«زندان‌های شاه از زنان شیردل و شجاع مملو است. در تظاهرات خیابانی زنان ما بچه‌های خردسال خود را به سینه فشرده، بدون ترس از تانک و توپ و مسلسل، به میدان مبارزه آمده‌اند. جلسات سیاسی‌ای که زنان در شهر‌های مختلف ایران برپا می‌کنند، کم نیست. آنان نقش بسیار ارزنده‌ای را در مبارزات ما ایفا کرده‌اند. مادران شجاع فرزندان اسلام، خاطره جانبازی و رشادت زنان قهرمان را در طول تاریخ، زنده کرده‌اند. در چه تاریخی اینچنین زنانی را سراغ دارید و در چه کشوری؟» (صحیفه امام، ج ۴، ص ۴۴۰) این عبارات متعلق است به بنیانگذار انقلاب اسلامی، قبل از به ثمر نشستن این جریان مردمی! امام در مصاحبه‌ای با نماینده مجله عربی «القومی العربی» در تاریخ ۲۰/۸/۵۷ این عبارات را در مورد زنان انقلابی به کار می‌برند. ایشان در اظهارات متعدد و به بهانه‌های مختلف همه تلاش‌ها و حرکت‌های انقلابی و مبنای همه چیز در انقلاب اسلامی را مرهون خانم‌ها می‌داند و بر این امر تأکید دارند.
امام‌خمینی در بیانات خود درباره جایگاه زنان در جریان انقلاب تأکید دارند که زنان و مردان در کنار هم این انقلاب را به وجود آورده و پیش برده‌اند و نیز زنان همدوش مردان ارزش استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی را مطالبه کرده‌اند. طبق فرمایشات ایشان زنان شجاع ما با تحمل سختی و مشکلات با به کار بردن اصطلاح «شیردل» در زندان یا با وجود نقش مادری بدون ترس از موانع یا از دست دادن جان خود به میدان آمده‌اند. رهبر انقلاب اسلامی به اهمیت نقش زنان در پرورش انقلاب اسلامی پی بردند و بر آن تأکید دارند.
نکته‌ای که در این متن و در بیانات دیگر امام‌خمینی مشهود است، علاوه بر قدردانی از حرکت اجتماعی و سیاسی زنان انقلابی پاسداشت مقام مادری ایشان است. در بسیاری از حرکات انقلابی و مبارزات سیاسی در تمامی دنیا زنان اگر پای به صحنه مبارزه گذاشتند، باید نقش فطری خود را کنار می‌زدند یا حتی در مبارزات به عنوان یک طعمه جنسی ورود پیدا می‌کردند، اما امام خمینی همواره کوشیدند تا زن مبارز را از نیاز‌ها و حقوق خود محروم ندارند و هویت مبارزاتی زن را با نقش همسری و مادری او همراه دارند. ایشان جای دیگر نگرش خود را به جهاد و مبارزات زنان چنین تبیین می‌کنند که: نقش زنان در عالم از ویژگی‌های خاصی برخوردار است. صلاح و فساد یک جامعه از صلاح و فساد زنان در آن جامعه سرچشمه می‌گیرد. زن یکتا موجودی است که می‌تواند از دامن خود افرادی به جامعه تحویل دهد که از برکاتشان یک جامعه بلکه جامعه‌ها به استقامت و ارزش‌های والای انسانی کشیده‌شوند و می‌تواند به عکس آن باشد. ترقی به کمالات انسانی و با اثر بودن یک زن در مملکت است (صحیفه امام، ج ۵، ص ۵۲۱- ۵۲۰).
امام‌خمینی با تأکید مداوم بر ابعاد مهم شخصیتی زنان در مقام جهاد و مبارزه ایشان موجب شدند که تمامی زنان با استعداد‌های مختلف حتی اگر به لحاظ اجتماعی حضور پررنگی در مبارزات نداشته‌باشند با نقش و هویت فطری و زنانه خود با این جریان اجتماعی همدلی و همراهی کنند. این امر بسیار مورد اهمیت است، چراکه در جریان یک رویداد و یک انقلاب مهم توانست تمامی زنان را که اتفاقاً در انقلاب‌های هم‌عصر یا بعد آن نادیده گرفته می‌شدند با خود همراه نماید. این اتفاق و این نگرش بدیع در روز‌هایی رخ داد که همزمان موج‌های مبارزاتی زنانه در دنیا تلاش می‌کردند تا هویت زنانه خود را اثبات کنند، ولی در عمل اینجا حضور زنان در یک جریان مهم نه‌تن‌ها به رسمیت شناخته شد، بلکه نیازی نبود مثل جریانات شرقی و غربی زن مجبور به انتخاب بین فضای خصوصی یا فعالیت اجتماعی شود، بلکه با حفظ هویت فطری خود نقشی بی‌بدیل در جامعه ایفا کرد.
پژوهشگر مطالعات اجتماعی
