جوان آنلاین: کلمه ترافیک چه چیز در ذهن تداعی می‌کند؟ قطعاً تصویر انبوهی از ماشین‌های رنگارنگ که لاکپشت‌وار مسیری را طی می‌کنند. چه کلافه‌کننده! بشر و ترافیک مدت‌های مدیدی است که هم زیستی دارند! این محصول اندیشه و پیامد رفتاری خودمان است. حال بیایید به واکنش رفتاری خود نسبت به یکی از دستاورد‌های‌مان یعنی ترافیک در سطح عبور و مرور وسایل نقلیه نگاهی داشته باشیم... ماشینی در محل دوربرگردان دچار مشکلی شده و نمی‌تواند به راحتی وارد مسیر اصلی شود. صدای بوق! انواع حرکات دست و چشم که بی‌کلام راننده بخت‌برگشته را مورد خطاب قرار می‌دهند. یا به فرض در کوچه‌ای شیب‌دار، راننده‌ای در جایی که نباید یا حتی به دلیل عدم تبحر کافی نتوانسته مدیریتی برای عدم ایجاد ترافیک پشت سر خود داشته باشد!
واکنش ها: انواع جمله‌های خبری... بلد نیستی نیا! به تو هم میگن راننده! یا ساعات تعطیلی ادارات، آخر هفته‌ها برخی خیابان‌هایی که به مسیر‌های تفریحی ختم می‌شود و باز ترافیک! صورت‌های در هم کشیده! کلافگی! غرو لند‌هایی که با لب‌خوانی نمایان است...! البته این‌ها واکنش‌های غالب هستند. منصف باشیم. این شرایط ابدی نیست. لطفاً با بوق زدن، فریاد زدن و انواع حرکات تکانشی خود و دیگران را بیش از آنچه تجربه می‌کنیم درگیر استرس نکنیم. در شرایطی گاه فقط کافی‌ست صبورانه کمی به طرف مقابل فرصت دهیم. باید صبور بودن را تمرین کنیم. ما موظفیم بر روی مهارت آموزی و ارتقای شخصیتی خود کار کنیم. یکی از این مهارت‌ها که در بسیاری از موارد کاربردی است، بالا بردن مهارت «تاب آوری» است که در فرهنگ رفت و آمد و تردد، حتی از مهارت رانندگی هم مهم‌تر است. لازم است بیاموزیم در شرایطی که اوضاع مطابق میل‌مان نیست انعطاف پذیر باشیم. این مهارت در شرایط ترافیکی و جلوگیری از تصادفات بسیار کمک کننده است.
فاعل و عملگرا باشیم! بهتر نیست به جای کپی و ارسال جمله‌های زیبا در صفحه‌های مجازی به قدر توان، عمل کننده این مفاهیم باشیم؟ اینکه در کشوری بنا به دلایلی هوا بسیار پاک است می‌تواند به من هم مربوط باشد. «من» هم به عنوان شهروند می‌توانم از وسیله نقلیه عمومی که در حال حاضر اقصی نقاط شهر را با کمترین هزینه به هم متصل می‌کند استفاده کنم. پس تا جایی که امکان دارد از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنیم. وقتی می‌توان با عملکردی ساده نتیجه خوبی در یافت کرد، چرا این کار را نکنیم؟ برای محاسبه در مقیاس زمان، شاید این کار به اندازه‌ی حدود ۲۰ دقیقه زودتر بیدارشدن از خواب باشد. هرکس می‌تواند نقشی به جا با تغییر مثبتی در اطراف خود ایجاد کند به عنوان راهکار دیگر می‌توان فرهنگ دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی را گسترش داد. به طور میانگین در یک هفته چقدر پیاده‌روی می‌کنیم؟ یا دوچرخه‌سواری که از دسته ورزش‌های ساده و سالم‌اند. آمار افزایش وزن در اثر سبک زندگی کم‌تحرک و بیماری‌های جدی و خاموشی مثل کبد چرب به شکل ناراحت‌کننده‌ای دردهه‌های اخیر رو به افزایش بوده است. نکته ظریف در این میان این مهم است که تمامی این بیماری‌های جسمانی به شدت بر خلق ما تأثیر گذارند و یکی از جایگاه‌هایی که پایین بودن خلق خود را نشان می‌دهد، هنگام گیر‌افتادن در ترافیک است! در واقع بسیاری از پدیده‌های غیر مرتبط به هم مربوطند.
هر روز برای ذهن‌مان فرصتی در سکوت مهیا کنیم! شاید در نظر اول خواندن این جمله ربط چندانی به ترافیک نداشته باشد، اما دقیقاً همبستگی با این فرآیند دارد. بسیاری از ما در شرایط گوناگون هیجان‌مدار و بدون فکر رفتار می‌کنیم و دامنه این اصل را زمانی که در دام ترافیک افتاده‌ایم نیز می‌کشیم. ذهن نیاز به استراحت و تجدید قوا دارد. هر روز هر چقدر هم که مشغله داریم، ساعاتی ولو کوتاه در سکوت باشیم. مهم نیست در این سکوت به چه کاری مشغولیم. کتاب می‌خوانیم یا فقط آرام و ساکت جایی برای نشستن یا فکر کردن برمی گزینیم. مهم این است که در این ساعات با دنیای درون‌مان تنها باشیم. حقیقت این است که درون ما در تلاطم زندگی شهری از سکون لازم فاصله گرفته و هم‌نوای شتاب محیط پیرامون شده است. این شتاب نیاز درونی «بشر» نیست. هر جا ما از خویشتن فاصله می‌گیریم دچار رفتار‌های هیجانی و کم حوصلگی می‌شویم. رفتار‌های پر تنش هنگام ترافیک نیز از این اصل مستثنی نیست.
قانون‌مدار باشیم! شلوغی در بسیاری از خیابان‌ها حاصل عدم رعایت قوانین است. تحقیقات حاکی از آن است که رعایت قوانین برای فرد آرامش روان به همراه دارد. در زندگی پرتنش امروزی با روش‌های ساده و قابل اجرا به راحتی می‌توان بار هیجانی بسیاری از موارد مانند ایجاد ترافیک را کم کرد.
برنامه‌ریزی داشته باشیم! چنانچه مجبوریم از وسیله نقلیه شخصی استفاده کنیم ساعات رفت و آمد به محل‌های پرتردد را مدیریت کنیم. چه بسا در بسیاری از خیابان‌ها با فاصله زمانی حدود یک ربع زودتر به ترافیک بر نمی‌خوریم و مسیر را با خاطری آسوده طی می‌کنیم؛ و در نهایت، این مهم را به خاطر بسپاریم که تکنولوژی ابزار قدرتمندی است که می‌توان بهترین بهره‌برداری را از آن داشت. این بار هنگامی که در ترافیک بودیم، یادمان باشد انواع فایل‌های صوتی آموزنده در زمینه‌ای که مورد علاقه‌مان است به راحتی می‌تواند توجه مارا جلب کرده و ضمن یادگیری، ذهن‌مان را از توجه صرف به ترافیک دور کند.
* مشاور و روانشناس
