جوان آنلاین: موقعیت جغرافیایی- راهبردی ایران، منابع طبیعی فراوان و سیاست‌های انرژی، کشورمان را به عنوان بازیگری کلیدی در بازار انرژی منطقه‌ای معرفی کرده است. ایران در سال‌های اخیر گام‌های مهمی در توسعه همکاری‌های منطقه‌ای خود به ویژه در بخش گاز با هدف تبدیل‌شدن به هاب گازی منطقه برداشته و از طریق دیپلماسی فعال منطقه‌ای و مشارکت راهبردی با کشور‌های همسایه، روابط انرژی خود را تقویت کرده، شبکه تجارت گاز خود را گسترش داده و خود را به عنوان قطب حیاتی انرژی در منطقه معرفی کرده است. چشم‌انداز ایران برای تبدیل‌شدن به هاب گازی منطقه، نویدبخش بخش انرژی کشور و توسعه اقتصادی گسترده‌تر آن است و با ادامه تلاش‌های همکاری‌های منطقه‌ای، گسترش شبکه‌های تجارت گاز و تقویت روابط نزدیک‌تر انرژی با کشور‌های همسایه، کشورمان موقعیت خوبی برای ایفای نقش پیشرو در شکل‌دهی آینده بازار انرژی منطقه‌ای دارد. کشورمان با تعهد به شیوه‌های انرژی پایدار، فناوری‌های نوآورانه و مشارکت‌های مشترک، آماده تبدیل‌شدن به بازیگری کلیدی در چشم‌انداز انرژی جهان و قطب تجارت و همکاری گاز در منطقه است.
توسعه همکاری‌های منطقه‌ای ایران در بخش گاز با تمرکز بر ارتقای امنیت انرژی، ارتقای تجارت فرامرزی گاز و استفاده از موقعیت استراتژیک ایران برای تبدیل‌شدن به بازیگر پیشرو در بازار انرژی منطقه، اولویت اصلی دولت بوده است. ایران از طریق مجموعه‌ای از ابتکارات و مشارکت‌های استراتژیک، زمینه را برای افزایش صادرات گاز، گسترش دامنه بازار و تثبیت خود به عنوان تأمین‌کننده قابل اعتماد گاز طبیعی در منطقه فراهم کرده است.
ایران از روند‌های جهانی انرژی، مانند تحریم گاز روسیه و محدودیت‌های عرضه گاز ترکمنستان به اروپا، برای تنوع‌بخشیدن به مسیر‌های تجارت گاز خود و تقویت موقعیت خود به عنوان هاب گاز منطقه‌ای بهره برده است. ایران با ایجاد خطوط واردات گاز از ترکمنستان و افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی گاز خود، نه تنها عرضه گاز اضافی را تضمین، بلکه خود را به عنوان بازیگری کلیدی در تسهیل تجارت گاز بین روسیه، ترکمنستان و سایر بازار‌های منطقه‌ای معرفی کرده است. این موقعیت استراتژیک نه تنها امنیت انرژی ایران را افزایش می‌دهد، بلکه کشور را به عنوان نقطه ترانزیت حیاتی برای جریان گاز منطقه‌ای تبدیل می‌کند.
دیپلماسی فعال منطقه‌ای ایران در بخش گاز، علاوه بر تقویت شبکه‌های تجارت گاز، راه را برای تبدیل این کشور به قطب مرکزی تجارت گاز در منطقه هموار کرده است. ایران با تقویت مشارکت‌های قوی با کشور‌های همسایه، ترویج موافقت‌نامه‌های همکاری انرژی و سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت‌ها، بستری برای یکپارچگی و همکاری انرژی منطقه‌ای ایجاد کرده است. این رویکرد استراتژیک نه تنها امنیت انرژی ایران را تقویت، بلکه فرصت‌های جدیدی را برای رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال و توسعه پایدار در منطقه باز می‌کند.
همکاری‌های منطقه‌ای با دیپلماسی هوشمندانه انرژی
سهیل محمودیان، کارشناس حوزه انرژی در رابطه با اهمیت توسعه روابط منطقه‌ای ایران در زمینه اتصال خطوط لوله گاز ایران به این کشور‌ها و تحقق این پازل با وصل‌شدن خط لوله صلح بین ایران و پاکستان به «جوان» می‌گوید: «ایران گام‌های مهمی در توسعه همکاری‌های منطقه‌ای به ویژه در بخش انرژی برداشته است تا خود را به عنوان قطب گازی منطقه معرفی کند، همچنین از طریق دیپلماسی فعال منطقه‌ای روابط قوی با کشور‌های همسایه را تقویت کرده که در نتیجه به دستاورد‌های کلیدی مانند تمدید قرارداد گاز عراق، از سرگیری سوآپ گاز با ترکمنستان و پیشرفت پروژه خط لوله صلح منجر شده است.»
وی می‌افزاید: «با وجود موانع ایالات‌متحده، ایران از فرصت‌هایی مانند تحریم گاز روسیه و عرضه محدود گاز ترکمنستان به اروپا استفاده کرده است، همچنین با بهره‌گیری از این تحولات و ایجاد مسیر‌های واردات و صادرات گاز، پایه و اساس تبدیل‌شدن به هاب گازی در منطقه را بنا نهاده است و دیپلماسی انرژی و نفوذ منطقه‌ای خود را تقویت می‌کند.»
این کارشناس انرژی با اشاره به لزوم گسترش روابط انرژی با کشور‌های همسایه تصریح می‌کند: «در دولت کنونی، ایران تقویت روابط انرژی با کشور‌های همسایه، شامل مبادلات نفت، گاز و محصولات را در اولویت قرار داده است، همچنین از طریق دیپلماسی فعال منطقه‌ای روابط قوی‌تری را تقویت کرده که به دستاورد‌های چشمگیری در بخش انرژی منجر شده است، به ویژه، تمدید قرارداد گاز عراق، از سرگیری سوآپ گاز با ترکمنستان و پیشرفت پروژه خط لوله صلح، تمرکز ایران بر همکاری‌های منطقه‌ای و سیاست این کشور برای تبدیل‌شدن به هاب گازی را برجسته می‌کند.»
وی ادامه می‌دهد: «ایران به طور مؤثر از فرصت‌های ناشی از عوامل خارجی برای تقویت موقعیت خود در بازار گاز منطقه‌ای استفاده کرده است. تحریم گاز روسیه و عرضه محدود گاز ترکمنستان به اروپا در‌ها را به روی ایران باز کرده است. ایران با ایجاد خط واردات گاز از ترکمنستان و ذخیره‌سازی گاز برای مصارف داخلی در فصول سرد سال، نه تنها نیاز‌های داخلی خود را تأمین، بلکه خود را به عنوان صادرکننده بالقوه گاز معرفی کرده است. علاوه بر این، دیپلماسی فعال منطقه‌ای ایران، راه را برای تقویت مسیر سوآپ گاز روسیه به هند هموار و آرزو‌های این کشور را برای هاب گازی منطقه‌ای تقویت کرده است.»
این کارشناس انرژی در مورد مزایای دیپلماسی هوشمند ایران در زمینه توسعه روابط گازی خود می‌گوید: «تبدیل‌شدن به هاب گازی در منطقه فواید و پیامد‌های زیادی برای ایران دارد. نخست اینکه موقعیت ایران را به عنوان بازیگری کلیدی در بازار جهانی انرژی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و افزایش نفوذ منطقه‌ای تقویت می‌کند. ایران به عنوان هاب گازی می‌تواند از موقعیت استراتژیک خود برای تسهیل تجارت گاز بین کشور‌های همسایه و تقویت یکپارچگی اقتصادی و همکاری استفاده کند.»
وی ادامه می‌دهد: «علاوه بر این، تبدیل‌شدن به هاب گاز، ایران را قادر می‌سازد صادرات انرژی خود را متنوع کند، وابستگی به بازار واحد را کاهش و امنیت انرژی خود را افزایش دهد. همچنین نیاز به توسعه زیرساخت‌ها، سرمایه‌گذاری و پیشرفت‌های فناوری باید برای حمایت از رویکرد ایران در تشکیل هاب منطقه‌ای گاز در اولویت قرار گیرد و با ادامه دیپلماسی فعال منطقه‌ای، مشارکت‌های راهبردی و تمرکز بر سیاست‌های انرژی پایدار، ایران می‌تواند بر این چالش‌ها غلبه و موقعیت خود را به عنوان هاب گازی منطقه مستحکم کند.»
محمودیان در پایان خاطرنشان می‌کند: «دیپلماسی فعال منطقه‌ای ایران، همراه با سیاست‌های استراتژیک انرژی، زمینه را برای تبدیل‌شدن این کشور به قطب گاز منطقه فراهم کرده است. ایران با گسترش روابط انرژی با کشور‌های همسایه، سرمایه‌گذاری از فرصت‌ها و استفاده از موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد خود، خود را به عنوان بازیگری کلیدی در بازار گاز منطقه‌ای تثبیت کرده است. تبدیل‌شدن به هاب گاز مزایای متعددی از جمله افزایش نفوذ منطقه‌ای، افزایش سرمایه‌گذاری خارجی و امنیت انرژی را به همراه دارد، با این حال، چالش‌ها و ملاحظاتی مانند تنش‌های ژئوپلتیکی و نیاز به توسعه زیرساخت‌ها باید مورد توجه قرار گیرد. با تلاش‌های مستمر و برنامه‌ریزی استراتژیک، ایران می‌تواند با موفقیت به هدف خود برای تبدیل‌شدن به هاب گاز منطقه دست یابد و موقعیت خود را به عنوان یک نیروگاه انرژی تقویت کند.»
