با آغاز انقلاب اسلامی و به ویژه شروع جنگ تحمیلی، مهندسی رزمی نیرو‌های مسلح شکل منسجمی یافت و با سیر یک فرآیند تکاملی دستاورد‌های بی‌شماری را در دوران دفاع‌مقدس و پس از آن برای کشور به ارمغان آورد. از اقدامات اولیه آن می‌توان به احداث خاکریز و کانال یا ایجاد موانع مختلف عملیات تخریب، نصب سنگر‌های پیش‌ساخته و احداث جاده‌هایی با دسترسی محدود اشاره کرد.
به تدریج با تهیه و ساخت انواع پل‌های شناور، احداث دکل‌های صحرایی، انواع پناهگاه‌ها، اسکله‌ها، تأسیسات حفاظتی، آماده‌سازی ساحل و حتی نقشه‌برداری و هواشناسی در زمان جنگ خدمات بزرگ‌تری ارائه کرد. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بعد از اتمام جنگ به فرمان رهبر معظم انقلاب مأمور شد با به کارگیری تجربه و امکانات زمان جنگ به کمک دولت برای آبادکردن خرابی‌های ناشی از جنگ وارد عمل شود و به این ترتیب توانست با کمک ماشین‌آلات، تجهیزات و امکانات عمرانی خود التیام‌بخش این زخم عمیق باشد و در ۲۳ آذر ۱۳۶۸ با تدبیر و موافقت فرمانده معظم کل قوا و درخواست دولت وقت براساس اصل ۱۴۷ قانون اساسی (اصل ۱۴۷ قانون معتقد است دولت باید در زمان صلح از افراد و تجهیزات فنی نیرو‌های مسلح در کار‌های امدادی، آموزشی، تولیدی و جهاد سازندگی با رعایت کامل موازین مدل اسلامی در حدی که به آمادگی رزمی نیرو‌های مسلح آسیبی وارد نیاید، استفاده کند) توانست بخشی از توان مهندسی‌اش را تحت عنوان قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) وارد عرصه سازندگی کشور کند.
به این ترتیب سپاه پاسداران با هدف حفظ انقلاب، به عنوان یک مجموعه مجرب در حوزه‌های خدمت‌رسانی، عمرانی و آبادانی کشور کارنامه درخشانی از خود برجا گذاشت و بازوی اقتصادی خود را با نام قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) موظف کرد با به کارگیری تمام امکانات سپاه در عرصه سازندگی و توسعه همه جانبه کشور با نگاه به چشم‌انداز ۱۴۰۴ به عنوان بازوی اجرایی قوی به کمک دولت‌ها شتافته و با گسترش خدمات‌رسانی به کم‌شدن فاصله‌ها در جامعه منجر شود و به نوعی به قدرت نرم و حمایت از حکومت و نظام افزوده و با بالابردن ضریب رضایتمندی مردمی از حکومت، به نوعی قدرت مردمی نظام را ارتقا بخشد.
این توان و ارزش وجودی عنصر جهادی و انقلابی زمانی بیش از پیش آشکار شد که استکبار جهانی به فکر تغییر جبهه تقابلی خود با ایران افتاد و بعد از ناامیدی از جنگ مستقیم برای براندازی نظام سعی کرد با دستاویز قراردادن بهانه‌های مختلف و اعمال تجربه‌های گوناگون، جنگ اقتصادی تمام عیاری را علیه ملت و کشور آغاز کند و در یک فرآیند کوتاه‌مدت، تمام شرکت و پیمانکاران خارجی (در همدستی با امریکا) از ایران فراخوانده شدند و پروژه‌های زیربنایی را رها کردند تا در یک اقدام هماهنگ و برنامه‌ریزی شده، مسیر پیشرفت و توسعه ایران اسلامی را مسدود کرده و این کشور را به کشوری عقب مانده و فقیر بدل کنند و با ایجاد نارضایتی‌های داخلی اهداف خود را در براندازی نظام در میدان جنگ اقتصادی عملی نمایند. در چنین بزنگاه‌هایی که کار به جای مانده از ترک و رها‌سازی پیمانکاران خارجی مشهود و پروژه‌های فراتر از توان پیمانکاران داخلی سرگردان و مسکوت مانده بود، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) در راستای مقابله با جنگ اقتصادی دشمن توانست در نهایت صرفه‌جویی اقتصادی وارد عرصه سازندگی کشور شود و خلأ ناشی از وجود پیمانکاران خارجی را در پروژه‌های بزرگ کشور پر کند و به این ترتیب با اتکا به توان داخلی و به کارگیری جوانان متخصص، خدمت‌رسانی به مردم را به اثبات رسانده و موجبات خشنودی مردم و افزایش اعتماد آنان را به نظام فراهم آورد.
قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) با حمایت از بخش خصوصی شامل تولیدکنندگان، ارائه‌دهندگان خدمات و پیمانکاران و با اشتغالزایی و به کارگیری جوانان متعهد و متخصص، کارایی و اثربخشی، گسترش خدمات‌رسانی به مردم، سرعت در خدمت‌رسانی، صرفه‌جویی بهینه مالی و اکتفا به حداقل هزینه‌ها، اتکا به توان داخلی (خودکفایی)، پاسخگویی، مدیریت جهادی و اعتقاد به اصل «ما می‌توانیم»، ایجاد زیرساخت‌های حیاتی، اقتصادی و عمرانی، به اوج رساندن مشارکت مردمی و مسابقه خدمت‌رسانی، ایستادگی روزافزون در برابر تحریم‌ها و زورگویی مستکبران جهان، حمایت از جوانان به عنوان محور تحقق نظام پیشرفته اسلامی، جذب و آموزش نیروی انسانی مستعد و کارآمد به عنوان مهم‌ترین ظرفیت امیدبخش کشور، جلوگیری از خام فروشی، تقویت زمینه‌های پژوهش و تولید علم در کنار ارتقای روحیه معنوی و اخلاقی، کمک به پیشرفت اقتصادی کشور به همراه گسترش عدالت و محرومیت‌زدایی و در نهایت تلاش برای استقلال و عزت ملی کشور در راستای تحقق مؤلفه‌های حکمرانی خوب و اجرایی کردن فرمایشات مقام معظم رهبری در گام دوم انقلاب در خط مقدم جنگ اقتصادی دشمن ایفای نقش می‌کند. این قرارگاه بدون وابستگی به احزاب و گروه‌های سیاسی همواره یاریگر دولت‌ها بوده و در حوزه‌های مختلف خدمات ارزنده‌ای برای مردم و کشور به ارمغان آورده است. از حوزه‌های کاری این قرارگاه می‌توان به عرصه نفت، گاز و پتروشیمی، آب، نیروگاه، بنادر و سازه‌های ساحلی و فراساحلی، حمل‌و‌نقل، معدن و صنایع معدنی، ابنیه خاص، فناوری اطلاعات و ارتباطات، خدمات مشاوره، مطالعات و مهندسی، کشاورزی، تعمیرات، بازسازی و ساخت تجهیزات و ماشین‌آلات و محرومیت‌زدایی اشاره کرد.
پرواضح است، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) به عنوان بازوی توانمند نظام و حکومت اسلامی ایران دارای برگ‌های زرینی از دفتر عمران و آبادانی کشور می‌باشد. یکی از ابر پروژه‌هایی که قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) با درک ضرورت اتکا بر توان داخلی به‌رغم سابقه و شدت برخورد منافقانه پیمانکاران خارجی در کلانشهر تهران به انجام رسانید، پروژه بزرگراه صدر بود. بزرگترین پروژه شهری قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) با تلاش بی‌وقفه و مدیریت جهادی یاران جبهه‌های خون و شهادت با خودکفایی در غیاب، ترک و قهر پیمانکاران رقیب خارجی این پروژه عظیم را با موفقیت به اتمام رساند و در تاریخ ۰۹/۰۹/۱۳۹۲ به بهره‌برداری رسید.
با توجه به پیچیدگی‌های بالای این ابرپروژه عمرانی، جوانان متعهد و متخصص ما توانستند موفقیت‌های خوبی را رقم بزنند و این موفقیت در باور‌های دینی توفیقی بود که خداوند به کسانی عنایت کرده بود که بدون اتکا به غرب، چشم به دستان خود دوختند، دست به زانوی خود گرفتند و دائم برای گره‌گشایی از مشکلات مردم و افزایش ظرفیت خدمت‌رسانی در حال تلاش و پیداکردن راهکار بودند.
در این راستا ۱۷۰ نفر از نمایندگان مجلس بعد از اتمام این پروژه عظیم در حمایت و تشکر از این اقدام قرارگاه بیانیه صادر کردند و به‌رغم مواجهه ایران با انواع تحریم‌های ظالمانه و ناجوانمرانه، این اقدام قرارگاه سازندگی خاتم را ستودند و با این حمایت ملی بر این نکته صحه گذاشتند که قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) با رویکردی فراتر از نگاه مادی و براساس نگاه رسالت محور و تکلیف مدار و براساس سند راهبردی اقدام می‌کند. براساس این سند مجموعه سازندگی در سپاه دارای هویت اسلامی، انقلابی، سپاهی، رسالت محور، نظام مند، چندمنظوره، منحصر به فرد، ممتاز در عرصه فعالیت‌های سازندگی با فرهنگ پاسداری و بسیجی و برخوردار از پشتوانه منابع سازمانی سپاه و بسیج مردمی و با قابلیت کمک به توسعه و تعمیق انقلاب اسلامی و دستاورد‌های آن در داخل و خارج از کشور می‌باشد.
این پروژه به عنوان نخستین پل تک‌پایه طبقاتی کشور به صورت طرح سازگار با محیط شهری است که برای اجرای آن ۱۱ کیلومتر پل‌سازی از حد تقاطع بزرگراه شهید مدرس، صدر در شمال غرب تا تقاطع بزرگراه بابایی- امام علی (ع) در شمال شرق تهران در مدت ۲۶ ماه از سوی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) انجام شده است. این پروژه بی‌نظیر از نظر طراحی، مهندسی و اجرا در کشور در حالت عادی نیاز به شش سال زمان داشت، ولی با همت و اراده قوی جوانان این مرز و بوم و توکل به خداوند طی دو سال به اتمام رسید و در راستای خدمت‌رسانی به مردم و ارتقای ظرفیت حمایتی مردم، به اذعان دوست و دشمن در شرایط تحریمی توانست به نمادی از قدرت ملت در اقتصاد مقاومتی تبدیل شود. از دیگر نکات قابل توجه در این پروژه در مقایسه با پروژه‌های خرد و کلان دیگر خودکفایی در تمام مراحل اجرای این طرح بود که با خوداتکایی و در نهایت صرفه‌جویی این پروژه عظیم به سرانجام رسید و مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
برگ زرین دیگر از تلاش متخصصان داخلی، احداث پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج‌فارس به عنوان بزرگترین پالایشگاه میعانات گازی جهان و نخستین پالایشگاه طراحی شده براساس خوراک میعانات گازی کشور با ظرفیت پالایش ۳۶۰ هزار بشکه در روز در قالب سه فاز ۱۲۰ هزار بشکه‌ای با هدف تولید بنزین، گازوئیل، گاز مایع و سوخت جت در ۲۵ کیلومتری غرب بندرعباس بود. احداث این پالایشگاه گرچه از سال ۱۳۸۵ و با مشارکت دو شرکت خارجی کلید خورد، اما با تنگ‌شدن حلقه محاصره اقتصادی کشور، شرکت‌های خارجی به یک‌باره عرصه ساخت این پالایشگاه را خالی کردند، از این رو در اواخر سال ۱۳۸۹ اجرای آن در شرایطی به قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) واگذار شد که باید طبق برنامه زمانی پالایشگاه مورد بهره‌برداری قرار می‌گرفت.
قرارگاه خاتم که خود در آن ایام ساخت فاز‌های ۱۳، ۱۵، ۲۲، ۱۶، ۲۳ و ۲۴ پارس جنوبی را در دست اجرا داشت و به موضوع تهدید میعانات گازی و واردات بنزین کاملاً آگاه بود اجرای این پروژه را بر عهده گرفت و فاز نخست آن را در اردیبهشت سال ۱۳۹۶ افتتاح کرد. نگاه قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) به توان درون‌زای کشور و بومی‌سازی دانش فنی در این پروژه باعث به نتیجه رسیدن این ابرپروژه از سوی مهندسین ایرانی شد و در مجموع سهم نیرو‌های داخلی در سه حوزه مهندسی، تأمین کالا و اجرا در این پروژه بیش از ۸۰ درصد می‌باشد. در بیان دستاورد‌های این پالایشگاه به عنوان بزرگترین پالایشگاه تولید بنزین کشور می‌توان به مواردی از جمله خودکفایی کشور در تولید بنزین در شرایط تحریم، حرکت در مسیر اقتصاد مقاومتی و ایجاد ارزش افزوده میعانات گازی، جلوگیری از صادرات موادخام و تبدیل آن به فرآورده‌های با ارزش‌تر، ایجاد اشتغال پایدار در کشور، تولید بنزین با کیفیت یورو ۴ و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی، بومی‌سازی دانش فنی ساخت پالایشگاه میعانات گازی و استفاده از صنایع داخلی در تأمین کالا اشاره کرد.
حال با گذشت بیش از سه دهه از حیات قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) به حدی از رشد و بالندگی رسیده که با استفاده از تکنولوژی و دانش بومی، امکانات و بهره‌گیری از تجربیات ارزشمند به تقویت زیرساخت‌های کشور پرداخته و باعث امیدآفرینی در جامعه و ایجاد روحیه تحرک و پویایی در کشور شود. به درستی ابتکارات نوین و گرانبهایی در زمینه تأمین کالا، ساخت، مهندسی، راه‌اندازی و ثبت رکورد‌های مختلف در عرصه اجرایی پروژه‌های مختلف و در ستیز با غرب، نشان از ثبات قدم این قرارگاه برای تحقق اقتصاد مقاومتی و مدیریت جهادی است، به گونه‌ای که علاوه بر رونق تولید در کشور باعث ایجاد بارقه امید در دل صنعتگران، مبتکران و مخترعان این حوزه شده است.
