اختصاصی جوان آنلاین: احتکار اگرچه حربه‌ای قدیمی برای گرانفروشی است، اما متاسفانه در سایه نبود و کمبود نظارت به شگردی پرتکرار برای عرضه کنندگان کالا و خدمات در کشور تبدیل شده که البته این روش بسیار نیز جوابگو بوده است. ماجرای عدم تمکین خودروسازان مونتاژی از مصوبه شورای رقابت و در نهایت تن دادن این شورا به افزایش مجدد قیمت‌ها از جدیدترین نمونه‌های این رویه است که روز گذشته شاهد آن بودیم.
یکی دیگر از نمونه‌های این مساله را اخیرا در ماجرای عرضه قطره چکانی بلیت هواپیما و قطار نیز شاهد هستیم. در خرداد ماه و زمانی که تصور می‌شد با افزایش ۲۹ درصدی قیمت بلیت هواپیما، صنعت هوایی هم کمی آرام بگیرد، اما نارضایتی شرکت‌های هواپیمایی با این نرخ و درخواست برای افزایش بیشتر قیمت موجب شد تا برخی ایرلاین‌ها و آژانس‌های مجاز و غیر مجاز دست به گرانفروشی بزنند و در برخی مسیرها با ترفند‌های مختلف قیمت‌ها را بیش از دو برابر افزایش دهند. این ماجرا در فروش بلیت قطار نیز تکرار شد. با توجه به اینکه در تابستان معمولا تقاضا برای سفر بیشتر می‌شود این مساله مسافران را سرگردان و آن‌ها را مجبور به تحمیل هزینه‌های چندبرابری کرده است.
فروش بلیت با قیمت‌های خارج از مصوبه
گرانفروشی بلیت با استفاده از حربه «تکمیل ظرفیت» خلاصه‌ای از وضعیت این روز‌های صنعت حمل و نقل کشور در پاسخ به نارضایتی از قیمت‌های فعلی است. کافی است قصد سفر داشته باشید و برای تهیه بلیت به سایت‌های مربوطه مراجعه کنید تا با قیمت‌های عجیب رو به رو شوید. تفاوت قیمت‌ها اگرچه در برخی از موارد در حد ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان است، اما گاهی تفاوت قیمت‌ها عجیب می‌شوند. مثلا یک آژانسی بلیت یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومانی را ۵ میلیون تومان فروخته بود. این سایت‌ها فقط بلیت نمی‌فروشند بلکه مواردی مانند رزرو هتل یا ترانسفر را در کنار آن می‌گذارند که هزینه تمام شده بلیت را بالا می‌برند.
در مسیر مشهد به تهران که جست‌وجوی بلیت هواپیما در سایت‌های داخلی بی‌نتیجه‌است، اما در سایت عراقی می‌توان برای برخی از ایرلاین‌ها در این مسیر پروازی بلیت پیدا کرد!
یکی از مسافران هواپیمای تهران شیراز در این خصوص به جوان آنلاین می‌گوید: برای مسیر برگشت، بلیت یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومانی که در لحظه آخر به صورت معمول باید ارزانتر فروخته شود دو میلیون و ۳۰۰ هزار تومان فروخته شد.
او می‌گوید: برای این مسیر تا یک ماه آینده بلیت هواپیما وجود ندارد و به همین دلیل به سایت فروش بلیت قطار مراجعه کرده و در آنجا نیز بلیت تا ۶ مرداد، موجود نبوده که نهایتا از اتوبوس برای رسیدن به مقصد خود استفاده کرده است.
یکی دیگر از متقاضیان نیز در خصوص بلیت قطار تهران مشهد می‌گوید: برای تهیه بلیت اقدام کردم، اما با گزینه تکمیل ظرفیت مواجه شدم و تنها دو سه مورد در تاریخ‌های مختلف که ظرفیت تکمیل نشده مربوط به قطار‌های اتوبوسی است.
او می‌گوید: چندین روز است که درگیر این ماجرا است. به گفته او خیلی از کسانی که با این شرایط از آژانس‌ها خرید انجام می‌دهند گا‌ها مجبور به خرید هستند و حوصله پیگیری و شکایات را ندارند.
یکی از مدیران قطار‌های حاضر در صنعت حمل و نقل ریلی کشور که به دلیل ملاحظاتی نخواست نامش اعلام شود در پاسخ به علت نایاب شدن بلیت قطار می‌گوید: به ما اجازه فروش داده نشده و علی الحساب تا ۱۵ مرداد ماه شرایط به همین گونه است.
همچنین در جستجوی دریافت بلیت برای برخی مسیرها، تنها نام یک شرکت وجود دارد که شائبه انحصار را ایجاد می‌کند.
منافع بیشتر سفر‌های خارجی یا کمبود هواپیما؟
جعفر یازرلو، سخنگوی سازمان هواپیمایی در خصوص گرانی بلیت هواپیما‌ها گفت: ما ۱۹ سایتی که گران فروشی کردند را مسدود کردیم، اما کماکان کارشناسان ما در حال رصد قیمت‌ها هستند و شرکت‌هایی که خدمات مسافرت‌های هوایی می‌دهند و هم ایرلاین‌ها را رصد می‌کنند. معمولا آن‌هایی که مجوز دارند بیشتر مورد توجه ما هستند و اگر تخلفی انجام دهند بلافاصله مجوزشان را لغو یا تعلیق می‌کنیم.
وی ادامه داد: این سایت‌ها فعلا فعالیتی ندارند، اما دیده می‌شود این سایت‌ها با دامنه دیگر و تغییر آدرسی که نزدیک به همان سایت مسدود شده است، مشغول فعالیت می‌شوند. اما اگر چنین اتفاقی بیفتد مجددا این سایت‌ها رصد می‌شوند و جلوی فعالیت شان را می‌گیریم. اگر این تخلف‌ها تکرار شود و افراد مدام قانون را دور بزنند ما آدرس کسب و کار مالی یا ورود پول به حساب این افراد را به قوه قضاییه خواهیم داد.
سخنگوی سازمان هواپیمایی همچنین در خصوص اظهارات برخی نمایندگان مجلس که عنوان کرده بودند ایرلاین‌ها به دلیل دریافت دلار و سوخت یارانه ای، بر سفر‌های خارجی تمرکز کرده اند و به همین دلیل شاهد کمبود بلیت و گران فروشی در مسیر‌های داخلی هستیم گفت: کمبود بلیت به دلیل نبود تناسب بین عرضه و تقاضاست. معمولا در تابستان که فصل سفر است تقاضا بیشار بالا می‌رود و علت اصلی عدم تناسب عرضه و تقاضا تحریم هاست چرا که نیاز اکنون کشور با جمعیت کنونی ۵۵۰ فروند هواپیماست در حالی که تعداد فعلی هواپیما‌های ناوگان حدود ۱۷۰ تا ۱۸۰ هواپیماست؛ بنابراین دو کار مهم همزمان در دستور کار قرار دارد که اولی نهضت تعمیر و آماده سازی هواپیما‌های زمینگیر است و اقدام دوم واردات هواپیماست که هر دو در حال انجام است. پس کمبود بلیت ارتباطی به افزایش سفر‌های خارجی از سوی ایرلاین‌ها ندارد، چون اساسا پرواز‌های خارجی با هواپیما‌های پهن پیکر انجام می‌شود که معمولا در مسیر‌های داخلی استفاده نمی‌شود.
وی در مورد افزایش ۹ درصدی قیمت جدید بلیت هواپیما‌ها که ایرلاین‌ها خواستار آن هستند، توضیح داد: تاکید سازمان هواپیمایی کشوری بر رعایت تصمیمات ستاد تنظیم بازار است. در جلسه مشترک وزیر راه و شهرسازی و مدیران عامل شرکت‌های هواپیمایی موضوع اختلاف برداشت در نحوه اعمال ۲۹ درصد افزایش مورد تصویب ستاد تنظیم بازار روی نرخ بلیت در مسیر‌های داخلی مورد بحث قرار گرفت؛ بنابراین مقرر شد مراتب از مراجع ذیربط از جمله ستاد تنظیم بازار و سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان استعلام شود.
حقوق مصرف کننده همچنان نادیده گرفته می‌شود
فارغ از بحث قیمت گذاری دستوری یا آزاد که همواره در کشورمان مورد مناقشه بوده، مساله مهم در اینجا ضرورت یک رویکرد همه جانبه برای تعیین قیمت و در ادامه نظارت بر نحوه اجرای قانون است که متاسفانه با عدم نظارت در بیشتر مواقع حقوق مصرف کننده زائل شده است. حسن خوشخو، معاون هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری درباره اینکه چرا سایت‌های فروش با وجود اینکه لغو مجوز شده‌اند، همچنان به فعالیت ادامه می‌دهند، گفته سایت‌ها در فضای مجازی گاهی با تغییر آی‌پی یا ایجاد تغییر کوچکی در آدرس یا تغییر دامنه می‌توانند سایتشان را بالا بیاورند!
