جوان آنلاین: خبر تلخ و کوتاه بود؛ ساختمان پلاسکو ریخت. تعدادی از آتش‌نشانان به همراه برخی از افراد حاضر در ساختمان زیر آوار آن گیر افتادند. تلاش‌های شبانه‌روزی هم برای نجات آن‌ها بی‌نتیجه بود. پیکر بی‌جان ۱۶ نفر از آتش‌نشانان از زیر خروار‌ها آهن گداخته‌شده بیرون کشیده‌شد؛ آن‌هایی که برای نجات جان مردم به آتش زده بودند، خود جانشان را از دست دادند. حالا هفت سال از این ماجرا می‌گذرد و داغ آن آتش خاموش شده، حتی ساختمان جدیدی هم به جای آن ساختمان حادثه‌ساز ساخته‌اند، اما مگر داغ از دست دادن آتش‌نشانان برای خانواده‌هایشان خاموش می‌شود؟ آن‌ها هر روز با یاد عزیز از دست رفته‌شان صبح را شب می‌کنند و هنوز نتوانسته‌اند نبودشان را باور کنند.
سی‌امین روز از دی ماه که می‌رسد، خانواده شهدای آتش‌نشان به ساختمان پلاسکو می‌روند و برای عزیزانشان مراسم یادبود می‌گیرند. روز گذشته و برای هفتمین بار، خانواده شهدای آتش‌نشان به ساختمان پلاسکو رفتند و یاد عزیزانشان را زنده کردند. قسمت ورودی پاساژ پلاسکو، سمت چپ، چندین دسته گل گذاشته شده‌است، عکس ۱۶ شهید آتش‌نشان را کنار این گل‌ها نصب کرده‌اند. چند نفر از اعضای خانواده شهدا به اینجا آمده‌اند و برخی از مغازه‌داران هم برای همدردی کاسبی را رها کرده‌اند، گویی می‌خواهند در این مراسم خودمانی، بخشی از غم نبود شهدای آتش‌نشانان را از دل خانواده‌هایشان کم کنند.
بی‌مهری مسئولان
خانواده شهدای آتش‌نشانان پلاسکو از محبت مردم در این هفت سال تعریف می‌کنند و در مقابل از مسئولان گلایه دارند. در این رابطه مادر شهید هوایی می‌گوید: «در این هفت سال مردم لطف زیادی به ما داشتند و مرهمی بر قلب داغدیده‌مان شدند، اما بی‌مهری مسئولان در این هفت سال متعجب‌مان کرد. در این هفت سال در پیچ و خم کار‌های اداری گرفتار شدیم، در حالی که خواسته‌هایمان بحق بود، اما انگار چشم و گوش مسئولان آن‌ها را نمی‌دید و نمی‌شنید، مثلاً اینکه بعد از پنج سال نام شهید را برای این ۱۶ آتش‌نشان به رسمیت شناختند، این شهدا پیش خدایشان عزیز هستند و اصلاً نیازی به توجه مسئولان ندارند، اما ما پنج سال خون دل خوردیم و نامه نوشتیم و در ادارات مختلف رفتیم و آمدیم تا بالاخره بنیاد شهید این حق قانونی را برای بچه‌هایمان پذیرفت.» او ادامه می‌دهد: «هر سال که می‌گذرد، تحمل داغ پسرم سخت‌تر می‌شود. باورم نمی‌شود که او صبح روز حادثه پلاسکو خداحافظی کرد و رفت و بعد از آن دیگر به خانه برنگشت. این داغ هر روز بر دل من باقی می‌ماند.»
شکایت بی‌سرانجام!
معرفی و محاکمه مقصر یا مقصران فرو ریختن ساختمان و شهادت آتش‌نشانان، اصلی‌ترین خواسته خانواده شهداست. آنطور که در نتیجه گزارش نهایی هیئت ویژه گزارش ملی بررسی حادثه پلاسکو در فروردین سال ۹۶ آمده‌است: «بررسی‌ها اگرچه نشان‌دهنده کاستی‌هایی در قوانین، تجهیزات، آموزش‌های حرفه‌ای سازمان‌های مرتبط با ایمنی، کمبود‌هایی در زمینه استاندارد‌ها و نقصان‌هایی در بسیاری از ملاحظات فنی است، اما شواهد نشان می‌دهد اگر حداقل‌هایی از استاندارد‌های ایمنی رعایت شده‌بود و ایمنی به معنای واقعی فراموش و ترک نشده‌نبود، حادثه پلاسکو رخ نمی‌داد یا حداقل منجر به فروریزی ساختمان و کشته‌شدن افراد نمی‌شد.» شاید همین دلایل گفته‌شده سبب شد که خانواده شهدای آتش‌نشان حادثه پلاسکو برای بررسی مقصران و مسببان این حادثه اقدام به شکایت کنند؛ شکایتی که تا امروز به نتیجه نرسیده‌است. در این رابطه پدر شهید کوهی می‌گوید: «در حالی که هفت سال از طرح شکایت خانواده شهدای آتش‌نشان در دادگاه می‌گذرد، اما هنوز به نتیجه نرسیده‌است. گفته می‌شود که ۱۶ نفر یا سازمان در این حادثه مقصر شناخته شده‌است، اما تا امروز نه کسی عزل و نه کسی برکنار شده‌است. بدتر اینکه پرونده‌مان هنوز در دادگاه تجدیدنظر خاک می‌خورد و تکلیفمان مشخص نیست. این‌ها توهین به شهدا و خانواده آنهاست.» او درباره کم‌لطفی برخی از مسئولان اظهار می‌دارد: «رفتار‌های برخی از مسئولان نمایشی است. سال اول به خانه‌مان می‌آمدند فقط چند عکس می‌گرفتند و می‌رفتند. آن‌ها با رفتنشان وعده‌هایشان را هم در خانه ما جا می‌گذاشتند و به آن عمل نمی‌کردند. کاش آنطور که می‌گفتند ما برایشان مهم هستیم، همینطور بود. حداقل در این هفت سال به خوبی نشان داده‌اند که عملشان با حرف‌هایشان فاصله بسیار زیادی دارد.»
یکی دیگر از خواسته‌های خانواده آتش‌نشانان، مسئله دیه‌ای است که به خانواده‌ها پرداخت نشده‌است. آنطور که گفته می‌شود سال ۱۳۹۶ از طریق بیمه مبلغی از طرف آتش‌نشانی به این خانواده‌ها پرداخت شده، البته این پول بیمه‌ای است که به همه کارمندان تعلق می‌گیرد و اصلاً ارتباطی با دیه ندارد. طبیعتاً دیه برای زمانی است که مقصر حادثه مشخص شود. وقتی هنوز مقصری اعلام نشده چطور می‌شود دیه پرداخت شود؟ این موضوعی است که از سوی خانواده شهدای پلاسکو در دادگاه مطرح شده، اما هنوز تعیین‌تکلیف نشده‌است.
آواری بر سر خانواده شهدای آتش‌نشان
هفت سال گذشت و پدران و مادران شهدای آتش‌نشان از داغ فرزند پیر شدند. مادر شهید نظری درباره تلخی این سال‌های زندگی بدون حضور پسرش می‌گوید: «این هفت سال برایم مثل هزار سال گذشته است. هیچ‌کس نمی‌تواند حال دل ما را درک کند. روزی که ساختمان پلاسکو روی سر بچه‌هایمان خراب شد، انگار که ساختمان روی سر خود ما خراب شده‌است. هر وقت به این ساختمان می‌آیم، قلبم تند‌تند شروع به زدن می‌کند و صدایش را می‌شنوم. اینجا قتلگاه پسرم است. نمی‌توانم مسببان این حادثه را ببخشم.» او ادامه می‌دهد: «اینجا که عکس بچه‌هایمان را گذاشتند و گل برایشان پرپر کردند، همانجایی است که راه‌پله بود و اکثر بچه‌هایمان در این نقطه حبس شده‌بودند.» مادر شهید نظری بغض می‌کند و می‌گوید: «فکر و خیال نمی‌گذارد آرام باشم. به این فکر می‌کنم آن لحظه که آوار روی سر پسرم ریخت یا حسین (ع) یا زهرا (س) گفته‌است. یقین دارم جای رضا بهشت است، اما من در این هفت سال از دوری او پیر شده‌ام.» او از مسئولان گلایه می‌کند و می‌گوید: «روز‌های اولی که بچه‌هایمان شهید شدند، مسئولان آمدند و وعده وعید دادند. بعد از پنج سال قبول کردند که این بچه‌ها جزو شهدا باشند، اما بنیاد شهید تهران نه یادواره و نه یادبود برای این شهدا نگرفته‌اند، حتی در شبکه‌های اجتماعی‌شان هم پیام تسلیت نگذاشتند. این بی‌مهری‌ها خیلی آزاردهنده است.»
وعده پیگیری مطالبات
وحیدرضا انارکی محمدی، شهردار منطقه ۱۲ تهران هم برای همدلی با خانواده شهدای آتش‌نشان به پلاسکو آمد. او به صحبت‌هایشان گوش داد و پای درددل‌شان نشست. انارکی در پاسخ به سؤال «جوان» که آیا برای به سرانجام رسیدن مطالبات خانواده شهدای پلاسکو کاری انجام می‌دهد یا مثل سایر مسئولان قرار است که وعده‌های بی‌عمل دهد، می‌گوید: «کاری که شهدای آتش‌نشان انجام و ایثاری که آن‌ها در اوج جوانی خود به خرج دادند با هیچ‌چیز قابل‌جبران نیست. امسال بر حسب وظیفه در هفتمین سالگرد شهادت این آتش‌نشانان برای همدلی با خانواده شهدای آتش‌نشان آمدیم. این خانواده‌ها مطالباتی دارند که از سنوات قبل هم مطرح شده‌است. شهرداری تهران در این دوره و حتی در دوره قبل، دستوراتی را داده‌است و مطالبات این عزیزان را از طریق سازمان آتش‌نشانی پیگیری می‌کند.» او در پاسخ به این سؤال که آیا شهرداری منطقه نیز به صورت جدی و ویژه پیگیر مطالبات خانواده شهدای آتش‌نشان خواهد بود، می‌گوید: «حتماً پیگیری خواهم کرد و سعی بر این است که من هم در این مسیر قدمی بردارم.»
هر چند گوش خانواده شهدای آتش‌نشان از وعده مسئولان پر شده، اما امید است که مطالبات آن‌ها با دقت و سرعت بیشتری پیگیری شود تا مرهمی بر درد هفت ساله آن‌ها شود. شاید آن وقت بتوان گفت ذره‌ای از حقی که شهدای پلاسکو بر گردن شهر و مسئولان دارند، ادا شده‌است.
