جوان آنلاین: زندگی مشترک مثل آب روانی است که جاری شدن آن باعث نشاط و شادابی در جامعه می‌شود. همچنین آنچه باعث ماندگاری و ادامه این نشاط می‌شود روییدن شکوفه‌های زیبا یعنی فرزندان است که فضای زندگی را معطر به عطر خوش خود می‌کنند. شکوفه‌هایی که خمودی، یکنواختی و بی‌هدفی را تبدیل به نشاط، شادابی، هیجان و امید به آینده می‌کند. اگر بخواهیم پیرامون اهمیت و ارزش فرزندآوری در زندگی صحبت کنیم می‌توانیم از دو نگاه به این مهم بپردازیم؛ نگاه ارزشی و دینی، نگاه روانی و اجتماعی.
اهمیت فرزندآوری از منظر ارزشی و دینی
در آموزه‌های ارزشمند دینی فرزند جایگاه بسیار والایی دارد که به بعضی از این آموزه‌ها در کلام معصومین اشاره می‌کنیم:
محبوب‌ترین مخلوق نزد خدا: ارزش گذاری انسان‌ها را در نگاه رسول خدا (ص) با این جمله به خوبی در جامعه امروزی که ارزش‌ها متفاوت شده است درک می‌کنیم که فرمودند: وَلَمَوْلُودٌ فِی أُمَّتِی أَحَبُّ إِلَی مِمَّا طَلَعَتْ عَلَیهِ الشَّمْس- همانا یک نوزادِ متولد شده در امتم از آنچه خورشید بر آن می‌تابد، نزد من محبوب‌تر است.
ریحانه قلب: کانون احساسات و عواطف انسان قلب است که با تولد فرزند ریحانه آن یعنی نشاط و شادابی نیز خود را نشان می‌دهد، از این رو پیامبر همگان را به فرزندآوری از این جهت که باعث نشاط و شادابی قلب می‌شود سفارش می‌کند و می‌فرماید: الْوَلَدَ وَالْتَمِسُوهُ فَإِنَّهُ قُرَّهُ الْعَینِ وَ رَیحَانَهُ الْقَلْب - در طلب فرزند باشید و آن را [از خدا]بخواهید که فرزند، روشنی چشم و ریحانه قلب است.
گلی از گلستان بهشت: فرزندآوری در واقع پلی برای رسیدن به بهشت موعودی است که اگر فرزند در مسیر صحیح تربیت خود قرار گیرد برای پدر و مادر باعث عاقبت بخیری خواهد شد، از این جهت است که پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: إِنَّ الْوَلَدَ الصَّالِحَ رَیحَانَهٌ مِنْ رَیاحِینِ الْجَنَّه- فرزند شایسته و خوب، گلی از گل‌های بهشت است.
مددکاران زندگی: دنیای امروز دنیایی است که بیشتر از هر زمانی نیاز به یاور و همراه در سختی‌ها و فراز و نشیب‌ها برای هر انسانی دارد. یقیناً مردی که در کنار خود فرزندانی را تربیت کرده است از کسی که از این موهبت الهی محروم شده از لحاظ پشتیبان و مددکار بهتر و اثرگذار‌تر است، چراکه مددکاری و یاری انسان از طرف فرزند به مراتب از کسانی که به انسان از لحاظ نسبتی علقه‌ای ندارند سودمند‌تر است، از این رو امام سجاد (ع) یکی از عوامل خوشبختی مرد را با این حدیث ذکر می‌کنند: مِنْ سَعَادَهِ الرَّجُلِ أَنْ یکونَ لَهُ وُلْدٌ یسْتَعِینُ بِهِمْ- از خوشبختی مرد، این است که فرزندانی داشته باشد که یاورش باشند.
رحمتی بر پایه محبت به فرزند: فرزندآوری محبت انسان را در مسیر صحیح خود قرار می‌دهد. محبت و ابراز آن یک نیاز ضروری برای انسان است که یکی از مصادیق بروز و ظهور آن فرزند است. اگر کسی به کسی محبت کند این محبت باعث توجه خدا به او در زندگی می‌شود و چقدر زیبا و دلنشین است اگر این محبت به فرزند باشد تا باعث جلب رحمت خدا شود. امام صادق (ع) فرمودند: إِنَّ اللَّهَ لَیرْحَمُ الرَّجُلَ لِشِدَّهِ حُبِّهِ لِوَلَدِهِ - به درستی خداوند به سبب شدت محبت مرد به فرزندش به وی ترحم می‌کند.
از برکات فرزنددار شدن در احادیث می‌توان به عناوینی مثل یادگاری برای مؤمن، عامل ماندگاری نسل، شفاعت کننده والدین، کفاره گناهان، سپر آتش جهنم، مباهات پیامبر، برکت زندگی و جلب رزق الهی اشاره کرد.
اهمیت فرزندآوری از منظر روانی و اجتماعی
اگر بخواهیم یکی از عوامل مهم فاصله گرفتن جوامع از ارزش‌های انسانی را مورد ارزیابی و دقت قرار دهیم، تشکیل ندادن خانواده و فرزندآوری را می‌توانیم ذکر کنیم. وقتی نگاه به زندگی به نیاز‌های مادی خلاصه شود تشکیل خانواده و در ادامه آن فرزندآوری به فراموشی سپرده می‌شود، در این صورت به جای اینکه محبت انسان‌ها به یکدیگر به عنوان یک نیاز روحی هزینه جایگاه انسانیت شود این محبت‌ها در مسیر غیر ارزشی و غیر انسانی خلاصه می‌شود و کار به جایی می‌رسد که این هزینه‌ها برای حیوانات خانگی و دوری انسان‌ها از یکدیگر صرف می‌شود. آیا صحیح است دامنی که باید برای تربیت انسان‌های تأثیرگذار در اجتماع پهن شود از فرزندآوری تنفر و به جای آن به دنبال تخلیه محبت‌های خود برای موجوداتی که خدای متعال برای هدفی دیگر آفریده است هزینه شود.
همه جوامع به این اعتراف دارند از وقتی جایگاه خانواده و فرزندآوری با سبک زندگی غیر دینی و غیر انسانی آسیب دید آثار بسیار بدی بر جوامع گذاشت که می‌توان به عنوان نمونه به چند مورد آن اشاره کرد:
افسردگی: از عوامل مهم جلوگیری از افسردگی، وجود خانواده سالم از جهت درک و توجه به نیاز‌های مادی و معنوی است. وقتی خانواده‌ای از نعمت فرزند محروم شد در واقع در تنهایی‌ها، پناهگاه و فرد دلسوزی را کنار خود ندارد و این فقدان، با افسردگی خود را نشان می‌دهد.
گوشه‌نشینی پدران و مادران بی‌فرزند: هر چند متأسفانه بعضی از آن‌هایی که فرزند دارند نیز از بی‌توجهی بعضی فرزندان رنج می‌برند ولی در آموزه‌های اخلاقی و انسانی فرزند را می‌توان یک وسیله و کمک برای جلوگیری از تنهایی آخر عمر والدین دانست.
فاصله گرفتن از فرزندآوری یعنی نابود شدن جامعه و خداحافظی با یک جامعه جوان و اثرگذار و در واقع به قهقرا رفتن جایگاه خانواده.
