شاید برای گردشگری درمانی یا همان گردشگری سلامت که اصطلاحی گسترده و فراگیر است و طیف وسیعی از فعالیت‌های متنوع را در بر می‌گیرد بهترین تعریف این باشد که بگوییم «سفر کردن به شهر‌ها و کشور‌های دیگر به قصد دریافت خدمات درمانی و سلامت.» البته این درمان می‌تواند دامنه وسیعی از خدمات سلامت را در بر بگیرد.
مثلاً در بعضی کشور‌ها فقط بیماران خارجی که به بیمارستان مراجعه می‌کنند را به عنوان توریست سلامت در نظر می‌گیرند در حالی که برخی دیگر تمامی افرادی که به این منظور وارد کشور می‌شوند را به عنوان گردشگر درمانی حساب می‌کنند. حتی یکی از انواع آن، شامل مهاجرانی است که از یک کشور خارجی به کشور میهن می‌روند یا به بیمارانی که به قسمت دیگری از کشور خود سفر می‌کنند اطلاق می‌شود که در این شیوه هیچ سفر بین‌المللی اتفاق نمی‌افتد.
متأسفانه در تمام استان‌های ایران و به خصوص مناطقی که از ظرفیت‌های ویژه و طبیعی جذب گردشگر برای درمان و سلامت بهره‌مند هستند هم با نوعی غفلت و بی‌توجهی روبه‌رو هستیم. کوتاهی و تعللی از طرف مسئولان و متولیان امر که هیچ توجهی نمی‌توان برای آن‌ها یافت.
مثلاً اردبیل که در سال ۲۰۲۳ به عنوان پایتخت گردشگری کشور‌های اکو انتخاب شده بود، آنقدر ظرفیت دارد که همه فکر می‌کردند در این مدت می‌تواند بسیاری از داشته‌های طبیعی‌اش مثل آب گرم‌ها و کو‌های مرتفع و مناطق همیشه برف گیرش را به رخ کشیده و نگاه دنیا را به سمت خود جلب کند.
اما سال میلادی به پایان رسید و دوباره جز آه و حسرت چیز دیگری باقی نماند.
در حالی که در حوزه گردشگری سلامت بازار جهانی زمینه تبادل ۵۰ تا ۶۰ میلیارد دلار هزینه‌کرد‌ها و منابع مالی را فراهم کرده است، اما سهم ایران از این بازار متنوع صنعت گردشگری رقم پایینی است.
ایران جزو ۲۰ کشور ممتاز با داشتن آب‌های گرم طبیعی در صنعت گردشگری سلامت است که سالانه می‌توان با احیا و توسعه این بخش گردشگران بی‌شماری را جذب کرده و از توان اقتصادی آن‌ها در مسیر توسعه و پیشرفت استفاده کرد.
در این میان اردبیل را باید بهشت آب‌های گرم نامید. جایی که بعضاً آب‌های معدنی با دمای ۵ درجه و ۸۰ درجه سانتیگراد در فاصله کمتر از ۱۰ متر از زمین خارج می‌شوند.
آب‌های گرم این استان هر کدام دارای خواص درمانی و شفابخشی خاصی هستند که با تمرکز روی آن‌ها به راحتی می‌توان سالانه میلیارد‌ها دلار جذب منابع داشت.
باید اذعان کرد که مسئولان در حوزه گردشگری سلامت با نوعی غفلت و بی‌توجهی روبه‌رو شده‌اند در حالی که آب‌های درمانی اردبیل باید به محل مناسب برای ارائه خدمات متنوع درمانی تبدیل شده و امکان بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها را بیش از گذشته فراهم آورد.
آن طور که متولیان امر میراث و گردشگری در اربیل اعلام کرده‌اند، یکی از این آب درمانی‌ها با همکاری دانشگاه علوم پزشکی برای پیگیری و امر تحقیقات در حوزه آب‌های درمانی معرفی شده تا روند کار مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته و در آینده نزدیک نتایج آن به اطلاع مردم برسد.
مشکل اینجاست که ما همه چیز را می‌دانیم و گویی هیچ نمی‌دانیم و کاری پیش نمی‌بریم. به عنوان مثال، تأثیر آب‌های درمانی بر علاج‌بخشی بیماری‌های مختلف به ویژه پوستی، عضلانی و سایر بیماری‌ها کاملاً مشهود و تأیید شده است ولی مشخص نیست چرا در زمان بهره‌برداری از آن‌ها همه در گوشه‌ای خود را مخفی می‌کنند.
حالا چند وقتی است که مرکز تحقیقات طب سنتی و آب‌های درمانی اردبیل فعالیت خود را آغاز کرده تا با همکاری دانشگاه علوم پزشکی استان بتواند از نتایج سودمند آن بیش از گذشته استفاده کند.
هم اکنون بیش از ۱۰۰ آب گرم معدنی دارای ظرفیت بی‌نظیر وجود دارد که باید زنجیره توسعه گردشگری سلامت را براساس آن‌ها در استان تقویت کرده و بر اعتلای جایگاه آن‌ها کمک کرد.
