دانشجویان جهت پیکان عدالتخواهی خود را به سمت بنگاههای بزرگ و کوچک اقتصادی تغییر دادند.
فعالیت تشکلهای دانشجویی در ورود به پیگیری مفاسد اقتصادی در جامعه میتواند الگویی برای موارد مشابه باشد. حتی دانشجویان دیگر نقاط کشور هم که به مشکلات اجتماعی و اقتصادی مناطق خودشان ورود کردهاند، میتوانند از این الگوها بهره ببرند.
مطالبهگری در تبریز
در تبریز هم دانشجویان آذربایجان شرقی جریان مطالبهگری را در استان خود به سمت ویژهخواری بیضابطه سوق دادند و به مسئله واگذاری ماشینسازی تبریز به بخش خصوصی و ابهامات آن ورود کردند. البته ورودی که برای آنان هزینه هم دربرداشته و منجر به بازداشت و صدور قرار وثیقه برای یکی از دانشجویان شد.
با این حال دانشجویان مطالبهگر کوتاه نیامدند و پیگیر مسئله بودند. ارسال نامه به نهادهای مختلف دولتی و قضایی کشور، صدور بیانیهها و برگزاری نشستهای خبری، بخشی از پیگیریهای رسمی این دانشجویان از وضعیت شرکت ماشینسازی تبریز بوده است.
محمدصالح ترکمان، مسئول سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه سهند تبریز درباره ابهام واگذاری ماشینسازی تبریز میگوید: «از سال ۸۳ این مجموعه وارد روند خصوصیسازی شده و تا سال ۹۷ قریب به ۱۱ بار مزایده برگزار میشود.
وقتی بحث قیمتگذاری ماشینسازی تبریز را پیش میکشیم، میگویند قیمتگذاری این شرکت ذیل اصل ۴۴ قانون اساسی نمیآید و واگذاری از بخش خصوصی به بخش خصوصی صورت گرفته است.»
نکتهای که ترکمان به آن اشاره میکند، درواقع نشان میدهد که سازمان خصوصیسازی در روند واگذاری این شرکتهای تخصصی چگونه برای دور زدن قانون تلاش کرده و البته موفق هم شده است. درواقع دانشجویان در آذربایجان شرقی در مبارزه با فساد، به صورت شاخصتری از مبارزه صرف با سازمان خصوصیسازی فراتر رفته و به مبارز با دور زدن قانون رفتهاند.
شیرینکامی در یاسوج
در کهگیلویه و بویراحمد هم دانشجویان در همین مسیر گام برداشتهاند. کارخانه قند یاسوج از کارخانجات حیاتی این استان و به عنوان یکی از صنایع قدیمی آن به شمار میرود. این کارخانه نیز با بهانه اجرایی کردن اصل ۴۴ قانون اساسی در دی ۹۵ به بخش خصوصی واگذار شد و پس از آن بود که مشکلات بسیاری در آن رقم خورد.
دانشجویان دانشگاههای مختلف استان کهگیلویه و بویراحمد در مقابل این واگذاری قدعلم کردند و آن را غیرقانونی خواندند. امید مظلوم، دبیر شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی این استان میگوید: نقاط کور و قابل تأملی در این واگذاری از بانک به شخص ثالث و بالعکس و همینطور نحوه اطلاعرسانی و درج آگهی مزایده وجود دارد.
در همین زمینه شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی کهگیلویه و بویراحمد دست به کار میشوند و نامهای به رئیس قوه قضائیه مینویسند و در آن خواستار اعزام تیم نظارتی از قوه قضائیه برای کارشناسی اراضی سقاوه و کارخانه قند یاسوج میشوند.
دانشجویان استان کهگیلویه و بویراحمد پیگیریهای خود را ادامه میدهند تا آنجا که مطالبهگری دانشجویان به نتیجه میرسد و برای هفت متهم پرونده کارخانه قند یاسوج کیفرخواست صادر میشود.
حمایت از زیارت
پیگیریهای دانشجویان قرارگاه شهید احمدی روشن در استان گلستان با آنکه از جنس مطالبهگری عدالتخواهانه بود، اما تفاوتهای زیادی با پیگیریهای دانشجویان در موضوعاتی مانند هفتتپه، هپکو، آذرآب، ماشینسازی تبریز یا حتی کشت و صنعت مغان دارد. این دانشجویان به نوع دیگری از فساد ورود کردهاند. جنگلخواری بهویژه در روستای زیارت. مسلماً ورود به این پرونده مشکلات خاص خود را دارد و دقت بالای دانشجویان را میطلبد. چنان که دانشجویان قرارگاه شهید احمدی روشن گلستان در این زمینه پیش از هر اقدامی به تحقیق و جمعآوری اسناد تخلف در روستای زیارت و جنگلخواری پرداختهاند. برگزاری نشستهای مختلف با مسئولان قضایی استان گلستان، ارسال نامه به رئیس قوه قضائیه و از طرفی جمعآوری و مستندسازی تخلفات بخش مهمی از فعالیت این دانشجویان در مطالبهگری علیه جنگلخواری در گلستان بوده است.
اکنون در هفته دانشگاه هم محمد شاهکوهی، دبیر قرارگاه شهید احمدی روشن گلستان خبر از آماده شدن اسناد جنگلخواری ۴۵ قاضی در استان گلستان میدهد و میگوید: این اسناد قرار است به دست حجتالاسلام رئیسی، رئیس قوه قضائیه برسد. آنچه در روند فعالیت تشکلهای دانشجویی در زمینه مبارزه با فساد بیشتر به چشم میآید، کسب تجربه دانشجویان در جریان رسیدگی به پروندههای فساد مالی در نقاط مختلف کشور است؛ تجربهای که به نظر میرسد دانشجویان را برای پیگیری مسائل مرتبط با فساد نسبت به گذشته بسیار پختهتر کرده است.